Fractal
Home / RE-FRACTAL / Μια παράσταση που μετατρέπει νεαρούς προοδευτικούς χίπστερ σε ανάλγητους καπιταλιστές
03/06/2015, 11:15 πμ

Μια παράσταση που μετατρέπει νεαρούς προοδευτικούς χίπστερ σε ανάλγητους καπιταλιστές

Του Θοδωρή Τσαπακίδου //

 

 

Πηγή: left.gr

 

Στην παράσταση “World Factory”, που παίζεται στο Young Vic του Λονδίνου μέχρι τις 6 Ιουνίου, οι θεατές καλούνται να μπουν στη θέση του διοικητικού συμβουλίου ενός κινεζικού εργοστασίου φασόν. Στόχος του παιχνιδιού –που θυμίζει, εκ πρώτης όψεως, κάτι ανάμεσα σε Μονόπολη και πόκερ– είναι να κρατήσουν ζωντανό το καινούργιο εργοστάσιο, εξασφαλίζοντας την κερδοφορία του, στη διάρκεια ενός έτους.

 

 

 

οὐ γὰρ ὃ θέλω τοῦτο πράσσω,

ἀλλ᾿ ὃ μισῶ τοῦτο ποιῶ

(Παύλος, Προς Ρωμαίους, 7.15)

Στην παράσταση “World Factory”, που παίζεται στο Young Vic του Λονδίνου μέχρι τις 6 Ιουνίου, οι θεατές καλούνται να μπουν στη θέση του διοικητικού συμβουλίου ενός κινεζικού εργοστασίου φασόν. Χωρισμένοι σε ομάδες των πέντε ή έξι ατόμων, κάθονται γύρω από έναν πάγκο εργασίας, για να αποφασίσουν, μέσα από μια σειρά συσκέψεων, για το μέλλον του εργοστασίου. Στόχος του παιχνιδιού –που θυμίζει, εκ πρώτης όψεως, κάτι ανάμεσα σε Μονόπολη και πόκερ– είναι να κρατήσουν ζωντανό το καινούργιο εργοστάσιο, εξασφαλίζοντας την κερδοφορία του, στη διάρκεια ενός έτους.

Πάνω στο τραπέζι υπάρχει ένας φάκελος με τα στοιχεία των εργαζομένων στο εργοστάσιο (259 εκατομμύρια ξένοι εργάτες δουλεύουν στην Κίνα, σε παρόμοια εργοστάσια), ένα αρχικό κεφάλαιο, και ένα φυλλάδιο με οδηγίες.

Τέσσερις ηθοποιοί του θιάσου Metis Arts, σε ρόλο μάνατζερ, δίνουν στην κάθε ομάδα μία κάρτα, η οποία περιγράφει ένα πρόβλημα και δύο πιθανές λύσεις– ένα δίλημμα. Η ομάδα συσκέπτεται και αποφασίζει, διαλέγει τη μία από τις δύο, και, στη συνέχεια, σκανάρει το μπαρ κόουντ της απάντησης, με τη συσκευή, που βρίσκεται πάνω στο τραπέζι της. Έτσι, η ιστορία του εργοστασίου προχωράει, ο ηθοποιός δίνει την επόμενη κάρτα, και η διαδικασία λήψης απόφασης επαναλαμβάνεται.

Τόσο στην αρχή του έργου-παιχνιδιού, όσο και κατά τη διάρκειά του, οι ηθοποιοί-μάνατζερ λένε διάφορα για τον καπιταλισμό, τη βιομηχανία των ενδυμάτων –από το Μάντσεστερ και το Γιόρκσάιρ ως την κομμουνιστική Κίνα–, και την παγκοσμιοποιημένη κοινωνία των καταναλωτών, χρησιμοποιώντας πολλά κωμικά στοιχεία υποκριτικής, αποφεύγοντας το διδακτισμό.

Την ίδια ώρα, σε τέσσερα σημεία της αίθουσας προβάλλονται συνεντεύξεις πραγματικών εργαζομένων σε κινεζικά εργοστάσια ρούχων, καθώς και στιγμιότυπα από τη ζωή των κινέζων πολιτών.

Στο τέλος του παιχνιδιού, εν είδη απολογισμού, δίνεται στις ομάδες ένα τυπωμένο δελτίο με τις αποφάσεις που πήραν και τις συνέπειες που είχαν.

