Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / ΒΙΒΛΙΟ / Σκέψεις για το ποίημα του Wordsworth
26/09/2018, 12:19 πμ

Σκέψεις για το ποίημα του Wordsworth

Γράφει η Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού // *

 

 

The world is too much with us; late and soon,

Getting and spending, we lay waste our powers;—

Little we see in Nature that is ours;

We have given our hearts away, a sordid boon!

This Sea that bares her bosom to the moon;

The winds that will be howling at all hours,

And are up-gathered now like sleeping flowers;

For this, for everything, we are out of tune;

It moves us not. Great God! I’d rather be

A Pagan suckled in a creed outworn;

So might I, standing on this pleasant lea,

Have glimpses that would make me less forlorn;

Have sight of Proteus rising from the sea;

Or hear old Triton blow his wreathèd horn.

 

 

 

Το σύστημα των αξιών του Ρομαντισμού (1750-1830) επηρέασε σημαντικά ιστορικά γεγονότα όπως τη Γαλλική και την Αμερικανική επανάσταση. Η πιο χαρακτηριστική και κυρίαρχη πεποίθηση εκείνων των ημερών ήταν η έμφαση στο συναίσθήματ ως κατευθυντήρια αρχή των πράξεων του ανθρώπου. Οι άνθρωποι πίστευαν στην αλλαγή, στον ατομικισμό, στην ελευθερία και επέστρεψαν στη φύση, στην αθωότητα και στην απλότητα. Το έτος-κλειδί για τον Αγγλικό Ρομαντισμό ήταν το 1798 όταν ο William Wordsworth και ο Samuel Taylor Coleridge δημοσίευσαν τις Λυρικές Μπαλάντες, έργο το οποίο απετέλεσε ένα πραγματικό μανιφέστο, αφού στον πρόλογό του, ο Wordsworth έθεσε τις αρχές στις οποίες πίστευε ότι πρέπει να ιδρυθεί η σύνθεση της ποίησης.

 

Επέμεινε ότι η γλώσσα της ποίησης πρέπει να είναι η γλώσσα των απλών ανδρών και γυναικών. Ο στόχος του ήταν η ποίηση να είναι «γυμνή και απλή», ένα στυλ που να είναι «καλά προσαρμοσμένο στο να ενδιαφέρει την ανθρωπότητα σε μόνιμη βάση». Η απόλυτη επιθυμία του ήταν να επιστρέψει στη φαντασία, στο μύθο και στην ανθρώπινη καρδιά. Ο μοναδικός τρόπος του να «βλέπει» αλλά και να αισθάνεται ακόμα και σήμερα δεν φέρνει μόνο την ειρήνη, τη δύναμη και την εξύψωση, αλλά και ένα «σοκ από άγρια έκπληξη». Συνέλαβε στο μυαλό του την ποίηση ως κάτι εξαιρετικό και ξεχωριστό. Στο μυαλό του ο ποιητής δεν ήταν μόνο αντιγραφέας της αλήθειας του άλλου ανθρώπου, αλλά περισσότερο τον αντιμετώπιζε ως προφήτη, σαν τον ιδρυτή της ίδιας της αλήθειας. Το να είσαι ποιητής σήμαινε μια τεράστια ευθύνη και αυτό επειδή ο ποιητής μπορούσε να ανακαλύψει τα μυστικά μονοπάτια της ανθρώπινης ψυχής και της καρδιάς, τα κρυμμένα μυστήρια της ίδιας της ζωής. Στη νεοκλασική εποχή η ποίηση είχε μια έννοια διαφορετική, ήταν περισσότερο σαν χόμπι. Από την άλλη πλευρά, οι Ρομαντικοί το μεταμόρφωσαν σε επαγγελματισμό. Ο Wordsworth υιοθέτησε αυτήν την φιλοσοφία του επαγγέλματος και είχε ασχοληθεί σοβαρά με το επάγγελμά του ποιητή επειδή εμπλέκονταν σ’ όλη αυτή τη διαδικασία με αίσθηση μεγάλης ευθύνης.

