Fractal
Home / ΘΕΑΤΡΟ / Κριτική θεάτρου / Κριτική της θεατρικής παράστασης «ΥΠΕΡ ΑΔΥΝΑΤΟΥ»
11/04/2018, 10:57 πμ

Κριτική της θεατρικής παράστασης «ΥΠΕΡ ΑΔΥΝΑΤΟΥ»

Aπό την Χρύσα Νικολάκη //

 

 

Το θεατρικό κείμενο βασίζεται στο πρωτότυπο έργο του Λυσία: «Υπέρ Αδυνάτου». Το έργο πραγματεύεται τον δικανικό λόγο του Λυσία που γράφτηκε μετά την πτώση των Τριάκοντα Τυράννων(403 π.Χ) και εκφωνήθηκε στη Βουλή των Αθηναίωνβ[›] από έναν ανάπηρο πολίτη (αδύνατο), ο οποίος αγωνίζεται μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου να υπερασπιστεί το δικαίωμά του για συνταξιοδότηση. Ο κατηγορούμενος, άνθρωπος με φυσική αναπηρία, μιλώντας στη Βουλή των Πεντακοσίων, προσπαθεί να διατηρήσει το δικαίωμα να εξακολουθήσει να λαμβάνει το ετήσιο επίδομα που χορηγούσε το δημόσιο ταμείο στους ανάπηρους και τους φτωχούς. Η θεατρική σύνθεση ολοκληρώνεται όταν συνδυάζεται με το  γλυπτό «Μικρή χορεύτρια» του Ντεγκά. Το γλυπτό όταν  εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1881 στο Salon des Indépendants μέσα σε μια γυάλινη προθήκη προκάλεσε με την ασχήμια του σκάνδαλο στο φιλότεχνο κοινό.

 

 

Ποιο είναι λοιπόν το κοινό σημείο ανάμεσα στο κέρινο ομοίωμα μιας δεκατετράχρονης έφηβης του Ντεγκά και στον ανάπηρο του Λυσία ο οποίος αγωνίζεται για την αξιοπρέπεια που δικαιούται;

Τα επιχειρήματα που φέρει στους δικανικούς λόγους του αναπτύσσονται τόσο φαινομενικά τίμια, ώστε τα αντίστοιχα του αντίδικου να φαίνονται απατηλά.

Εν τέλει κατορθώνει ο αδύνατος να πείσει τους δικαστές του;

Τα επιχειρήματά του έχουν βάση  ή στηρίζονται σε σκαριφήματα του νου;

Ποτέ δεν μαθαίνουμε στο τέλος τι αποφαίνεται ο Λυσίας…

εάν ο ανάπηρος δικαιώνεται ή όχι.

 

 

Η χορεύτρια του Ντεγκά, που δεν ήταν άλλη από την Μαρί Βαν Γκέτεμ,προερχόταν από μια πολύ φτωχή οικογένεια. Το όνειρό της ήταν να γίνει μπαλαρίνα. Έγινε έμμονη ιδέα στον Ντεγκά να την σχεδιάσει και να δημιουργήσει το γλυπτό της . Το ιδιαίτερο σε αυτήν την χορεύτρια είναι ότι δεν φοβόταν να εκφράσει τις ιδέες της.Το κέρινο ομοίωμα της δέχτηκε τα πυρά και τις κακές κριτικές, καθώς η τότε γαλλική κοινωνία  είχε συνηθίσει να βλέπει πιο παραδοσιακά θέματα σε έργα τέχνης και όχι μια σύγχρονη κοπέλα της εργατικής τάξης, η οποία κάνει ένα κακόφημο επάγγελμα. Όμως ο Ντεγκά έδωσε σε αυτή την φιγούρα της νεαρής μπαλαρίνας, την αίσθηση μιας ευαισθησίας και μιας υπερηφάνειας,κάτι το οποίο αποτυπώνεται έντονα στη στάση του σώματος της .

Και οι δυο ήρωες είναιταπεινοί και ασήμαντοι. Ωστόσοκατηγορήθηκαν

για έπαρση και άφατη αλαζονεία. Εδώ είναι που κεντρίζεται περισσότερο το ενδιαφέρον του θεατή διότι,αντί να καταβληθούν και να υποταχθούν στην κατηγορία του αντίδικου και της κοινής γνώμης,παρουσιάζουνσθεναρήαντίστασηαπαιτώντας τον σεβασμό που τους αξίζει.