Η συλλογή όλων αυτών των δεδομένων είναι μέρος της έρευνας του θιάσου, και των δημιουργών του έργου Zoë Svendsen και Simon Daw, σε συνεργασία με τον Κινέζο σκηνοθέτη Zhao Chuan. Μέρος αυτής της ερευνητικής δουλειάς υπήρξε και ο σχεδιασμός και η παραγγελία μιας παρτίδας πουκάμισων σε εργοστάσιο φασόν στη Σανγκάη, από όπου αντλήθηκε μεγάλο μέρους του υλικού της παράστασης.

Μια εξέταση του διαγράμματος που απεικονίζει τα στατιστικά στοιχεία της παράστασης δείχνει πως οι θεατές ρέπουν προς το χρήμα και όχι την ηθική – παρά τις επανειλημμένες νουθεσίες από τα μεγάφωνα του θεάτρου πως «το εργατικό δυναμικό είναι το ζωτικής σημασίας κεφάλαιό σας».

Όπως λέει η Σβέντσεν: «Οι περισσότεροι που είχαν την επιλογή να αυξήσουν τους μισθούς –αφού πριν τους είχαν κόψει– δεν το έκαναν. Υπάρχει μια διαδρομή στο δέντρο αποφάσεων, την οποία θα παίξει κανείς μόνο αν είναι εξοικειωμένος με μια συγκεκριμένη ηθική πρακτική, αλλά πολύ λίγοι άνθρωποι το κάνουν. Αυτό που συνειδητοποιήσαμε είναι πως δεν είναι μόνο το κίνητρο του κέρδους, αλλά και το ένστικτο της επιβίωσης με κάθε τίμημα, που ωθεί όσους παίζουν σε αυτό το παιχνίδι να ακολουθήσουν περισσότερο καπιταλιστικές διαδρομές».

Έτσι, προοδευτικοί νεαροί από το Σάουθ Μπανκ του Λονδίνου, μεταμορφώνονται κάθε βράδυ στο Young Vic σε αδίστακτους καπιταλιστές.

Η έκβαση του εγχειρήματος θυμίζει τη συμπεριφορά των φοιτητών του Στάνφορντ, που χωρίστηκαν σε δεσμοφύλακες και κρατούμενους και απομονώθηκαν στα υπόγεια του Πανεπιστημίου, για να μελετήσουν τις συνθήκες της Φυλακής. Μέσα σε έξι μέρες οι δεσμοφύλακες εμφάνισαν σαδιστικές τάσεις και παραλίγο να σκοτώσουν τους κρατούμενους.

Κατά τον Πωλ Μέισον, η γοητεία που ασκούν πάνω μας οι δυνάμεις της αγοράς μάς τυφλώνει και δεν βλέπουμε πως ο καπιταλισμός –ως συνθήκη ύπαρξης– είναι ένα σύνολο από ρυθμίσεις που δημιουργήθηκαν και συντηρούνται από τα κράτη. Σκοπός αυτών των ρυθμίσεων –και κατ’ επέκταση του κράτους– είναι να αποτρέψει «τους μεμονωμένους καπιταλιστές να πάρουν κοντόφθαλμες αποφάσεις, που καταστρέφουν τους ανθρώπινους και τους φυσικούς πόρους που χρειάζεται (το σύστημα) για να λειτουργήσει. Ο καπιταλισμός δεν είναι μόνο οι εγωιστικές αποφάσεις εκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι αυτές οι αποφάσεις κοσκινισμένες πρώτα μέσα από το πολύ σημαντικό φίλτρο των κανονισμών. Είναι, όπως κατανόησαν οι κοινωνιολόγοι, στα τέλη του 20ού αιώνα, ένας τρόπος όχι μόνο παραγωγής αλλά και ρύθμισης».[i]

Ο καπιταλισμός χρειάζεται το κράτος για να τον δημιουργεί και να τον αναδημιουργεί, κάθε μέρα. Γι’ αυτό και, κατά τον Μέισον, «ίσως το επόμενο θεατρικό παιχνίδι για την εργασία και την εκμετάλλευση να πρέπει να μοντελοποιήσει τις αποφάσεις των κυβερνήσεων, των λόμπυ και των δικαστών, και όχι των άμοιρων των διευθυντών».

Το World Factory θα παίζεται στο Young Vic μέχρι τις 6 Ιουνίου 2015 youngvic.org


[i] P. Mason, How to turn a liberal hipster into a capitalist tyrant in one evening. theguardian.com, 24-5-2015

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top