Fractal
Home / ΘΕΑΤΡΟ / Η Αγγλία και το μεταπολεμικό πολιτικό θέατρο
13/11/2018, 10:52 μμ

Η Αγγλία και το μεταπολεμικό πολιτικό θέατρο

Γράφει η Τόνια Τσαμούρη // *

 

 

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 η Αγγλία βίωνε μια σειρά από κοινωνικές-πολιτικές ανακατατάξεις, που οδήγησαν τη χώρα στην ολική οικονομική κατάρρευση κατά τη δεκαετία του ’70 με αποτέλεσμα την είσοδο της χώρας στο ΔΝΤ και την εκλογή της Μ. Θάτσερ. Με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η χώρα κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια σειρά από προβλήματα όπως, την απώλεια των αποικιών της σε άλλες ηπείρους, τα συνεπακόλουθα οικονομικά προβλήματα, καθώς και την ανεργία που προκλήθηκαν και από τον επαναπατρισμό όσων διαβιούσαν στις αποικίες. Τέλος, πολύ οξυμένη ήταν η κατάσταση και με την Βόρειο Ιρλανδία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συχνές και αιματηρές συγκρούσεις. Η νέα γενιά που ανδρώθηκε μεταπολεμικά αδυνατούσε να χειριστεί όλη αυτή την πίεση, η οποία οδήγησε σε έναν κύκλο επιθετικής έως και βίαιης συμπεριφοράς που στόχο είχε την κατάλυση των θεσμών, την επίθεση στην ξένη περιουσία, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κυρίως την απαξίωση της κεντρικής πολιτικής εξουσίας.

 

 

Το θέατρο της Γηραιάς Ηπείρου έδειξε γρήγορα αντανακλαστικά και αποτύπωσε αυτή την κοινωνικό-πολιτική αναταραχή. Επιπλέον, τοποθετήθηκε ιδεολογικά και πήρε θέση απέναντι σε αυτά τα προβλήματα προτείνοντας συχνά ακόμα και λύσεις. Δημιουργήθηκε έτσι ένα πολιτικό θέατρο που πάτησε στις βάσεις που είχαν θέσει κάποιες δεκαετίες νωρίτερα ο Bertolt Brecht και ακόμα νωρίτερα ο Irwin Piscator. Το θέατρο αυτό ήταν ξεκάθαρα στρατευμένο και οδήγησε σε μια νέα άνθιση το κίνημα του agit-prop (agitation-propaganda) το οποίο είχε ήδη εμφανιστεί στην Αγγλική θεατρική σκηνή από το 1930. Έτσι, γεννήθηκαν κείμενα τα οποία στόχευαν στον αντινατουραλισμό, επιθυμούσαν την απουσία οποιουδήποτε σκηνικού αντικειμένου και υποστήριζαν τον εμφανή ιδεολογικό (και πολιτικό) προσανατολισμό. Επιπλέον, εγκαταλείπεται η μετωπική θέαση για το κοινό, το οποίο πολύ συχνά πλέον αποτελεί και αυτό μέρος της παράστασης. Το αγγλικό θέατρο λοιπόν, την περίοδο αυτή πολιτικοποιείται και στρέφεται προς μια σοσιαλιστική οπτική.

Οι Άγγλοι θεατρικοί συγγραφείς που εμφανίζονται στα χρόνια αυτά, επηρεασμένοι και από το Berliner Ensemble που είχε ήδη ιδρύσει ο Bertolt Brecht στο Ανατολικό Βερολινό το 1956 (χρονιά κατά την οποία στο Αγγλικό σανίδι παρουσιάζεται το έργο-τομή του John Osborne, «Οργισμένα Νειάτα») δημιουργούν έργα στα οποία κυριαρχούν η άδεια σκηνή, ο έντονος φωτισμός που διαλύει κάθε υποψία ατμόσφαιρας επί σκηνής, τα κείμενα και τα πλακάτ και φυσικά η απουσία ιταλικής σκηνής. Θεματικά, τα έργα αυτής της περιόδου στρέφονται προς την πολιτική καταγγελία και την κοινωνική διαμαρτυρία. Από τους πιο σημαντικούς και γνωστότερους συγγραφείς αυτής της περιόδου είναι οι John Arden, Arnold Wasker, Howard Brenton και David Hare, καθώς και ο James Saunders.

