Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Εκ των έσω
13/02/2019, 10:06 πμ

Εκ των έσω

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Δημήτρης Κωνσταντάρας «Βουλευτή να σε πει η μάνα σου!», εκδ. Βακχικόν

 

Σκέφτομαι με ποιον τρόπο, πώς ακριβώς θα μιλήσουμε στο μέλλον γι’ αυτήν την παράξενη εποχή. Πώς θα διηγηθούν οι επόμενοι, δεκαετίες μετά τον τρόπο με τον οποίο χάθηκαν τόσες ξεχωριστές ιδιότητες στην ξέφρενη κλεψύδρα του καινούριου μας αιώνα. Σκέφτομαι τους ιστορικούς του μέλλοντος, αυτούς που χωρούν μονάχα στην ποίηση, όταν θα ψάχνουν την εκφορά της εποχής μας, τον εσωτερικό της ρυθμό, τα βασικά της χρώματα. Σκέφτομαι τους σημερινούς ήρωες, τους θρυλικούς πρωταγωνιστές της βίαιης πτώσης μας. Εκείνους που καθώς εκτελούσαν τα παράτολμα νούμερά τους ξαφνικά έχασαν την ισορροπία τους, κλονίζοντας ατέλειωτες απατηλές επιφάνειες. Φαντάζομαι εκείνες τις οπτικές εμφανίσεις, τους στίχους, τα τραγούδια, τα θεατρικά έργα που θα εξηγήσουν στο σύνολό της την τρομερή μας υφολογία, το γλωσσικό προσχέδιο, τα σύμβολα ενός καιρού.

 

Ως τότε, απομένουν οι μικρές ιστορίες, οι καρικατούρες των δικών μας ημερών, έγχρωμες και δυναμικές να συνοψίζουν τον εφιάλτη και τον παραλογισμό μιας κοινωνίας μετέωρης ανάμεσα σ’ ό,τι χάθηκε και στ’ όνειρο που μας τρέφει. Ως τότε, απομένουν οι μακροσκοπικές γραφές ξεχωριστών πνευμάτων που ανδρώθηκαν μες στον καταιγισμό της νεοελληνικής εποποιίας για να επισημαίνουν το πώς και το γιατί του εσωτερικού μας παλμού.

Σε αυτές ανήκει το μικρό θεατρικό των δύο πράξεων του Δημήτρη Κωνσταντάρα, μιας κεντρικής φιγούρας για την αναμόρφωση του τύπου στην ελληνική πραγματικότητα, που επαναφέρει ένα χαμένο ήθος. Μια ταπεινή ιστορία ανθρώπινης μοναξιάς, σμιλευμένη με την γενναία μοναξιά μιας συντελεσμένης εποχής. Στο μικρό πανόραμα των τελευταίων δεκαετιών του 20ου αιώνα ο κ. Κωνσταντάρας χωρά όλο το έπος, ολόκληρη την κωμωδία και την τραγωδία που γνωρίσαμε. Ο φόβος και ο οίκτος, δίνουν τη θέση τους στο κάπως αστείο μα πικρό πνεύμα που μας στοιχειώνει. Στην ιδιότυπη ελληνικότητα των σύγχρονων αμαρτημάτων της πολιτικής μας στηρίζει το έργο του ο Δ. Κωνσταντάρας, αντλώντας από τον παλιό, καλό ελληνικό κινηματογράφο και το ακραία παραμορφωτικό πρίσμα της εποχής. Μονάχα η λεπτή διαίσθηση και η ικανότητα να τηρείται αδιάκοπα αυτό το μέτρο και αυτός ο υπαινιγμός που μας διαφεντεύει, μα και η λεπτή ιδιότητα που αποδίδεται στις ξεχωριστές γραφίδες επιτρέπουν στον σημερινό αναγνώστη να απολαύσει ένα δείγμα του πιο ρεαλιστικού, θεατρικού ιδεώδους που μας κληροδοτούν τ’ αρσενικά μας χρόνια. Ένας αποτυχημένος βουλευτής, κυριευμένος από στρεβλώσεις και μάταιες φαντασιώσεις, μια νεκρή Ελληνίδα μητέρα μ’ απτά, σχεδόν σωματικά χαρακτηριστικά, ένας εαυτός γεμάτος καταφάσεις στ’ αμαρτήματα της πολιτικής, ένα κορίτσι, ένα φόντο, μια ελάχιστη, κυνική δημοκρατία. Τηλεοπτικές παραπομπές, θόρυβοι, το σκληρό ροκ εν ρολ των πρωινών εκπομπών, λίγο προτού ακόμη μια μέρα ανακτήσει την πιο ξέφρενη ροπή της. Γρήγοροι ρυθμοί, σταθερές τροχιές, ευμετάβλητα εδάφη, κίνδυνοι. Όλα τούτα συνθέτουν μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία, τους πλέον υποβλητικούς όρους προτού αποδώσουν το τελικό τους αίτιο, τον σκοπό μιας αναπαράστασης όπως αυτή που περιγράφεται στα τηλεοπτικά δώματα με την αδρή ενάργεια μιας ενδεικτικής τοιχογραφίας. Οι συνθήκες που μας ορίζουν αφήνουν το ίχνος τους στο έργο του κ. Κωνσταντάρα με τον εξαιρετικά ευρηματικό τίτλο “Βουλευτή να σε πει η μάνα σου.” Ο αναγνώστης δεν μπορεί παρά να χειροκροτεί ανεμπόδιστα αυτούς του θαυμάσιους πολίτες, τους έξοχους αντιπροσώπους μιας εποχής προικισμένης μονάχα με χρώματα μιμητικά.

