Τρίτοι από της Αληθείας: Ποίηση και Φιλοσοφία
Γράφουν ο Robert Crist και η Δέσποινα Λαλά-Crist // *
Ένα προλόγισμα των μεταφραστών του ποιητικού βιβλίου της Αναστασίας Ν. Μαργέτη, “Τρίτοι από της Αληθείας”, εκδ. ΑΩ, Αθήνα 2015.
Ο ποιητής λειτουργεί ως alter ego της κοινωνίας. ‘Εντός’ του κόσμου βιώνει όλη την οδύνη του και τη σύγχυση· ‘εκτός’ του κόσμου σχηματίζει μορφές που ρίχνουν φως στο σκοτάδι που τον περιβάλλει. Η Έμιλυ Ντίκινσον μορφοποίησε τα εξαίσια ποιήματά της, όταν το αμερικανικό έθνος καταβυθιζόταν στον εμφύλιο πόλεμο και ο Τ. Σ. Έλιοτ τεχνούργησε την περίπλοκη «Έρημη χώρα» μεταξύ δύο πολέμων. Η Αναστασία Μαργέτη εμφανίζεται στο προσκήνιο σε μια εποχή που τη χώρα της μαστίζει η κρίση και που οι πολιτικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο υποδηλώνουν ότι η ανθρωπότητα δεν διδάχτηκε επαρκώς από τα ζοφερά μαθήματα του 20ου αιώνα. Η Μαργέτη συνδιαλέγεται με την απελπισία και τη σκοτεινιά του καιρού μας απλώνοντας τα χέρια σε διαχρονικά πνευματικά οράματα και καταφύγια, όπως την ιδέα του Πλάτωνα ότι η ανθρωπότητα πόρρω απέχει από της Αληθείας και την πεποίθηση του Αριστοτέλη ότι η οδός προς την αυτοπραγμάτωση συνεπάγεται μια δυναμική διέλευση από το δυνητικό στο πραγματικό. Αναμετρηθήκαμε στο έργο της με αυτό που ο Βασίλειος Κύρκος επεσήμανε στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης ως ‘όψεις αδήλων’, την εκδήλωση μιας ισχυρής πνευματικής παρουσίας, σύμφυτης με τη ζωή.
Η μετάβαση από την δυνατότητα προς την πραγματικότητα (ΜΗΤΡΙΚΗ ΕΝΤΕΛΕΧΕΙΑ), από την κυριαρχία της ψευδαίσθησης προς τη σφαίρα της ζωογόνου ύπαρξης, ιχνηλατείται στη συλλογή ως ενιαία θεώρηση και αντανακλάται στους τίτλους των ποιημάτων: η ανθρωπότητα χαμένη σ’ έναν τόπο από όπου το ιερό φαίνεται να έχει μονίμως εξοριστεί (ΔΙΑΙΡΕΣΗ)· οι άνδρες ως ψευδο- Προμηθείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, οι γυναίκες ως επίδοξες θεές της Σελήνης (ΜΠΑΡΟΚ)· η παραφορά της εξέγερσης μοιάζει να ανήκει στο παρελθόν (ΡΕΠΟΡΤΑΖ). Αντιμετωπίζοντας κατά πρόσωπο αυτό το αδιέξοδο της ανθρώπινης ιστορίας, η ποιήτρια πασχίζει να γίνει φορέας αλλαγής:
«Όμως θέλω να τολμήσω…
να προλάβω…
ολόσωμα να ψηλαφίσω
την άλλη όψη υγρών χρησμών»
(ΑΠΟΡΙΑ)
Η ποιήτρια, συνεπώς, αναθερμαίνει το προσωπικό όνειρο του πάθους, ενώ παράλληλα επιχειρεί την ανανέωση του κοινού οράματος για μια κοινωνία θεμελιωμένη στον πολιτικό διαφωτισμό και την πρόοδο (ΕΔΕΜ).