 

 

Ο James Saunders, έγινε γνωστός στο ευρύ ελληνικό κοινό από την παράσταση του έργου του «Χάανς Κόλχαας» που είχε παρουσιάσει το 1974 στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας ο Γιώργος Θεοδοσιάδης, σε σκηνοθεσία και μετάφρασή του. Φέτος, η Δραματική Σχολή «Αθηνών»-Γ. Θεοδοσιάδη τιμώντας τη μνήμη του ιδρυτή της και εγκαινιάζοντας έναν νέο θεατρικό χώρο που λειτουργεί υπό τη διεύθυνσή της, το Art 63, πραγματοποιεί νέο ανέβασμα βασισμένο στη θρυλική αυτή παράσταση. Την σκηνοθεσία υπογράφει η Λίλλυ Μελεμέ, ενώ πρωταγωνιστεί ο Νίκος Νίκας (μαθητής του Γ. Θεοδοσιάδη και γνωστός ηθοποιός) μαζί με νεότερους απόφοιτους της σχολής και επαγγελματίες πλέον ηθοποιούς.

 

 

Ο James Saunders έγραψε το έργο του, που είναι βασισμένο στην νουβέλα του Heinrich von Kleist. Αφορά σε μια αληθινή ιστορία του 1800, η οποία αποδεικνύεται πιο επίκαιρη και σύγχρονη από ποτέ! Ο κεντρικός ήρωας, ο Χαανς Κόλχαας, ανήκει στη μεσαία τάξη των εμπόρων. Όταν ο νόμος και το κράτος του υφαρπάζουν την περιουσία του και τον αδικούν κατάφορα, αποφασίζει να διεκδικήσει το δίκιο του. Φαίνεται όμως ότι οι πολιτικές διαπλοκές, η οικογενειοκρατία και η κοινωνική διαστρωμάτωση κάνουν πιο εύκολο το άδικο, παρά το δίκαιο. Έτσι, ο ήρωας υποχρεώνεται να επαναστατήσει αναζητώντας το δίκιο του και περνάει στην απέναντι όχθη: από φιλήσυχος πολίτης μετατρέπεται σε κοινωνικό επαναστάτη, από καλός οικογενειάρχης αλλάζει σε ανήμερο θηρίο, από αδικημένος γίνεται αδικών.

Το συγκεκριμένο έργο θέτει κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που αφορούν στη σύγχρονη μας κοινωνία. Το αξιοπρόσεκτο και ενδιαφέρον είναι η διαχρονικότητα των θεμάτων αυτών, που αγγίζουν την πολιτική εξουσία, την κοινωνική εξαθλίωση και τη μιλιταριστική πολιτική.

 

 

INFO:

Θέατρο Art 63, 3ης Σεπτεμβρίου 63

Συντελεστές: Σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ, Κίνηση: Κική Μπάκα, Μουσική / Μουσική Διδασκαλία: Μάρω Θεοδωράκη, Δραματουργική Επεξεργασία: Τόνια Τσαμούρη, Σκηνικά / Κοστούμια: Άννα Ζούλια, Σύλβια Χαρατσάρη, Βοηθός Σκηνοθέτη: Αντώνης Τρίκκης

Ερμηνεία: Νίκος Νίκας (Χανς Κόλχαας), Σάλλη Αλ Ταπάς, Παμπίνα Γεωργίου, Ηλέκτρα Θεολόγη, Γιώργος Καρακυριάκος, Τόνια Μαράκη, Χρήστος Ματσιαρόκος, Γιώργος Ξούλος, Δέσποινα Πέττα, Παναγιώτης Ράιος, James Rodi & Νίκη Σκιαδαρέση

 

 

* Η Τόνια Τσαμούρη είναι θεατρολόγος, Δρ. Φιλοσοφίας Α.Π.Θ.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top