Μια φράση -σεισμό, μια έκφραση φωτιά, αυτό χρειάζεται, μονολογεί ο βουλευτής της πρώτης πράξης και κάθε πράξης με ταυτότητα ελληνική, πριν εγκαταλείψει έναν από τους τελευταίους τίτλους μιας ολόκληρης τάξης. Με μια τέτοια φράση φιλοδοξεί να συνοψίσει τις συντεταγμένες ενός κατακερματισμένου κόσμου, βυθισμένου στην αφαίρεση.  Με τ’ όνειρό του ακατόρθωτο ο βουλευτής του Δ. Κωνσταντάρα περνά απ’ την φθορά στην αυτοκριτική, ψιθυρίζοντας τον εναρκτήριο όρκο κάθε μιας Ρώμης που συντρίβεται, έχοντας μυστικά ανακαλύψει την υποψία μιας καινούριας πορείας.

 

Δημήτρης Κωνσταντάρας

 

Πάντα εύστοχος, καθιερώνοντας σαν υδατογράφημα το καινούριο, ελληνικό πνεύμα, δημοσιογραφικός, αποδίδοντας την εποχή του μέσα από τα πιο θρυλικά της σύμβολα επιστρατεύοντας την αφοπλιστική αντανάκλασή μας στους καθρέφτες με τον μυστικό, δηλητηριώδη υδράργυρο, ο Δ. Κωνσταντάρας παρουσιάζει τους όρους μιας κοινωνίας που κλονίζεται, που χάνει λίγο λίγο την αισθητική της συγκρατώντας ό,τι μπορεί απ’ τους παλιούς, κατεστραμμένους αρμούς.

Στο εξώφυλλο ο πατέρας του συγγραφέα και ηθοποιός Λάμπρος Κωνσταντάρας. Συλλαμβάνεται σε μια εμβληματική σκηνή του παλιού, ελληνικού κινηματογράφου ως Μαυρογιαλούρος της πρώτης, ελληνικής, βιομηχανικής επανάστασης. Στην εκφορά της έμμεσης δημοκρατίας μας κυριαρχεί έκτοτε ένα αχαλίνωτο, επιθανάτιο χάσμα. Επαναλαμβάνει διαρκώς σε γλώσσες παράξενες, τα πιο θεμελιακά μας χαρακτηριστικά. Άραγε ποια θέση θα είχε η βασιλικότερη των τεχνών στην πλατωνική πολιτεία του καιρού μας, άραγε πόσες φορές γεννιέται τ’ απατηλό στα χέρια μαθητευόμενων μάγων.

Οι απαντήσεις, το μόνο ενδιαφέρον σημείο του παρόντος σημειώματος. Το θεατρικό σε δυο πράξεις Βουλευτή να σε πει η μάνα σου αντικατοπτρίζει τις πιο επίκαιρες παθογένειές μας, χαμογελά στ΄ανώφελο της φιλοδοξίας μας, φωτίζει ανεξίτηλα και αυθεντικά τις ρηχές μας επιφάνειες, μεταμορφώνεται σε μια συλλογική απόπειρα αυτοκριτικής και θα πρέπει να βρεθεί στην σκηνή.

[Η ηθοποιός μαζεύει το καρεκλάκι και αποχωρεί. Off σπηκάζ: Την ώρα του σπηκάζ συνεχίζουν να παίζονται αποσπάσματα από δηλώσεις, 0 παρουσίες βουλευτών με μουσική υπόκρουση τις Τέσσρεις Εποχές του Βιβάλντι]. Και η εποχή να κλείνει το μάτι στην βαθιά, ιθαγενή μας ταυτότητα.

Διά χειρός και πνεύματος Δημήτρη Κωνσταντάρα, Βουλευτή να σε πει η μάνα σου. Σε δυο πράξεις. Εκ των έσω.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top