Fractal

Ο πιο βαθύς τρόπος για να αισθανθούμε κάτι είναι να υποφέρουμε γι’ αυτό

Γράφει η Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού // *

 

η ζωή σου είναι η δικιά σου ζωή

μην την αφήνεις να ενωθεί σε μια υγρή υποταγή.

να παραφυλάς.

υπάρχουν έξοδοι.

υπάρχει ένα φως κάπου.

μπορεί να μην είναι πολύ φωτεινό αλλά

διώχνει το σκοτάδι.

να παραφυλάς.

Henry Charles Bukowski

 

 

Αυτοί που δεν υπέφεραν ποτέ, δεν ξέρουν τίποτα.

Δεν ξέρουν ούτε τα καλά ούτε τα κακά.

 Δεν ξέρουν τους ανθρώπους.

Δεν ξέρουν ούτε καν τον εαυτό τους.

François Fénelon

 

Φωτεινή Ναούμ «Υγρή πόλη», εκδ. Διόπτρα, σελ. 488

 

Ο Gustave Flaubert είχε πει ότι «Ο πιο βαθύς τρόπος για να αισθανθούμε κάτι είναι να υποφέρουμε γι’ αυτό» και η Φωτεινή Ναούμ στο νέο της βιβλίο «Υγρή πόλη» πλάθει μια πόλη από ανθρώπους που αισθάνονται βαθιά και πονούν βαθύτερα σε μια προσπάθεια κατανόησης του εαυτού τους, των προσωπικών τραυμάτων τους κι όλο αυτό σε μια «συζήτηση» με τον κόσμο που τους περιβάλλει. Η συγγραφέας έχει ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο να προσεγγίζει τη ζωή των ηρώων της και τα βιώματά τους. Ανάμεσα στην τρυφερά μελαγχολική αγριάδα του γραψίματός της, στα γεγονότα που κυλούν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου και στο μαγικό ρεαλισμό που δεσπόζει στο μυθιστόρημα, βρίσκεται η δύναμη του πόνου της ψυχής, οι μεταμορφώσεις που αυτός παίρνει μέσα στον άνθρωπο και η σκοτεινή πλευρά του.

«Κάθισαν οι δυο τους στη βεράντα. Αμίλητοι απέναντι ο ένας στον άλλον. Μόνο κοιτάζονταν στα μάτια βαθιά. Ώρα πολλή. Ένα κοίταγμα εσωτερικό, σεργιάνιζαν στα γνώριμα κομμάτια του ενός και του άλλου. Και λίγο πριν ο Θεός φωτίσει τον κόσμο με τη μέρα, ξέσπασαν σ ’ένα γέλιο άγριο, ζωτικό, ένα γέλιο γάργαρο μαζί αψύ, που έμοιαζε με κλάμα βαρύ μα ωστόσο λυτρωτικό»

 

Οι ήρωες της μας αποκαλύπτουν αυτήν την σκοτεινή πλευρά των συναισθηματικού κόσμου του ανθρώπου. Ο Carl Gustav Jung, Ελβετός γιατρός και ψυχαναλυτής, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα αρχέτυπα και ιδίως με αυτό της Σκιάς. Η Σκιά αντιπροσωπεύει το σκοτεινό μέρος του ήρωα το οποίο περιλαμβάνει φόβους, σκοτεινές επιθυμίες, ανεκμετάλλευτες δυνάμεις και απωθημένες ιδιότητες. Κάποια από τα στοιχεία της σκιάς μπορεί να είναι χρήσιμα ή και λυτρωτικά. Κάποιοι από τους αντιπάλους του ήρωα φορούν τη μάσκα της σκιάς. Σκοπός αυτής της φυσικής δύναμης είναι η καταστροφή του ήρωα (De Coster, 2010). Στους πρωτόγονους λαούς κάνει την εμφάνισή της μέσα από πολλές προσωποποιήσεις. Είναι αποχωρισμένο κομμάτι της ύπαρξης του ατόμου το οποίο όμως παραμένει πάνω του σαν «σκιά». Χαρακτηριστικό παράδειγμα ατόμου που πατάει στη σκιά, από το βιβλίο είναι η Χλόη. Μια γυναίκα η οποία γρονθοκοπά ψυχολογικά τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά της, όχι δεν έχει τη χαρά μέσα της αλλά έναν αγιάτρευτο πόνο ο οποίος καταστρέφει την ίδια και τα θραύσματα αυτού τινάζονται στον περίγυρό της.  Όλοι οι ήρωες του βιβλίου με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πατάνε με το ένα πόδι στα σκοτεινά σοκάκια της ψυχής τους, πορεύονται μ ’αυτό τον τρόπο ώσπου στο τέλος της μέρας ο καθένας με τον τρόπο του απελευθερώνεται.

