Fractal
Home / RE-FRACTAL / ΤΤΙΡ: Κίνδυνος για τη Δημοκρατία
24/06/2015, 1:23 πμ

ΤΤΙΡ: Κίνδυνος για τη Δημοκρατία

Γράφει ο Μάριος Καμπούρης //

 

Πηγή: brigada.gr

 

Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν, είναι καθήκον κάθε αριστερού να ενισχύσει κάθε δημοκρατική πρωτοβουλία ενάντια σε συνθήκες όπως η ΤΤΙΡ. Είναι καθήκον κάθε αριστερού και δημοκρατικού πολίτη να στηρίξει τα διάφορα κινήματα που μαζεύουν υπογραφές και διαμαρτύρονται ενάντια στην ΤΤΙΡ και να υποστηρίξει και την κυβέρνησή του που δεν δέχεται τη θέσπιση της ΤΤΙΡ.

 

stop

 

Τον ίδιο καιρό που λαμβάνει χώρα η διαπραγμάτευση της χώρας με τους θεσμούς, συντελείται και μια ακόμη διαπραγμάτευση. Είναι η διαπραγμάτευση ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ για να θεσπιστεί η συνθήκη της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤransatlanticTradeandInvestmentPartnership- TTIP). H TTIP είναι μια συνθήκη που έχει σκοπό να δημιουργήσει μια ενιαία ζώνη εμπορίου και επενδύσεων με ενιαία πρότυπα και κανόνες, ανάμεσα σε αυτούς τους δυο γίγαντες της παγκόσμιας οικονομίας. Το επίσημο σκεπτικό πίσω από τη θέσπισή της είναι ότι η δημιουργία αυτής της ενιαίας αγοράς και η απόσυρση των πάσης φύσεως περιορισμών στο εμπόριο και τις επενδύσεις θα αποτελέσει κίνητρο για περισσότερες οικονομικές συναλλαγές και επενδύσεις και έτσι θα οδηγήσει σε ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας. Όσο ελκυστικό όμως και αν φαίνεται αυτό, η πραγματικότητα είναι μάλλον διαφορετική.

Και είναι διαφορετική γιατί στους λεγόμενους «περιορισμούς» και «αλλοιώσεις» της αγοράς που υποτίθεται εμποδίζουν τις επενδύσεις σε ΕΕ και ΗΠΑ, περιλαμβάνονται και διάφορες ρυθμίσεις που προστατεύουν τον πολίτη, το περιβάλλον και τα δημόσια αγαθά. Αν η ΤΤΙΡ γίνει πραγματικότητα, όλες αυτές οι ρυθμίσεις θα περιοριστούν στο ελάχιστο, θα ισχύσει δηλαδή εκείνη η νομοθεσία σε ΕΕ ή ΗΠΑ που διευκολύνει περισσότερο τον ιδιώτη επενδυτή, δηλαδή τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Έτσι, η δημιουργία της ΤΤΙΡ θα σημάνει και την υποβάθμιση της ποιότητας των ελέγχων στα τρόφιμα για παράδειγμα, ενώ οι κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος θα γίνουν πολύ χαλαρότεροι. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, η ΤΤΙΡ θα επιφέρει την κατάργηση της προστασίας των προϊόντων ΠΟΠ, όπως η φέτα, κάτι που σίγουρα δεν είναι επιθυμητό για μια εύθραυστη οικονομία όπως η ελληνική.

