Fractal
Home / Κριτική θεάτρου / «Βυσσινόκηπος. Παρασκήνια» (με αφορμή τον «Βυσσινόκηπο» του Α. Τσέχωφ)
26/03/2015, 12:12 μμ

«Βυσσινόκηπος. Παρασκήνια» (με αφορμή τον «Βυσσινόκηπο» του Α. Τσέχωφ)

Από την Αντιγόνη Καράλη //

 

«Βυσσινόκηπος. Παρασκήνια» (με αφορμή τον «Βυσσινόκηπο» του Α. Τσέχωφ), η  ζωή των παρασκηνίων ενός θεάτρου. Ολα όσα οι θεατές αγνοούν, τα γέλια, οι ανησυχίες, τα προβλήματα, οι επιτυχίες, τα δράματα ενός κόσμου που ζει για το θέατρο, αν και ποτέ δεν εμφανίζεται. Η παράσταση παρουσιάζεται στο φουαγιέ του θεάτρου «Θησείον, ένα θεάτρο για τις τέχνες» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μπερδέκα. «Βυσσινόκηπος» του Τσέχωφ, λοιπόν.

 

Cherries

 

Και ενώ στη σκηνή του θεάτρου παίζεται ο «Βυσσινόκηπος» και από μόνιτορ ακούμε μικρά κομμάτια του σπουδαίου κειμένου, στο φουαγιέ, όπου θα παίζεται και η παράσταση, παρακολουθούμε την παράλληλη ζωή των ανθρώπων του θεάτρου. Ο χρόνος μετριέται με όρους των παρασκηνίων. Ξημερώματα πριν την πρεμιέρα, η πρεμιέρα, η επίσημη, πριν τα Χριστούγεννα, Τετάρτη απογευματινή, Σάββατο διπλή, βραδινή, στήσιμο σκηνικού, τα γενέθλια της Μαρίνας, του Βασίλη, της Άννας, η αναγγελία ενός θανάτου, ενός ακόμα, ενός ακόμη, η αντικατάσταση, όταν ο Χρήστος ερωτεύτηκε την Άννα, όταν ο Στέργιος τσακώθηκε με τον Φοίβο, όταν ο παραγωγός κάλεσε το προσωπικό να τους μιλήσει. Η διαδοχή θεατρικών όρντινο που μετρούν με άλλους όρους τον χρόνο και καθορίζουν τον ιδιαίτερο αυτό κόσμο. Οι ίδιοι οι άνθρωποι του θεάτρου, απορροφημένοι από την καθημερινότητά τους, αδυνατούν να αντιληφθούν τις ομοιότητες του σπουδαίου κειμένου με τη δική τους ζωή, μέχρι που η πραγματικότητα ενώνει βίαια τους δυο κόσμους.

Γιατί «Βυσσινόκηπος. Παρασκήνια»; «Η ζωή στα παρασκήνια με γοήτευε πάντα σχεδόν όσο και η ζωή επί σκηνής» απαντά η Κατερίνα Μπερδέκα, υπεύθυνη για τη σύλληψη και τη σκηνοθεσία της παράστασης. «Χρωστάω στις γωνιές των παρασκηνίων γέλια και σιωπές και όφειλα να ανταποδώσω». Έντεκα χρόνια σκέφτονταν  αυτή τη μεταφορά της αθέατης πλευράς του θεάτρου σε κοινή θέα. Και από την αρχή «έκανα χάζι την απόσταση που διατηρούν οι άνθρωποι του θεάτρου, που δεν είναι επί σκηνής, από το όποιο έργο διαδραματίζεται στη σκηνή. Σκεφτόμουν λοιπόν, πολύ πριν το επώδυνο κλείσιμο σημαντικών θεάτρων, τι θα γινόταν αν μέσα στη σκηνή παιζόταν ο “Βυσσινόκηπος” και έξω το θέατρο κινδύνευε να πουληθεί; Θα αντιλαμβανόταν κανείς την επικίνδυνη αναλογία; Κι αν ναι, θα προσπαθούσε να κάνει κάτι; Τι; Και θα τα κατάφερνε;».

Η μεγαλύτερη αγωνία, το μεγαλύτερο άγχος της Κ. Μπερδέκα σε αυτή την παράσταση ήταν να «μην αδικήσω τις αναρίθμητες ώρες που έχω υπάρξει στα παρασκήνια θεάτρων, και ταυτόχρονα τους ανθρώπους με τους οποίους συνομίλησα, τους οποίους παρατήρησα και άκουσα να γελούν, να κλαίνε, να φωνάζουν, να υπάρχουν». Τι να πρωτοπεί και πώς να συμπυκνώσει κανείς αυτές τις ιστορίες, αυτές τις ώρες σε μία παράσταση; «Όταν πια αυτό φάνταζε αδύνατο, οι ιστορίες άρχισαν να παντρεύονται η μία την άλλη, οι χαρακτήρες να αδελφώνονται και οι άπειρες στιγμές να αποτυπώνονται σε μία στιγμή. Μία στιγμή είναι τελικά αυτή η παράσταση, που ενώνει ανάσες ανθρώπων στα παρασκήνια, όταν στη σκηνή παρουσιάζεται ένα σπουδαίο έργο», προσθέτει.