 

«Ποιος είπε ότι η ζωή είναι δίκαιη; Πότε ο ένας πάνω, πότε ο άλλος κάτω, να περνούν οι μέρες μας. Κι αυτό που αγαπήσαμε πιο πολύ, αυτό που ποθήσαμε πιότερο απ’ όλα, πάντα να ξεφεύγει μέσα από τα δάχτυλα. Κι αλλού ν ’ανασαίνει ο πόθος μας, αλλού να ξυπνά το όνειρο, αλλού να μοιράζεται η αγάπη. Κι εμείς, εδώ, δεσμευμένοι, παραπλανημένοι στην εικόνα που στήσαμε, να ζούμε μια ζωή που κάπως να μοιάζει, κάπως να θυμίζει αυτό που ονειρευτήκαμε»  

 

Φωτεινή Ναούμ

 

Το ερωτικό στοιχείο κυριαρχεί στο μυθιστόρημα αυτό αλλά υπάρχει αυτό το κρυφό στοιχείο από πίσω, το ανέγγιχτο, ένα κομμάτι γυαλί το οποίο με αργό και ήρεμο τρόπο σφάζει ουσιαστικά τους ήρωες. Η «Υγρή πόλη» δεν είναι ένα εύκολο μυθιστόρημα, είναι ένα ταξίδι μέσα σου και μέσα στη ζωή. Σε βγάζει από τα δεδομένα σε πετάει ανελέητα σε βαθιά νερά και σε αναγκάζει να κολυμπήσεις,  σε αναγκάζει να δεις τις δικές σου προκαταλήψεις, τα λάθη σου, τα πάθη σου ότι φυλάς μέσα σου και το ξέρεις αλλά κι ότι δεν γνωρίζεις, ότι έχεις πετάξει σε μια άκρη, αυτό το βιβλίο στο εκσφενδονίζει, όχι δεν σε αφήνει να ξεχαστείς, είναι εκεί για να προβληματίσει, να σε αναγκάσει να δεις πίσω απ’ το προφανές, να σε τρυπήσει όχι για να πονέσεις μα για να «δεις». Πολύ σημαντικό να αναφερθεί εδώ είναι το γεγονός ότι σε φέρνει αντιμέτωπο με τον κοινωνικό περίγυρο, με τις δυσκολίες που φωλιάζουν στις μικρές κοινωνίες, με τη σκληρή ζωή της επαρχίας. Όχι, δεν είναι ένα απλό βιβλίο της σειράς και δεν μπορείς να το χαρακτηρίσεις εύκολα.

Η Φωτεινή Ναούμ θυμίζει κάτι απ’ τους μεγάλους συγγραφείς που δεν φοβούνταν να πετάξουν τις αλήθειες στο πρόσωπο και στην ψυχή των ανθρώπων της εποχής τους. Το «κορίτσι με τα κόκκινα παπούτσια» προχώρησε λάσπωσε τα παπούτσια του μέσα στη ζωή γιατί η ζωή σε αλλάζει αλλά είναι εκεί για να τη γευτείς. Το κορίτσι έγινε πιο γενναίο, πιο δυνατό, πιο ώριμο, μα ακόμα ειλικρινές και τρυφερό.

 

 

* Η Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού, MBPsS (BA, MA, Dip.CounsPsy, MSc) είναι εκπαιδεύτρια σε Θέματα Ψυχικής Υγείας-Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top