Παρά την τεράστια σημασία τους, η άρση αυτών των ρυθμίσεων της αγοράς δεν είναι το κυριότερο αρνητικό αποτέλεσμα της ΤΤΙΡ. Toπιο δυσάρεστο μέρος της ΤΤΙΡ είναι ο μηχανισμός ISDS (InvestorStateDisputeSettlement- Επίλυση Διαφορών Επενδυτή-Κράτους). Πρόκειται για έναν μηχανισμό που δίνει το δικαίωμα σε ιδιώτες επενδυτές να πηγαίνουν στα δικαστήρια κράτη που αποφασίζουν αλλαγή πολιτικής σε σχέση με τις επενδύσεις τους. Για παράδειγμα, αν μια χώρα έχει πουλήσει την επιχείρηση ύδρευσης σε ιδιώτες και αποφασίσει να την επανακρατικοποιήσει, η ιδιωτική εταιρία που κατέχει το δικαίωμα ύδρευσης θα μπορεί να μηνύσει το κράτος για τα διαφυγόντα κέρδη της. Κατά συνέπεια κάθε αλλαγή πολιτικής θα γίνει πολύ πιο δύσκολη αν όχι αδύνατη. Και αυτό που κάνει το μηχανισμό αυτό ακόμη πιο σκανδαλώδη, είναι το ότι το δικαστήριο που θα αποφασίζει για το αν οι αιτιάσεις του επενδυτή είναι δίκαιες, δε θα είναι ένα δικαστήριο του κράτους μέσα στο οποίο υπάρχει η διαφορά, αλλά ένα διεθνές «ανεξάρτητο» δικαστήριο. Κοντολογίς η ΤΤΙΡ εξισώνει νομικά τα κράτη και τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Θα έπρεπε να μας εκπλήσσει η ύπαρξη αυτού του μηχανισμού; Όχι βέβαια. Εδώ και καιρό, πολύ πριν την κρίση, υπάρχει διεθνώς μια τάση απόσπασης διαφόρων εξουσιών από τα κράτη και τους δημοκρατικά ελεγχόμενους θεσμούς και απόδοσής τους σε διάφορους διακρατικούς/υπερεθνικούς οργανισμούς. Κορυφαίο παράδειγμα αυτής της τάσης είναι οι θεσμοί της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ. Και οι δυο έχουν ευρύτατες εξουσίες που παλαιότερα τις είχαν τα κράτη, όπως π.χ. η νομισματική πολιτική. Ταυτόχρονα, στο εσωτερικό των κρατών πολλές εξουσίες αποδίδονται στις λεγόμενες «ανεξάρτητες αρχές», σε διορισμένους δηλαδή γραφειοκράτες που λειτουργούν εκτός δημοκρατικού ελέγχου. Μάλιστα, οι ανεξάρτητες αρχές είναι ένας θεσμός που αντιμετωπίζεται πάρα πολύ θετικά και από τους δανειστές μας. Μια από τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούν οπωσδήποτε οι «θεσμοί» είναι η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, κάτι που θα αποσπάσει τη φοροεισπρακτική πολιτική από το ελληνικό κράτος.

Γιατί όμως υπάρχει αυτή η τάση; Αν ξαναδιαβάσουμε τον Μαρξ θα δούμε ότι το κράτος είναι ένας θεσμός του εποικοδομήματος και αντανακλά ως ένα βαθμό αυτό που συμβαίνει στην οικονομία. Αν ξαναδιαβάσουμε τον Πουλαντζά, θα δούμε ότι κάθε μορφή κράτους αντανακλά το συσχετισμό δυνάμεων και τους αγώνες διαφόρων κοινωνικών ομάδων και – κυρίως – τάξεων. Όταν λοιπόν, οι κοινωνίες μεταβάλλονται από κοινωνίες όπου οι αγορές ρυθμίζονται ως ένα βαθμό από το κράτος σε κοινωνίες όπου οι αγορές είναι εντελώς απορρυθμισμένες, αν δεν ρυθμίζουν πλέον εκείνες τα κράτη, και όπου η διεθνής οικονομία είναι παγκοσμιοποιημένη, τότε είναι λογικό να μεταβληθεί και το κράτος. Και θα μεταβληθεί μεταφέροντας ουσιώδεις εξουσίες στους ιδιώτες ή σε μη δημοκρατικά ελεγχόμενες ανεξάρτητες αρχές.

Ταυτόχρονα, εφόσον οι ιδιώτες θα ασκήσουν αυτές τις εξουσίες απλώς για να διασφαλίσουν τα κέρδη τους και θα αγνοήσουν κάθε μορφή κοινωνικής δικαιοσύνης, προκειμένου να ανταγωνιστούν επιτυχώς ο ένας τον άλλο, ο μόνος ρόλος που θα παραμείνει στο κράτος θα είναι αυτός της «τήρησης των συμφωνηθέντων συμβολαίων», όπως έλεγε και ο ιδεολόγος του νεοφιλελευθερισμού Ρόμπερτ Νόζικ. Και φυσικά, η τήρηση των συμφωνημένων συμβολαίων σημαίνει -ρητά ή υπόρρητα- την ενίσχυση της καταστολής προκειμένου να προληφθεί η αντίδραση όσων υφίστανται τις συνέπειες της επέκτασης των εξουσιών. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές λοιπόν δεν είναι τίποτε άλλο παρά αποδόμηση της δημοκρατίας και οικοδόμηση ενός αυταρχικού κράτους.

Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν, είναι καθήκον κάθε αριστερού να ενισχύσει κάθε δημοκρατική πρωτοβουλία ενάντια σε συνθήκες όπως η ΤΤΙΡ. Είναι καθήκον κάθε αριστερού και δημοκρατικού πολίτη να στηρίξει τα διάφορα κινήματα που μαζεύουν υπογραφές και διαμαρτύρονται ενάντια στην ΤΤΙΡ και να υποστηρίξει και την κυβέρνησή του που δεν δέχεται τη θέσπιση της ΤΤΙΡ. Ταυτόχρονα, αποτελεί καθήκον των οργανώσεων της αριστεράς να είναι ενημερωμένες και να έχουν αναλύσει τις επιπτώσεις από την όλο και μεγαλύτερη αντιδημοκρατική τάση ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομικής ολοκλήρωσης.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top