Βαβέλ, ώρα μηδέν: Το διορατικό χάος του κόσμου
Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //
«Βαβέλ, ώρα μηδέν» του Γκι Φιλίπ Γκόλντσταϊν, Μετάφραση: Σοφία Λεωνίδη, εκδ. «Πόλις», σελ. 704
Σε ένα πρόσφατο, ήκιστα σκωπτικό, άρθρο της η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, περιέγραφε το επάγγελμα του μέλλοντος με μια χροιά πολιτικού δράματος: κοινώς, ας ετοιμαστούμε για την έλευση μιας πλειάδας κατασκόπων που μικρή σχέση θα έχουν με τον κινηματογραφικό και λογοτεχνικό εξωραϊσμό τους.
Η αντικατασκοπεία του 21ου αιώνα έχει διαγράψει την ανοικονόμητη, ολίγον ερασιτεχνική εκδοχή του τυπικού πράκτορα κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Ο άνθρωπος-υπερόπλο τροφοδοτεί τον πολιτικό Λεβιάθαν με ένα αχανές τεχνολογικό πλέγμα.
Το κέντρο αυτού του τεχνολογικού φορτίου είναι τόσο πολυδαίδαλο που στο τέλος αυτονομείται και δρα αυτοβούλως.
Υπάρχουν και άλλα λίαν πρόσφατα παραδείγματα: στις αρχές Αυγούστου το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg έκανε λόγο για σφοδρή επίθεση χάκερς στα αρχεία της Goldman Sachs και άλλων τραπεζικών ιδρυμάτων που αυτή τη στιγμή ελέγχουν τη διακίνηση των παγκόσμιων άυλων τίτλων.
Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται και τελικά όλα επιτρέπονται και ό,τι φαίνεται πως δεν μπορεί να συμβεί, θα γίνει πραγματικότητα.
Ο 40χρονος Γκι Φιλίπ Γκόλντσταϊν υπογράφει, άραγε, μια μυθιστορηματική εκδοχή του παρόντος με το πολιτικό θρίλερ «Βαβέλ, ώρα μηδέν» (εκδ. Πόλις) ή, άραγε, παραθέτει μια άλλη εκδοχή των μελλούμενων;
Η δεδηλωμένη κατίσχυση της κυβερνητικής έναντι της κυβερνησιμότητας του ατόμου από τις εξουσίες (ευχαριστούμε, Μισέλ Φουκώ) και της τεχνολογίας έναντι της παραδοσιακής πολιτικής δράσης, μεταφέρονται με εύγλωττο τρόπο στο συγκεκριμένο πρώτο μυθιστόρημα του Γκόλντσταϊν, το οποίο, καίτοι πολυσέλιδο, είναι ένα κλασικό page-turner. Τουτέστιν, δεν γίνεται παρά να το διαβάσεις με πυρετικούς ρυθμούς.
Το όλον έχει ως εξής: ο πλανήτης είναι έτοιμος –σχεδόν βρίσκεται στο παραπέντε- μιας ολικής καταστροφής. Τα παλαιά δίπολα, ευκρινή και σχηματοποιημένα, έχουν πλέον αντικατασταθεί πλήρως από ένα χαοτικό συμπίλημα πολιτικών, στοχεύσεων, βουλήσεων και επιδιώξεων. Όλοι παρατίθενται εναντίον όλων και όποιος αντέξει. Οι συσχετισμοί δυνάμεων κινούνται πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί. Ο ένας κρατάει το χέρι του άλλου όχι για να επιζήσουν εν πορεία, αλλά για να πέσουν στο βάραθρο που οι ίδιοι έχουν ανοίξει.