Ο Wordsworth παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα και διαφορετική άποψη για το φυσικό περιβάλλον, τη φύση. Η φύση σήμαινε περισσότερα γι ‘αυτόν από οτιδήποτε άλλο. Ήταν αληθινός απέναντι στη φύση επειδή η φύση ήταν αληθινή απέναντί του. Στο ποίημα που αναλύουμε εδώ, η φύση είναι το κεντρικό θέμα. Εδώ ο ποιητής μιλά θυμωμένα αλλά και με μια μικρή απογοήτευση στους ανθρώπους και γενικά στη σύγχρονη εποχή, επειδή έχει χάσει τη σύνδεσή της με τη φύση και με όλα τα σημαντικά και τα ουσιώδη. Οι άνθρωποι χάνουν επαφή με τη φύση. Έλλειψη ισορροπίας έρχεται. Χαρακτηριστικά λέει ότι η θάλασσα «γυμνώνει το στήθος της στο φεγγάρι» (bares her bosom to the moon) και «οι άνεμοι θα ουρλιάζουν όλες τις ώρες» (the winds that will be howling at all hours), οι άνθρωποι είναι ακόμα εκτός χρόνου. Επιθυμεί να είναι ένας παγανιστής που ανατράφηκε σύμφωνα με ένα διαφορετικό όραμα του κόσμου, που «στέκεται σε αυτό το ευχάριστο λιβάδι» (standing on this pleasant lea) να βλέπει εικόνες αρχαίων θεών που ανεβαίνουν από τα κύματα, ένα θέαμα που θα τον ενθουσίαζε πολύ. Εμφανίζει τον Πρωτέα και ακούει τον παλιό Τρίτωνα. Η φύση είναι ο σπουδαίος δάσκαλος της ηθικής, ο πρωταρχικός φέρων της ευτυχίας και το σημαντικότερο, ο Θεός κατοικεί στη Φύση. Όταν ο Wordsworth έχει αυτές τις σκέψεις στο μυαλό του, είναι λογικό να κατηγορεί την ανθρωπότητα ότι έχει χάσει την επαφή με την πνευματικότητα και κατ ‘επέκταση με τη φύση (getting and spending). Δηλώνει ότι ο άνθρωπος είναι πολύ απασχολημένος με τον υλικό κόσμο και τελικά βρίσκει τη λύση του να μεγαλώσει ως παγανιστής και το δείχνει όταν λέει (Great God) «Μεγάλος Θεός!». Εδώ είναι προφανές πόσο πολύ και πόσο απελπιστικά θα ήθελε να πραγματοποιηθεί την επιθυμία του. Σε γενικές γραμμές, αυτός το ποίημα δηλώνει ακριβώς πόσο μακριά από τη φύση ζούσε ο άνθρωπος στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα. Για το Wordsworth η φύση δεν είναι «αντικείμενο» αλλά παρουσία και δύναμη. Μια διαρκής κίνηση και ένα πνεύμα. Όχι κάτι που λατρεύεται και καταναλώνεται αλλά πάντα ένας οδηγός που οδηγεί πέρα από τον εαυτό. Αυτή η πίστη δεν υπήρχε εκείνη την εποχή και αυτό το ποίημα ισχύει και για την εποχή μας, διότι σήμερα οι άνθρωποι είναι τελείως μόνοι και πολύ μακριά από τον φυσικό κόσμο και αυτό συμβαίνει επειδή δεν μπορούμε να καταλάβουμε πόσα όμορφα και μαγικά πράγματα η φύση προσφέρει τόσο ευγενικά και γενναιόδωρα σε εμάς. Ξεχάσαμε ότι είμαστε πρώτα πρώτα παιδιά της φύσης και ότι πρέπει να την φροντίσουμε, να την εκτιμούμε και να μην τα καταστρέψουμε όλα χάριν της τεχνολογικής προόδου. Αυτό το ποίημα στέλνει αυτό το μεγάλο μήνυμα στην ανθρωπότητα του σήμερα. Είναι, επίσης, σημαντικό για τη ρητορική του δύναμη και επειδή είναι αντιπροσωπευτικό της ποίησης του Wordsworth.

 

 

 

* Η Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού [MBPsS (BA, MA, Dip.CounsPsy, MSc) είναι Εκπαιδεύτρια σε Θέματα Ψυχικής Υγείας – Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top