Για τον «Βομβαρδισμό» του Ζίγκφριντ Σασούν
Σχόλια-απόδοση Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //
Τέσσερις ημέρες η γη κομματιαζόταν και σκιζόταν
Απ’ την έκρηξη του ατσαλιού,
Τα σπίτια έπεφταν δίπλα μας
Τρεις νύχτες δεν τολμούσαμε να κοιμηθούμε,
Ιδρώνοντας και περιμένοντας ν’ ακούσουμε τον επικείμενο βρόντο
Που θα σήμαινε το θάνατό μας.
Την τέταρτη νύχτα κάθε άντρας,
Με νεύρα σπασμένα, βασανισμένος μέχρι εξάντλησης,
Κοιμόταν, ψελλίζοντας και τρέμοντας,
Ενώ οβίδες έσκαγαν πάνω απ’ το κεφάλι μας.
Η πέμπτη μέρα έφερε μια σιωπή
Αφήσαμε τις τρύπες μας
Και κοιτάξαμε πάνω απ’ της γης τα συντρίμμια
Εκεί όπου τα λευκά σύννεφα μετακινούνταν σε σιωπηλές γραμμές
Πάνω στο αδιατάραχτο γαλάζιο.
Bombardment
Four days the earth was rent and torn/ By bursting steel/ The houses fell about us/Three nights we dared not sleep/ Sweating, and listening for the imminent crash/ Which meant our death.
The fourth night every man/ Nerve-tortured, racked to exhaustion/ Slept, muttering and twitching/ While the shells crashed overhead.
The fifth day there came a hush/ We left our holes/ And looked above the wreckage of the earth/ To where the white clouds moved in silent lines/ Across the untroubled blue.
Ο άγγλος ποιητής και πεζογράφος Ζίγκφριντ Σασούν (1886-1967) έγραψε σε αρχικό στάδιο, μερικά ποιήματα στα οποία απεικόνισε και απέδωσε με το δικό του τρόπο τη φρίκη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά ο τόνος, το θέμα και η φύση των ποιημάτων όταν ο ίδιος πέρασε μέσα από τις φωτιές του πολέμου, ήταν εντελώς διαφορετικά. Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό αυτών των νέων ποιημάτων, ήταν ο θυμός. Είναι σαφέστατα και χωρίς αμφιβολία αντιπολεμικά ποιήματα, γεμάτα αγανάκτηση απέναντι σε όλους εκείνους που προκάλεσαν τον πόλεμο ή έστω τον ενθάρρυναν με τον τρόπο τους. Κι ενώ οι πολιτικοί σε γενικές γραμμές βρίσκονταν στο σπίτι τους, το ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανομένων των κληρικών και ιδιαίτερα των νέων κοριτσιών, όλοι χειροκροτούσαν και επευφημούσαν τις μάχες και τις επιτυχίες που κατά καιρούς ανακοινώνονταν, χωρίς να γνωρίζουν εκ του σύνεγγυς τα δεινά των στρατιωτών στα πεδία των μαχών, ή ακόμα έρχονταν αλληλέγγυοι και με τους στρατηγούς οι κακοί σχεδιασμοί των οποίων είχαν ως αποτέλεσμα τις μεγάλες απώλειες που παρατηρήθηκαν.
Ως εκ τούτου, αυτά τα ποιήματα εξελίχτηκαν σε κατακραυγή που ξεπήδησε από τις βασανισμένες καρδιές των στρατιωτών που υπέστησαν τις αγωνίες και τις άγριες μάχες του πολέμου, όλους εκείνους που βίωσαν τις ταλαιπωρίες της σκαμμένης τάφρου και των παρενεργειών των επιθέσεων με τα γνωστά δηλητηριώδη αέρια της μουστάρδας. Ρεαλιστική γραφή, άγριες εικόνες, ομιλητικός τόνος, χαλαρές ειρωνικές στροφές και ημερολογιακή καταγραφή της ζωής των νέων στρατιωτών στα πεδία των μαχών, αυτά τα ποιήματα είναι μια αυθεντική από κάθε πλευρά άποψη της εμπειρίας του Ζίγκφριντ Σασούν από τα πεδία των μαχών, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα από τα σημαντικά θέματα του ποιητή, που συνήθως παρουσιάζεται, είναι η βασική αλήθεια για την καθημερινή ζωή των στρατιωτών στα χαρακώματα με όλα τα άσχημα στοιχεία της, δείχνοντας τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, ιδιαίτερα σε περιόδους σοβαρών και επαναλαμβανόμενων βομβαρδισμών. Σε αντίθεση με τους άλλους ποιητές, πίσω στην πατρίδα που δεν δοκίμασαν καθόλου τη βία του πολέμου από πρώτο χέρι, τους ποιητές εκείνους που έγραφαν στίχους και δόξαζαν τον ηρωισμό των στρατιωτών σε τέτοιες περιπτώσεις, ο Σασούν αρνείται να παραποιήσει την αλήθεια και να τονίσει με υπερβολή τον πατριωτισμό των στρατιωτών και τον ενθουσιασμό τους για την μάχη δίνοντας ακόμα και τη ζωή τους για την πατρίδα τους, και φέρνει μπροστά αμείλικτα την απλή αλλά αρκετά πικρή αλήθεια, αποκαλύπτοντας την καθημερινή ανησυχία, το φόβο του θανάτου, και τη σωματική και ψυχολογική εξάντληση αυτών των δύσμοιρων στρατιωτών.