Δεν έχουμε να κάνουμε με πολέμους ή με επικείμενες συρράξεις που ακολουθούν την παραδοσιακή, στρατιωτική συντεχνία, αλλά προάγουν με τρόπο απόλυτο την έλευση της πλήρους αφάνειας. Οι νεωτερισμοί του παρόντος δεν είναι η μάχη σώμα με σώμα, ούτε καν οι εμπνεύσεις ενός πολιτικού, έναντι κάποιου άλλου. Η αποπροσωποποίηση που παρέχουν οι πυρηνικοί πύραυλοι, σε συνδυασμό με τη ψυχρή λογική της τεχνολογικής επίθεσης, μέσω χάκερς, και οι οικονομικές επιπτώσεις που αυτές μπορούν να επιφέρουν, αίφνης, μετατρέπουν τις μνήμες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε διηγήσεις αλλοτινών ηρωικών εποχών.
Ένας Παγκόσμιος Πόλεμος δίχως να μυρίσει μπαρούτι; Δίχως να ακουστεί ο μεταλλικός ήχος των όπλων; Κι όμως, η μετανεωτερικότητα επιβάλλει αυτό το ηχηρό παράδοξο ως μια εκδοχή λογικής παραλογίας.
Το 1988 ένας αθέλητος, αλλά φευ φονικός ηλεκτρονικός ιός, σπαρμένος εντός διαδικτύου, από τον φοιτητή του Κορνέλ Ρόμπερτ Μόρις, οδήγησε στην εφιαλτική «Μαύρη Πέμπτη» κατά την οποία 6.000 υπολογιστές επλήγησαν ανεπανόρθωτα. Ως ανάχωμα για μελλοντικές επιθέσεις τέτοιου τύπου, οι ΗΠΑ ανέπτυξαν ομάδες ειδικής συνθήκης, ενώ την ίδια στιγμή στα βάθη του ρωσικού εδάφους το ερευνητικό κέντρο Αρζαμάς-84, υπό τον καθηγητή Άλμπεριχ (σημειωτέον πρώην ναζί) εξελίσσει τη δική του τεχνολογική μηχανή. Από αυτό το σημείο και μετά άρχεται το χάος. Στον χορό μπαίνουν οι κυβερνήσεις όλων των κυρίαρχων κρατών του πλανήτη, πράκτορες, μυστικοσύμβουλοι, διπλωμάτες, στρατάρχες, πολιτικάντηδες, επιστήμονες, καθώς και η πράκτορας της CIA Τζούλια Ο’Μπράιεν που βρίσκεται στα ίχνη του εξαφανισμένου Άλμπεριχ και έχει μια ιδιαίτερα συναισθηματική σχέση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η κατάρρευση λαμβάνει καθολικό χαρακτήρα –ο εφιάλτης του βαθυκράτους αναδίδει πλέον τους χυμούς του καταπνίγονταν τους πάντες. Τα διεθνή χρηματιστήρια τινάζονται στον αέρα, η κανονικότητα των πόλεων αντικαθίσταται από ένα εφιαλτικό χάος. Με την μορφή ντόμινο η μια χώρα εμπλέκει την άλλη στην κρίση. Η κορωνίδα όλων είναι ότι πάνω από τον πλανήτη υπερίπτανται ή επίκειται να εκτοξευτούν πυρηνικοί πύραυλοι υψηλής ισχύος.
Ο Γκόλντεσταϊν, καίτοι δεν καταφέρνει πάντα να ξεφύγει από το επιβλητικό προφανές της ιστορίας του, απλώνει την παρτίδα μαεστρικά ακολουθώντας τη λογική της μαθηματικής κλιμάκωσης. Το τάδε οδηγεί στο δείνα και όλα τα δεδομένα μαζί σχηματίζουν μια πυραμίδα ζόφου.
Κι αν, έστω την τελευταία στιγμή, ο πλανήτης διασώζεται από μια αλληλουχία ευνοϊκών συνθηκών και αποφάσεων που ελαχιστοποιούν την ένταση, η επόμενη μπορεί και να είναι η τελευταία… παράσταση.
Εφιαλτικό; Αν μιλούσαμε μόνο για την μυθιστορηματική εκδοχή των πραγμάτων, ίσως όχι, όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με την αρχή της μεταβλητότητας από την οποία κανοναρχείται αυτός ο κόσμος.
