Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η παρακμή του δυτικού κόσμου
02/08/2017, 4:06 μμ

Η παρακμή του δυτικού κόσμου

Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης //

 

«Υποταγή» του Μισέλ Ουελμπέκ, Μετάφραση: Λίνα Σηπιτάνου, Εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 312

 

Στη Γαλλία του 2020 υπάρχουν έντονα προβλήματα σχετικά με τις φυλετικές διαφορές και το κίνημα της άκρας δεξιάς, το οποίο είναι  ισχυρό και μπορεί πλέον να απειλήσει τη δημοκρατία. Υπό τον υπαρκτό κίνδυνο της ανάληψης του κυβερνητικού θώκου της χώρας από το Εθνικό Μέτωπο, τα δημοκρατικά κόμματα παίρνουν την απόφαση να στηρίξουν για υποψήφιο τον ηγέτη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, Μοχάμεντ Μπεν Αμπές, ο οποίος θα κερδίσει τις εκλογές και θα γίνει ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας. Εντός αυτού του πλαισίου, ο Φρανσουά, ένας νωθρός ακαδημαϊκός που εξειδικεύεται στον Ζορίς-Καρλ Ουισμάνς, θα δει τη ζωή του να αλλάζει. Ο νέος πρόεδρος θα αρχίσει να πραγματοποιεί ριζοσπαστικές αλλαγές στον χώρο της παιδείας, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει να εφαρμόζεται ένα ισλαμικό μοντέλο εκπαίδευσης. Τι θα κάνει ο Φρανσουά; Θα συνεχίσει να ζει μέσα στη νωθρότητα ή θα αποφασίσει να μην υποταχτεί σ’ αυτό το καινούριο σύστημα;

Ο δημιουργός του βιβλίου «Υποταγή», Μισέλ Ουελμπέκ, είναι μία από τις πιο αιρετικές φωνές της σύγχρονης γαλλικής λογοτεχνίας. Στο ενεργητικό του έχει αρκετές σημαντικές διακρίσεις, όπως το «Βραβείο Γκονκούρ» για το έργο του «Ο χάρτης και η επικράτεια» (2010), ενώ έχει γίνει ευρύτερα γνωστός στο παγκόσμιο κοινό για τις έντονες απόψεις του. Επί παραδείγματι, για το έργο του «Πλατφόρμα» (2002) κατηγορήθηκε για εξύβριση του Ισλάμ και για ρατσισμό, ωστόσο, δεν κρίθηκε ποτέ ένοχος στη σχετική δίκη που ακολούθησε.

Στην «Υποταγή» ο Γάλλος συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει μια ιστορία, η οποία από την αρχή μέχρι το τέλος κρατάει σε εγρήγορση τον αναγνώστη, προσφέροντάς του σταδιακά μικρά κομμάτια πλοκής και ιδεών, τα οποία συνθέτουν τελικά ένα μεγαλοπρεπές αφήγημα. Μπορεί να υπάρχουν αρκετά τραβηγμένες απόψεις και περιστατικά στο βιβλίο, αλλά όλα τους φαίνεται να συμβάλλουν στη δομή μιας άρτιας αφήγησης. Ο κεντρικός πρωταγωνιστής, ο Φρανσουά, συμβολίζει τον μέσο δυτικό άνθρωπο, ο οποίος παρά το μορφωτικό του επίπεδο φαίνεται να είναι παρατημένος και να ζει στον αυτόματο πιλότο. Είναι λίγες οι στιγμές της καθημερινότητας που τον συγκινούν και τον κάνουν να αναζητά τα θαύματα της ζωής. Ακόμα κι όταν όλα ανατρέπονται, εκείνος δεν φαίνεται να διαταράσσεται ιδιαίτερα. Συνεχίζει σχεδόν ατάραχος την πορεία του. Μολαταύτα εκεί εμφανίζεται η καθοριστική δύναμη της θρησκείας, η οποία καταφέρνει να διατηρήσει τη συνοχή της κοινωνίας, να επιβληθεί σε μια παρηκμασμένη δυτική χώρα και να την κατακτήσει. Η κατάκτηση, όμως, επιτυγχάνεται μέσω της υφαρπαγής ανθρώπων σαν τον Φρανσουά. Η μη ύπαρξη οράματος, πίστης και διαφόρων άλλων στεγανών, έχει σαν αποτέλεσμα την οικειοποίηση ακόμα και μιας θρησκείας, η οποία αντιβαίνει στο πολιτισμό και κοινωνικό υπόβαθρο. Παράλληλα, η εξασφάλιση μιας γαλήνιας και ευχάριστης ζωής φαίνεται να παίζει καθοριστικό παράγοντα στις αποφάσεις του δυτικού ανθρώπου, όπου η ιδιοτέλεια αντικαθιστά αποτελεσματικά την ανιδιοτέλεια.

Εν ολίγοις, η «Υποταγή» είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο με περίτεχνα γλωσσικά γνωρίσματα, το οποίο θίγει καίρια ζητήματα των καιρών, παρουσιάζοντας ταυτοχρόνως πολυεπίπεδες ερμηνείες ή εκδοχές. Ασκεί δριμεία κριτική στον σύγχρονο δυτικό άνθρωπο και αναδεικνύει με άρτιο τρόπο τη σημασία της πίστης για την επιτυχημένη δημιουργία ενός κρατερού κοινωνικού οικοδομήματος.

 

Michel Houellebecq

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top