Στο παραπάνω ποίημα, στον ‘Βομβαρδισμό’, για παράδειγμα, δείχνει τη σωματική κούραση των στρατιωτών και το φόβο που τους παραλύει και τους κρατά άγρυπνους για μέρες λόγω της προσδοκίας του θανάτου. Προσπαθεί να μεταφέρει τις πραγματικές ψυχολογικές συνθήκες των στρατιωτών σε παρεμφερείς περιόδους κινδύνου. Δεν σκέφτονται για δόξα και ηρωισμούς, εκεί, αλλά οι σκέψεις τους μάλλον περιστρέφονται γύρω από την απλή, τη σπιτική ζωή τους, πλημμυρισμένη με όλες εκείνες τις γνωστές και συνήθεις καθημερινές δραστηριότητές τους, πράγματα που φαίνονται τόσο ανεκτίμητα και πολύτιμα, ειδικά σε τέτοιες δύσκολες στιγμές φόβου και κακουχίας.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
-
-
-
H Κατερίνα Ανδριανάκη στο εργαστήρι του συγγραφέα
23/04/2024, 9:54 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Το δημοφιλές Lebensraum του Θανάση Τριαρίδη στο θέατρο Faust.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // Lebensraum του Θανάση Τριαρίδη στο θέατρο Faust. Εμπνευσμένο ίσως από το επιτυχημένο σύγχρονο ψυχολογικό θρίλερ «Μέθοδος Γκρόνχολμ», αυτό το σύντομο, ωριαίο αριστούργημα διερευνά χωρίς να αποφαίνεται την ανθρώπινη φύση στα κατώτερα εξελικτικά της επίπεδα.
Περισσότερα -
Υδροδοτώντας την αφήγηση
Γράφει η Ασημένια Σαράφη // * Σκέψεις για τη «Νύφη που (δεν) φεύγει», διήγησης συμπεριλαμβανομένης στη συλλογή διηγημάτων του Θεόδωρου Γρηγοριάδη «Η νοσταλγία της απώλειας», εκδ. Πατάκη Αν το μυθιστόρημα είναι το βαρύτιμο περιδέραιο της αυτοκράτειρας μυθοπλασίας, το
Περισσότερα -
“Ανακύκλωση” στο Bar theater Project
Γράφει ο Δημήτρης Βαρβαρήγος // * Το θεατρικό έργο πραγματεύεται τις τελευταίες ώρες της ζωής του Πέτρου Γεράνη, του τελευταίου Έλληνα στη Κυψέλη ο οποίος βρίσκεται τεμαχισμένος μέσα σε έναν κάδο ανακύκλωσης. Το λογικό και το παράλογο ακροβατεί
Περισσότερα -
Εικαστικά: “Η αποκάλυψη της Μαρίας Ελπίδας”
Γράφει η Μαρία Ιωαννίδου // * Η Μαρία Ελπίδα (Μαριέλα) Κωνταντινίδου υπηρετεί τις εικαστικές τέχνες από παιδί. Ή μπορεί και να την υπηρέτησαν κι εκείνες, αφού βρέθηκε στη κατάσταση ανάγκης που βρίσκεται ο αληθινός καλλιτέχνης να εκφραστεί
Περισσότερα -
«Μουσική Αλληλογραφία» με έμπνευση την ιδιαίτερη σχέση του Γιώργου Σαραντάρη με την ποιήτρια Μελισσάνθη
ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ ΚΑΙ ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ / ΚΥΚΛΟΣ «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ» στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Για δεύτερη χρονιά, στη «Μουσική Αλληλογραφία» παρουσιάζεται μια υποθετική μελωδική συνομιλία μεταξύ δύο ποιητών, μέσα από μελοποιημένα
Περισσότερα -
Ταξίδια παντού: στο μύθο, στην Ιστορία, στη μαγεία, στο όνειρο
Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη // * Γεμάτα με ταξίδια τα σημερινά μας βιβλία. Ταξίδι στο μύθο, στην Ιστορία, στη μαγεία και στο όνειρο. Ποίηση, μουσική και περιβάλλον. Έννοιες και ιδέες που θα μας κάνουν να ψάξουμε ακόμη
Περισσότερα -
Ένα ποίημα: “Για την πατρίδα”
Του Ανδρέα Γ. Λίτου // Για την πατρίδα Μια πληγή σε τρυφερή καρδιά που χαμογελάει σ’ όλους είναι η πατρίδα. Γαλανό κύμα είναι τ’ όνειρό της, που μας αγκαλιάζει με αφρούς και δοξαστικές αναμνήσεις. Eνα ανοιχτό παράθυρο,
Περισσότερα