Η μετάφραση ανήκει στη Σοφία Λεωνίδη.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ένας άλλος Παράδεισος μέσα στην Κόλαση για τον Καθένα
Γράφει η Δώρα Μπαγανά // «Ο βοηθός του κυρίου Κλάιν», Χλόη Κουτσουμπέλη, Μελάνι: 2017 «Ο βοηθός του κυρίου Κλάιν» της Χλόης Κουτσουμπέλη είναι ένα μυθιστόρημα 200 σελίδων μικρού μεγέθους, σε έκδοση του 2017 από τις εκδόσεις Μελάνι. Πρόκειται
Περισσότερα -
Παραμύθι: “Πού χάθηκε η Ειρήνη;”
Της Πολίνας Καρλή // Πού χάθηκε η Ειρήνη; Η κυρία Χαρά μπήκε στην τάξη φουριόζα ξεδιπλώνοντας το χάρτη της Ελλάδας. Ετοιμαζόταν να δείξει στους μαθητές της τα βουνά που πολέμησαν οι ήρωες του ’40. Μα
Περισσότερα -
Η σημασία να είσαι σοβαρός, συνάδει με την κοινωνική εικόνα γιατί διαφυλάσσει το Φαίνεσθαι, ξεγυμνώνει όμως, το Είναι… «Η σημασία να είσαι σοβαρός» στο Rabbithole.
Γράφει η Ελένη Αναγνωστοπούλου // Στις 6/4/2019 βρέθηκα στο Rabbithole όπου και παρακολούθησα την παράσταση: «Η σημασία να είσαι σοβαρός». Πρόκειται για μια φαρσοκωμωδία, γραμμένη το 1895 από τον Όσκαρ Ουάιλντ. Ο Όσκαρ Ουάιλντ σε αυτό το έργο,
Περισσότερα -
Δοκίμιο: Νεύρωση, σχιζοφρένεια και τέχνη: Το «Μαύρο Κουτί»
Του Θανάση Πάνου // * Ο δημιουργός χαρακτηρίζεται από τον προσωπικό του ιδιοστασιακό εξοπλισμό, αλλά ζει, κινείται και δρα μέσα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον, ανήκει σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, εικαστικές-λογοτεχνικές και γενικά πολιτιστικές, ασκεί διαφορετικούς ρόλους
Περισσότερα -
Ποίηση: “Στον Κ.Π. Καβάφη”
Του Ανδρέα Γ. Λίτου // * Το σταυρουδάκι το φορούσες από μικρός μέχρι που άφωνος άφησες τον κόσμο αυτόν, εσύ που ήσουν Ελληνικός, μα όχι των ειδώλων. Με τις λειτουργικές φωνές και συμφωνίες χαιρόσουν ως Βυζαντινός στην Εκκλησία.
Περισσότερα -
Το ποίημα της εβδομάδας| «Βράδυ: Κρύο και σύννεφα» , Αναστάσης Βιστωνίτης
Επιμέλεια- ανθολόγηση: Καλομοίρα Πιέτρη-Αυγούστη // Αναστάσης Βιστωνίτης | «Βράδυ: Κρύο και σύννεφα» Βράδυ: Κρύο και σύννεφα Μ’ ένα βυσσινί κομμάτι φόβου σφηνωμένο στο κεφάλι και τα μάτια μας σκισμένα, οι τσίγκινοι ουρανοί του απογεύματος ηχούν,
Περισσότερα -
Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε
της Αρετής Κολλάτου-Τζαβέλλα // Το βιβλίο έγινε παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο, αφού έχει μεταφραστεί σε 35 γλώσσες, έχει πουλήσει περισσότερα από 5 εκατομμύρια αντίτυπα και πρόκειται να μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Ο εκατοντάχρονος Άλαν, την ημέρα των γενεθλίων του, με την
Περισσότερα