Μία κινεζική παροιμία λέει περίπου: «Είθε να’χεις την τύχη να μη ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς». Ο Τσέχωφ, «παροιμιωδώς άτυχος, δεν το απέφυγε. Είδε ένα τέλος να έρχεται και ευχήθηκε ένα μέλλον που θα ακολουθούσε. Στον “Βυσσινόκηπο”, το κύκνειο άσμα του, υπάρχει ένας κήπος που ποτέ δε φαίνεται. Στο έργο μας υπάρχει μία παράσταση που ποτέ δε δείχνεται. Μόνο σπαράγματα ακούμε ενός κόσμου που τρέχει παράλληλα με τον δικό μας, τρέχει ακίνητος» σημειώνει ο Στράτος Σωπύλης, ο οποίος συνυπογράφει το κείμενο μαζί με την Κατερίνα Μπερδέκα. «Έτσι ακίνητα μοιάζουν και τα παρασκήνια ενός θεάτρου ενώ πάθη υποβόσκουν, το επείγον είναι μία καθημερινότητα και ο χρόνος κυλάει μετρημένος σε απογευματινές, βραδινές και μεταμεσονύκτιες. Κι όλο κάτι προμηνύεται, κάτι που θ’αλλάξει ζωή και θέατρο αμετάκλητα (προς το καλύτερο; προς το χειρότερο;) σαν ένα ρυάκι που τρέχει κάτω απ’το χώμα και μόνο ψίθυρος φτάνει στ’αυτιά μας. Μήπως ζούμε κι εμείς σε ενδιαφέροντες καιρούς;» αναρωτιέται.

 

cherries 2

 

«Όνειρα κάνουμε, δεν σώζουμε ζωές ! Και πώς αλλιώς να ζήσεις;» είναι η κομβική ατάκα του Φοίβου, του σκηνοθέτη του “αθέατου”  «Βυσσινόκηπου», ενός καλλιτέχνη στα «παρασκήνια, που ακούει ρυθμούς, μετράει αισθήματα, ερμηνεύει ύφη και σχήματα αλλά δεν καταλαβαίνει τους αριθμούς» εξηγεί ο Φαίδων Καστρής που τον υποδύεται.  «Όταν του μιλούν για εισιτήρια αυτός αντιλαμβάνεται πως “δεν υπάρχει κοινό”, εκπαιδευμένο κοινό που να ανταποκρίνεται στο έργο του. Την ώρα που όλα καταρρέουν, ο ίδιος, ως άλλη Λιούμπα, ατενίζει τον κήπο του και προτρέπει σ’ έναν ακόμη γύρο “ποτά για όλους”… Γι΄ αυτόν, η σκάλα μόνο ανεβαίνει, και προς τα κάτω ενίοτε, αλλά ανεβαίνει. Η  δική του σκάλα δεν κατεβαίνει ποτέ».

 

Η ταυτότητα της παράστασης
«Βυσσινόκηπος. Παρασκήνια». Σύλληψη-Σκηνοθεσία: Κατερίνα Μπερδέκα. Κείμενο: Στράτος Σωπύλης, Κατερίνα Μπερδέκα. Σκηνικά-κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης. Μουσική: Δημήτρης  Παπαλάμπρου. Φωτισμοί: Χριστίνας  Θανάσουλα. Παίζουν: Φαίδων Καστρής, Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, Αθηνά Μπερδέκα, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Τάκης Σακελλαρίου, Στράτος Σωπύλης. Στην παράσταση ακούγονται ηχογραφημένα αποσπάσματα του «Βυσσινόκηπου» του Τσέχωφ σε μετάφραση Θωμά Μοσχόπουλου. Στα αποσπάσματα ακούγονται οι φωνές των σκηνοθετών: Κατερίνα Ευαγγελάτου, Γιάννης Καλαβριανός, Λίλλυ Μελεμέ, Γιάννης Μόσχος, Γιάννης Σκουρλέτης, Κώστας Φιλίππογλου, Αργυρώ Χιώτη και της stage manager Μαρίας Κακάρογλου. Θέατρο «Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες» (Τουρναβίτου 7,  τηλέφωνο
210 3255444).

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top