Fractal

Τέσσερεις γυναίκες, τέσσερεις εποχές, τέσσερα κεφάλαια…

Γράφει η Χρύσα Φάντη // *

 

Χριστίνα Καράμπελα, «Καιροί τέσσερεις», Εκδ. Πόλις, 2014. σελ.197.

 

kairoi_tesserisΤέσσερεις καιροί, τέσσερεις αφηγηματικές φωνές που αναπτύσσονται σε τέσσερα διαδοχικά κεφάλαια, με το σπονδυλωτό αυτό μυθιστόρημα –υποδορίως- να κτίζεται πάνω στο μύθο της Δήμητρας και της Περσεφόνης.

Τέσσερεις εποχές, αρχής γενομένης από το Φθινόπωρο, στην υπηρεσία μιας παράξενης γενεαλογίας. Τόπος: ένας παράξενος πύργος κάπου στη Κηφισιά. Η αφήγηση, -πρωτοπρόσωπη- ξεκινά με την Ρούλα. Η Ρούλα (υποκοριστικό της Δήμητρας), μάνα της κεντρικής ηρωίδας Πέρσας (Περσεφόνης), όπως και η συνονόματή της θεά, επηρεασμένη από την κακοδαιμονία των γυναικών του γένους της τρέφει αθεράπευτο μίσος για τους άντρες. Με τη βοήθεια της οικονόμου της Ευρυδίκης (το όνομα δηλωτικό και αυτό του μύθου), κατέρχεται στο υπόγειο του πύργου για να παρασκευάσει με πάθος γλυκά (εν γνώσει της πως πάσχει από ζάχαρο), ενώ ταυτόχρονα συνομιλεί ακατάπαυστα με τα φαντάσματα των γυναικών του σογιού της.

Μόνιμη πίκρα της: η κόρη της Πέρσα. Που την εγκατάλειψε για να σπουδάσει ζωγράφος στο Παρίσι. Παράλληλα, το νεκραναστημένο πνεύμα της γιαγιάς Ερατούς, με τρόπο κατ’ εξοχήν παιγνιώδες- την αμφισβητεί.

Ακολουθεί ο θάνατος της Ρούλας (Χειμώνας) και η είσοδος του Χαριτόπουλου (συμβολαιογράφου και μελλοντικού υποχθόνιου εραστή της Πέρσας), ενώ στο τρίτο κεφάλαιο, τη σκυτάλη παίρνει η Άνοιξη, με την ανάλογη αφήγηση της Ευρυδίκης. Στο τέταρτο, υποκλινόμενη στα κελεύσματα του Καλοκαιριού, και με τη φωνή του αφηγητή να γυρνάει σε τριτοπρόσωπη, η αφήγηση εστιάζει στη φευγάτη Πέρσα. Ενδιαφέρουσα και η περσόνα της Φώφης, μιας σαραντάρας μεσίτριας, κοντής στα όρια του νάνου (σε κωμικοτραγική αντίθεση με τη μεγαλόσωμο Ευρυδίκη).

Και στα τέσσερα κεφάλαια, έμψυχα και άψυχα, γεγονότα και καταστάσεις, αρχής γενομένης από τον ίδιο το πύργο όπου τα πλείστα διαδραματίζονται, μετεωρίζονται μαγικά ανάμεσα ρεαλισμού και υπερρεαλισμού, παραμυθιού και ζόφου. Πλούσιος πραγματολογικός και λεκτικός διάκοσμος, πλοκή ευφάνταστη, γλώσσα άρτια και εξαιρετικά δουλεμένη, με ιδιαίτερη προσοχή στην ιδιορρυθμία και το ηχόχρωμα της κάθε ξεχωριστής φωνής.

Ενδιαφέρουσες ατμοσφαιρικές αντιθέσεις και δίπολα, με κυρίαρχα πρόσωπα τέσσερεις γυναίκες ασθμαίνουσες, ασφυκτιούσες, σπρωγμένες στα άκρα ακρότατα των ορίων τους, να παραπαίουν δραματικά ανάμεσα άρνησης και κατάφασης, αγάπης και μίσους. Την Ρούλα μέχρι το θάνατό της (τον οποίο, τρόπον τινά επιδιώκει) να φτιάχνει γλυκά-δηλητήρια και να καταβυθίζεται στο παρελθόν, την Ευρυδίκη να τσουρουφλίζεται για έναν Αλβανό που την εκμεταλλεύεται (έτσι που να αναγκάζει μια Ρούλα στα πρόθυρα του θανάτου της να τη βάζει να της υποσχεθεί πως θα τον παρατήσει)…, τη Φώφη να θέλει παιδί κι ας μην έχει άντρα, και τη Πέρσα –με τη διαθήκη της Ρούλας να της απαγορεύει να παντρευτεί- να ψάχνει εναγωνίως το δρόμο της, σκάβοντας μέσα της.

Γυναίκες εχθρικές ή απόμακρες, ερωτομανείς ή παρθένες, γυναίκες σε σύγκρουση με τις μάνες τους ακόμα κι όταν οι τελευταίες δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή-, θέματα κομβικά όπως ο θάνατος και η αναγέννηση, η αέναη πάλη των φύλων, οι οικογενειακές σχέσεις και η αναζήτηση του εαυτού…, στα χνάρια συγγραφέων όπως η Ντόρις Λέσλινγκ, η Βιρτζίνια Γουλφ, η Ιζαμπέλ Αλιέντε, αλλά και οι δικές μας Ζυράννα Ζατέλη και Ευγενία Φακίνου, -με τις κεντρικές αλλά και παρένθετες ηρωίδες γυναίκες, (μοναδική εξαίρεση, ενδεικτική και αυτή: ο Χαριτόπουλος- Χάρος)…, η Καράμπελα από το πρώτο της ολοκληρωμένο λογοτεχνικό πόνημα στο χώρο του μυθιστορήματος, μας μεταφέρει σε έναν κόσμο ιδιότυπα γοητευτικό, σπαρακτικά σαρκοβόρο.

 

kairoi_tesserisα

 

Η Χριστίνα Καράμπελα (γεν. 1963), σπούδασε Πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και Κοινωνιολογία στην Αγγλία. Από το 1987 δραστηριοποιείται με επιτυχία στο χώρο της έρευνας αγοράς και των δημοσκοπήσεων. Με τη λογοτεχνία ασχολείται συστηματικά από το 2008.

Πριν την έκδοση της νουβέλας της είχε διακριθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και συμμετάσχει στα συλλογικά έργα:

(2011) Θεσσαλονίκη 2012: Διαγωνισμός διηγήματος, Ιανός
(2009) Ζωολογία του πάνω και του κάτω κόσμου, Εκδόσεις Πατάκη
(2009) Φανταστείτε το μέλλον σας σε μια πόλη που αλλάζει, Ιανός

 

 

* Η Χρύσα Φάντη γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά και Παιδαγωγικά. Από το 2002 μέχρι και σήμερα δημοσίευσε διάφορα διηγήματα και κριτικές στα λογοτεχνικά περιοδικά: Πλανόδιο, Δέκατα, Εντευκτήριο. Το 2007 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων της “το Δόντι του Λύκου”, εκδ. Πατάκη.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top