 

 

Κοινό σημείο μεταξύ των δυο στοιχείων είναι η διεκδίκηση του προσωπικού χώρου.Κατά πόσο η δημοκρατία μπορεί να σεβαστεί το ανθρώπινο πρόσωπο; Ποια τα στεγανά της δυτικοευρωπαϊκής κοινωνίας και κατά πόσο επηρεάζουν την κριτική των μαζών; Ο ασθενέστερος του Λυσία και το κέρινο ομοίωμα της μπαλαρίνας του Ντεγκά έρχονται σε ρήξη με τις δομές μιας ανώτερης εξουσίας, γεύονται την παράλογη κριτική της πολιτείας.

 

Σε ένα έργο με πολιτικοκοινωνικές διαστάσεις που χαρακτηρίζεται κλασσικό (Υπέρ Αδυνάτου), η ιδέα του συσχετισμού του με την σύγχρονη – εργατική μπαλαρίνα του Ντεγκά, προκαλεί το ενδιαφέρον του θεατή και τον προτρέπει να διερωτηθεί, να λάβει κριτική θέση.

 

H ιδέα του σκηνοθέτη Θοδωρή Τσαπακίδη να εντάξει την ξύλινη προθήκη μέσα στο σκηνικό πλαίσιο δίνει την αίσθηση στο κοινό ότι βρίσκεται μέσα σε μια αίθουσα δικαστηρίου όπου ζωντανεύει εμπρός στα μάτια του η δίκη . Όσον αφορά τις ενδυματολογικές επιλογές, δηλαδή τα ρούχα του μπαλέτου, τα κιμονό και τα κοστούμια, ο σκηνοθέτης τοποθετείται εύστοχα, παρασύροντας τους θεατές να συμπλεύσουν στην εποχή που εξιστορείται. Η μουσική του Λάμπρου Πηγούνη χορογραφημένη από τον εξαιρετικό χορευτή και χορογράφο Δημήτρη Ράπτη απογειώνει τα πεπραγμένα.Οι συντελεστές της παράστασης Δέσποινα Σαραφείδου και Δημήτριος Ράπτης είναι καθηλωτικοί για πολλούς λόγους. Όμως το αφοπλιστικό τους σημείο , είναι  ο άρτιος χειρισμός της χρήσεως της δικανικής γλώσσας (Δ .Σαραφείδου)παράλληλα με  αυτή του σώματος (Δ.Ράπτης)που κατορθώνει να  παρασύρει τους θεατές συγκινησιακά. Η Δέσποινα Σαραφείδου αφοπλίζει με την μοναδική ερμηνεία της αποτυπώνοντας το κείμενο του Λυσία με την τεχνική της αρτιότητα και πιστότητα στο πρωτότυπο.Η σύζευξη του αρχαιοελληνικού πνεύματος με την επιδεξιότητα της  έκφρασης των σωμάτων (υπό το σκήπτρο του γαλλικού ρομαντισμού) απογειώνει την ερμηνεία τους.

 

Το δε παρασκήνιο, που δεν είναι ένα απλό θέατρο, αλλά το παραδοσιακό σπίτι της οικογένειας του ψυχιάτρου Κατακουζηνού δίνει μια αίσθηση απτής πραγματικότητας που σε μετατρέπει νοερά σε συμμέτοχο της εν λόγω παράστασης.

 

 

 

  • Κείμενο: Λυσίας κ.ά. Μετάφραση: Δήμος Σπαθάρας (Λυσίας, Υπέρ του αδυνάτου)
  • Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Θοδωρής Τσαπακίδης
  • Σκηνικά – Κοστούμια: Βασίλης Μπαρμπαρίγος
  • Μουσική: Λάμπρος Πηγούνης
  • Χορογραφία: Δημήτρης Ράπτης
  • Φωτισμοί – Video teaser: Τάσος Παλαιορούτας
  • Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Ρήγα
  • Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης
  • Φωτογραφίες: Δημήτρης Γερακίτης – Νικόλας Μαναίος
  • Ερμηνεία: Δημήτρης Ράπτης – Δέσποινα Σαραφείδου)

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top