Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / ΒΙΕΤΝΑΜ: Ταξίδι στο χώρο και το χρόνο
07/02/2018, 12:58 μμ

ΒΙΕΤΝΑΜ: Ταξίδι στο χώρο και το χρόνο

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // *

 

Γιώργος Νικ. Σχορετσανίτης «Βιετνάμ: Η γη των ατελείωτων ορυζώνων», εκδ. Οδός Πανός, σελ. 314

 

«Καν Το με το κάτασπρο ρύζι και τα πεντακάθαρα νερά

Όλοι όσοι έρχονται εδώ, ποτέ δεν θέλουν να φύγουν».

 

Το παραδοσιακό λαϊκό βιετναμέζικο δίστιχο εξυμνεί την ομορφιά της πόλης «ποταμός ποιημάτων», δηλαδή της Καν Το, η οποία φημίζεται για την ποιότητα του βασικού αγροτικού προϊόντος της χώρας, του ρυζιού. Τις απέραντες εκτάσεις ορυζώνων που παράγουν αυτό τον καρπό της γης σε συνδυασμό με την πολυπληθή πόλη της πρωτεύουσας του Βιετνάμ Ανόϊ  πρωτοαντίκρισε από το αεροπλάνο, καθώς προσγειωνόταν στο διεθνές αεροδρόμιο της πόλης ο ιατρός χειρουργός, συγγραφέας και περιηγητής Γιώργος Σχορετσανίτης.

Οπλισμένος με τη φωτογραφική του μηχανή, τον ταξιδιωτικό του σάκο, τους τουριστικούς οδηγούς και την ανάλογη βολική για την περίσταση αμφίεση ξεκίνησε το χωροχρονικό του ταξίδι στην φιλόξενη και πολύπαθη αυτή γωνιά του πλανήτη. Γόνιμος καρπός αυτής της εξερευνητικής περιπέτειας το παρόν πόνημα Βιετνάμ. Η γη των ατελείωτων ορυζώνων, εκδόσεις Πανός, Αθήνα 2017, το μοναδικό στην ελληνική βιβλιογραφία. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά, καθώς ο συγγραφέας έχει ήδη εκδώσει και άλλα ταξιδιωτικά βιβλία στο παρελθόν, όπως Οδοιπορικό στη Σοβιετική και Νέα Βαλτική (2013), Τυνησία. Η πύλη της ερήμου (2013), Μυθικές πολιτείες της Ανατολή (2014), κ.ά., ενώ ταυτόχρονα την τελευταία δεκαετία αρθρογραφεί σε ηλεκτρονικά (βλ. Fractal)  και έντυπα περιοδικά, καθώς και στον ελληνικό και τοπικό Τύπο (βλ. Πατρίς Ηρακλείου).

Το βιβλίο στις τριακόσιες οκτώ σελίδες και τα εικοσιεννέα κεφάλαια καταγράφει την ιστορία, τον πολιτισμό, την κοινωνία, την πολιτική και την οικονομία της ασιατικής χώρας της χερσονήσου της Ινδοκίνας χρησιμοποιώντας δυο οπτικές γωνίες, του συγγραφέα και των προηγούμενων περιηγητών. Ταυτόχρονα, σε κάθε κεφάλαιο παραθέτει την υπάρχουσα βιβλιογραφία, ελληνική και ξένη.

Η περιπλάνηση στη χώρα των περίπου ενενήντα εκατομμυρίων κατοίκων αρχίζει με την περιγραφή των πολιτιστικών μνημείων και της ιστορίας (παλαιάς και σύγχρονης) της πρωτεύουσας Ανόϊ με τα δυόμιση εκατομμύρια κατοίκους περίπου. Ταυτόχρονα, παρουσιάζεται η προσωπικότητα του σύγχρονου ηγέτη-αναμορφωτή της χώρας Χο Τσι Μίνχ. Η ιστορική εποποιία των Γάλλων αποικιοκρατών ενάντια στους αρουραίους της πρωτεύουσας στις αρχές το 20ου αιώνα (1902), καθώς και το μοναδικό στον κόσμο θέατρο των μαριονετών που περπατούν στο νερό κερδίζουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Ακολουθεί το ταξίδι στην αρχαία πρωτεύουσα Χόα Λου (968 μ. Χ.-1010 μ. Χ., στη συνέχεια η πρωτεύουσα μεταφέρεται στο Ανόϊ), στην Χουέ την αυτοκρατορική πρωτεύουσα της χώρας από το 1802 έως το 1945, στην μεγαλύτερη πόλη του κεντρικού Βιετνάμ την Ντα Ναγκ, καθώς και στην Χόϊ Αν, πόλη χαρακτηρισμένη από την Ουνέσκο ως παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.  Η μεγαλύτερη πόλη της χώρας (εννέα εκατομμύρια κάτοικοι περίπου) και πρωτεύουσα του Νότιου Βιετνάμ κατά την περίοδο της διχοτόμησης σε Βόρειο και Νότιο Βιετνάμ (1955-1975) Χο Τσι Μινχ ή Σαϊγκόν παρουσιάζεται μέσα από τις ιστορίες της γαλλίδας συγγραφέας Μαργκαρέτ Ντυράς, η οποία γεννήθηκε το 1914 στη Γαλλική Ινδοκίνα (Βιετνάμ, Καμπότζη, Λαός), του διάσημου Γάλλου συγγραφέα Αντρέ Μαλρώ, του Αμερικανού συγγραφέα του γνωστού βιβλίου «Ο ήσυχος Αμερικάνος» (αναφέρεται στις τελευταίες ημέρες της Γαλλίας στην Ινδοκίνα) Γκράχαμ Γκρήν, του Γάλλου δημοσιογράφου Lucien Bodard και του συγγραφέα του βιβλίου Αντίο Σαϊγκόν Jean Larteguy.

