Fractal

«Έξω έβρεχε, έβρεχε αδιάκοπα, ανελέητα, με μια άγρια μοχθηρία, πολύ κοντινή στα ανθρώπινα πράγματα»

Γράφει η Τζένη Μανάκη //

 

W. Somerset Maugham «ΒΡΟΧΗ», Μετάφραση: Παλμύρα Ισμυρίδου, εκδ. Άγρα, σελ.

 

Η φύση ανεπηρέαστη από τα ανθρώπινα ακολουθεί τη δική της πορεία, μαζί της και αυτοί που ήταν συνηθισμένοι, από τη γέννησή τους, στα τερτίπια της. Θα τιμωρηθούν αυτοί που ακάλεστοι έσπευσαν να διαταράξουν αυτή τη συνύπαρξη;

 

Η «Βροχή», ίσως η πιο δημοφιλής νουβέλα του Σόμερσετ Μομ είναι ένα      αργόσυρτο κι ωστόσο βροντερό κτύπημα ενάντια στη σοβαροφάνεια, την υποκρισία, τη θρησκοληψία, τον φανατισμό και την «ανωτερότητα» του λευκού ανθρώπου.

Δύο ζευγάρια, διαφορετικών κοσμοθεωριών, ταξιδεύουν μεταξύ των επιβατών της πρώτης θέσης, ενός πλοίου που κατευθύνεται στην Άπια, (πρωτεύουσα του Ανεξάρτητου Κράτους των Σαμόα, στο νότιο Ειρηνικό) συνδέονται ”φιλικά” και δίνουν την ευκαιρία στον συγγραφέα να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες και τις αντιδράσεις τους, σ’ έναν κόσμο που δεν είναι ο δικός τους.

Το ζεύγος Μακφαίηλ και οι Ντέηβιντσον. Ο  γιατρός Μακφαίηλ είναι ένας νηφάλιος άνθρωπος, με πλατιές αντιλήψεις που αποφεύγει να ασχολείται με τις υποθέσεις των άλλων, αρκετά δειλός όμως, ώστε, παρά τις πεποιθήσεις του,  να αποτρέψει ένα διαφαινόμενο κακό, που ενδεχόμενα θα επέσυρε και τις ελάχιστες ακόμη συνέπειες σε βάρος του. Η αφελής σύζυγός του, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη γνώμη των άλλων, συντάσσεται με θεωρίες και συμπεριφορές που θα την κάνουν να φαίνεται περισσότερο συμπαθής στον περίγυρο, επικροτεί απόψεις, θεωρίες και γεγονότα, που πιθανόν δεν πιστεύει απόλυτα.

Οι Ντέηβιντσον είναι ένα ζευγάρι ιεραποστόλων, με ανεξέλεγκτο θρησκευτικό φανατισμό. Ο τρόπος ζωής των ντόπιων τους σοκάρει και κάθε προσπάθειά τους παρελθοντική και παρούσα τείνει να αποδομήσει ήθη, έθιμα και κάθε τύπου ”αμαρτωλές” απολαύσεις των αυτόχθονων. Η κυρία Ντέηβιντσον πλήρως υποταγμένη στις πεποιθήσεις του συζύγου της, τις οποίες ενστερνίζεται με πάθος, με μεγάλη υπερηφάνεια εξιστορεί στην κ. Μακφαίηλ τις δράσεις για την επίτευξη των στόχων του συζύγου της. Επαίρεται για την ακεραιότητα του χαρακτήρα του και την βαθιά θρησκευτική του πίστη. Η κ. Μακφαίηλ, επαναλαμβάνει γοητευμένη τις συζητήσεις στον αδιάφορο γι’ αυτές σύζυγό της, που η εμπειρία της πολύχρονης συμβίωσής τους συνηγορεί υπέρ του να μην αντιδρά.

Η υποψία επιδημίας χολέρας στην Άπια αναγκάζει το καράβι να αγκυροβολήσει στο Πάγκο – Πάγκο (Πρωτεύουσα της Αμερικανικής Σαμόα – αμερικάνικης βάσης κατά τα έτη 1878-1951-  νοτιανοτολικά της ανεξάρτητης  Σαμόα) και οι ήρωες της νουβέλας να παραμείνουν για αρκετές μέρες σ’ ένα άθλιο πανδοχείο, κάτω από μία ανελέητη, ακατάπαυστη βροχή.

 

« Έξω έβρεχε, έβρεχε αδιάκοπα, ανελέητα, με μια άγρια μοχθηρία, πολύ κοντινή στα ανθρώπινα πράγματα».

 

Στο ίδιο πανδοχείο εγκαθίσταται και η φανταχτερή νεαρή πόρνη Σέηντι που διασκεδάζει με εραστές της. Οι μουσικές, οι μεθυσμένες κραυγές η αγενής συμπεριφορά της,  κάνει τους ηθικολόγους – αναγκαστικούς συγκάτοικους να θέλουν να την εξωπετάξουν στο πυρ το εξώτερον, αδιαφορώντας για την ανθρώπινη διάστασή της, και ό,τι θα συνεπαγόταν η ”έξωσή” της, μέχρι που ο κύριος Ντέηβιντσον, με την απαράμιλλη αυτοπεποίθησή του, πιστεύει ότι θα καταφέρει να τη φέρει στον ”δρόμο του Θεού”. Η εμφάνισή της μετά την ”θεία” παρέμβαση, δείχνει να τον… βρήκε, είναι όμως ειλικρινής ή έγινε υπαίτια αποκαθήλωσης αυτών που πίστευαν ότι βάδιζαν ακριβώς με κατεύθυνση προς Αυτόν;

 

 

Ο Σόμερσετ Μομ, με κινηματογραφική γραφή, έτσι που νιώθει κανείς τον ήχο της βροχής πάνω στη λαμαρίνα, ανάμικτη με τις μουσικές της Σέηντι, και την υγρασία των τροπικών να τον διαπερνά καθώς διαβάζει την υπέροχη αυτή νουβέλα, ξετυλίγει την ιστορία του, χωρίς να κρίνει, αφήνοντας τον αναγνώστη να την εκλάβει σαν μανιφέστο ενάντια στην επιβολή των λευκών κατά των σκουρόχρωμων. Να τον κάνει να υποστηρίξει την αποδοχή του διαφορετικού ενάντια στην υποκρισία και την ανειλικρινή, επαίσχυντη ηθικολογία, την αληθινή πίστη ενάντια στον ανόητο φανατισμό, τη δράση και την παρέμβαση για αποτροπή του κακού ενάντια στην αδιαφορία. Ο συγγραφέας έμμεσα επιτίθεται στην ”ιεραποστολική ηθική”, εξαίρει και πάλι έμμεσα την ομορφιά της ζωής και τις απολαύσεις της, και την ματαιότητα της προσπάθειας να καταπνίξει κανείς τις επιθυμίες του αφανίζοντας την ίδια τη φύση του.

Η βροχή είναι ο καταλυτικός παράγων που καθορίζει πως δεν υπάρχει διαφυγή, η φύση θα ακολουθεί την πορεία της ανεξάρτητα από τις ανθρώπινες  βουλές και παρεμβάσεις.

Η νουβέλα του Σόμερσετ Μομ ενέπνευσε τους κινηματογραφιστές και οι  σινεφίλ θα έχουν οπωσδήποτε παρακολουθήσει μία από τις τρεις εκδοχές όπου η Τζόαν Κρώφορντ, η Γκόρια Σουάνσον ή η Ρίτα Χαίηγουορθ έχουν υποδυθεί την Σέηντι.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top