 

Γιώργος Νικ. Σχορετσανίτης

 

Ο ταξιδιώτης-συγγραφέας παραθέτει σε πολλά σημεία την ιστορία των κατακτητών της πολύπαθης χώρας ξεκινώντας με τους Κινέζους (111 μ. Χ. – 968  μ. Χ.),  συνεχίζει με τους Γάλλους αποικιοκράτες (1858-1954) και καταλήγει στους Αμερικανούς (1955-1975). Μαζί με την ιστορία ο αναγνώστης ταξιδεύει και στον πολυσυλλεκτικό πολιτισμό του Βιετνάμ, ο οποίος έχει αφομοιώσει δημιουργικά τα κινέζικα και τα γαλλικά με τα βιετναμέζικα στοιχεία. Ταυτόχρονα, εξηγεί τη σημασία των ποταμών Μεκόγκ και Κόκκινου Ποταμού στην τοπική οικονομία, ιστορία και κοινωνία. Επίσης, ερμηνεύει την επιρροή της βουδιστικής θρησκείας (80% του πληθυσμού) στην καθημερινή ζωή και στον πολιτισμό αυτής της ασιατικής χώρας.

Σημαντική είναι η αναφορά στους τρεις ιατρούς-ανθρωπιστές που έζησαν και έδρασαν στο Βιετνάμ. Πρώτα στον Lan Ong (1720-1791) της παραδοσιακής βιετναμέζικης ιατρικής (συνδυασμός κλασικής κινέζικης και παραδοσιακής φυτικής φαρμακοποιία του Βιετνάμ), στη συνέχεια στον Ελβετό Alexander Υersin (1863-1943), ο οποίος έζησε πενήντα χρόνια στο Βιετνάμ και ανακάλυψε την τοξίνη της διφθερίτιδας και τoν βάκιλο της βουβωνικής πανώλης, καθώς  και στον χειρουργό Von Hoang Le που διακρίθηκε για την προσφορά του στην θεραπεία και στην περίθαλψη των κομμουνιστών Βιετναμέζων τραυματιών του πολέμου εναντίων των Αμερικανών.

Ο συγγραφέας κάνει εκτενή αναφορά στον πόλεμο του Βιετνάμ με την περιγραφή των εντυπωσιακών υπόγειων σηραγγών μήκους 250 χιλιομέτρων, καθώς και στα υπόγεια στρατιωτικά νοσοκομεία και χειρουργεία, τα οποία είχαν κατασκευάσει οι αντάρτες Βιετκόγκ (οι κουμουνιστές Νοτιοβιετναμέζοι, σύμμαχοι των Βορειοβιετναμέζων που πολεμούσαν εναντίων των Αμερικανών και των Νοτιοβιετναμέζων υποστηρικτών τους, Βιετμίνχ) και συνέβαλαν τα μέγιστα στη νίκη ενάντια στον κατακτητή.

Στο τέλος, παρουσιάζεται η θέση της γυναίκας στην παραδοσιακή και σύγχρονη βιετναμέζικη κοινωνία, η προσφορά της στους απελευθερωτικούς αγώνες και η παρουσία της στη σύγχρονη λογοτεχνία, μέσω της γνωστής συγγραφέως Ντουόγκ Θου Χουόνγκ.

Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι ο ιατρός Γιώργος Σχορετσανίτης στο συγκεκριμένο βιβλίο βίωσε και εφάρμοσε τη ρήση της Μαργαρίτας Γιουρσενάρ: «Το να δεις καλά μια ξένη χώρα, σημαίνει να επιχειρήσεις να τη γνωρίσεις και ως ένα βαθμό να την κάνεις δική σου, στο παρόν και το παρελθόν της, να προσπαθήσεις να δεις τι τελικά σημαίνει για κείνους που ζουν σ’ αυτή…». Αυτή η γνωριμία γίνεται με τη βοήθεια των γλαφυρών περιγραφών, της γλωσσικής αμεσότητας του κειμένου, καθώς και της λογοτεχνικής αρτιότητας  του πονήματος, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να έχει την αίσθηση μιας πολυδιάστατης και ενδιαφέρουσας ξενάγησης στον άγνωστο πολιτισμό και την ιστορία της μακρινής ασιατικής χώρας.

 

 

* Ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός και πολιτισμολόγος. Κατάγεται από τα Χανιά και εργάζεται στο ιατρείο του στο Ηράκλειο Κρήτης. Είναι συγγραφέας πέντε ερευνητικών βιβλίων για την μουσικοχορευτική παράδοση της Κρήτης και χορευτής ελληνικών παραδοσιακών χορών για 36 χρόνια.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top