Αναστασία Ν. Μαργέτη
Για να επιτύχει τον σκοπό της η Μαργέτη συνθέτει μία ποιητική συλλογή με τρόπο ανατρεπτικό (ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ), που εμπεριέχει ταυτοχρόνως λυρικά και φιλοσοφικά στοιχεία σε συνεχή ρυθμό από την αρχή έως το τέλος, από τα διλήμματα της έναρξης (ΣΥΜΠΛΗΓΑΔΕΣ) μέχρι το καταληκτικό ποίημα (…ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΚΟΣΜΟΥ), το οποίο ιχνογραφεί στίχους που αιωρούνται προς την κατεύθυνση της πνευματικής ανακάλυψης. Το ποιητικό βιβλίο ‘Τρίτοι από της Αληθείας’ προσφέρει στους μεταφραστές μία πρόκληση μοναδική. Η Μαργέτη επηρεάζεται και έλκει την αφετηρία της από τις εμπνευσμένες φωνές του Σεφέρη και του Ελύτη, στους οποίους αναφέρεται, καθώς λαμβάνει τη θέση της πλάι σε σύγχρονούς της καινοτόμους στην Ελλάδα και αλλού. Ως εκ τούτου οι μεταφραστές αναζητούν μία απόχρωση, έναν ρυθμό, μία ατμόσφαιρα, που αναδύεται από την δύναμη του οράματός της, το βάθος του στοχασμού, την πνευματική χροιά, τις λυρικές τάσεις. Σκοπός τους είναι να απεικονίσουν με ακρίβεια την αρχιτεκτονική του πρωτοτύπου και έτσι να επιτύχουν τον ‘διαλεκτικό προσανατολισμό’ (ΡΥΘΜΟΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ…) των δίδυμων κειμένων, ελληνικού και αγγλικού, στα οποία η φωνή της Μαργέτη δονείται με οντολογική ορμή, με όλα τα φώτα, τα χρώματα, τα αρώματα μίας ύπαρξης αναζωογονημένης:
Στης χαραυγής
το αμυδρό ημίφως
συναντά τον άλλο της εαυτό
που επιλέγει την αριστοκρατία της ελπίδας
την πολυτέλεια της άνοιξης
που χαίρεται
της φωτεινότητας τις αποχρώσεις
και προσμένει αρώματα καλοκαιριών.
(ΕΠΟΧΕΣ)
Robert Crist and Despina Lala Crist
Λένοξ, Μασαχουσέτης,
Καλοκαίρι 2018
* Ο Robert Crist είναι καθηγητής Αγγλικής Λογοτεχνίας. Δίδαξε σε πανεπιστήμια και κολλέγια στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, του οποίου είναι σήμερα ομότιμος καθηγητής. Η Δέσποινα Λαλά- Crist είναι συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας. Ζουν στο Λένοξ της Μασαχουσέτης.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Η Συμφωνία της Ζωής, του Έρωτα και του Θανάτου
Γράφει η Βερίνα Χωρεάνθη // Κλάους Μαν: “Παθητική Συμφωνία” Μετάφραση: Μαρία Νικολάτου, Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος, 1993 “Όλα είναι μαγευτικά, όπως ένα παραμύθι από τις χίλιες και μια νύχτες… Τι είναι όμως αυτό στο οποίο οφείλεται όλη αυτή η λαμπρότητα
Περισσότερα -
Διήγημα: «Υπάρχουν άγγελοι»
Του Χριστόδουλου Δ. Λιτζερίνου // * Ο γιατρός είπε «τα βλέπω όλα φυσιολογικά», ο Βαγγέλης όμως τον κοίταζε καχύποπτα, σα να μην πολυπίστευε. Κουβέντα δεν είπε. Δεν χρειαζόταν όμως και πολύ μυαλό να καταλάβω τι σκεφτόταν. Σηκωθήκαμε μουδιασμένοι,
Περισσότερα -
Διήγημα: “Καλώς ήλθες αγάπη”
Της Μαρούλλας Πανάγου // * Η ξαφνική παρουσία σου βήμα το βήμα γκρέμισε τα τείχη που ανύψωσε η καρδιά και πίσω τους κλεισμένη προστατευμένη στην μοναξιά της είχε πάψει να ονειρεύεται. Τρομοκρατημένη έτρεχε μακριά, μέχρι που έφτασες κι
Περισσότερα -
Ανάφλεξη βραδυφλεγής
Γράφει η Λίλια Τσούβα // * Φωτεινή Βασιλοπούλου «Πρωσικό Μπλε», Εκδόσεις των Φίλων, σελ. 48 Κάτω από τη γέφυρα του Μιραμπό κυλάει ο Σηκουάνας κι οι αγάπες μου. Η φράση αυτή του Γκυγιώμ Απολλιναίρ ήρθε στο νου μου,
Περισσότερα -
“Της προσμονής, αστικές στιγμές”. Έξι ποιήματα χαϊκού.
Του Γιάννη Τόμπρου // * “Της προσμονής, αστικές στιγμές” Γέρνει η νύχτα και ήρθε ασκλάβωτος τραχύς ο πόθος. Τ’ απομεινάρια είναι ήττες στοργικές κι άσπλαχνες νίκες. Βαριά η πνοή- αγκομαχά στον ίσκιο μι’
Περισσότερα -
✩ ROBA: ένα σκηνικό «παίγνιον» στη σκηνή του πρώην βιομηχανικού χώρου ΠΛΥΦΑ.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // Μέσα στην περισπούδαστη υπεραναλυτικότητά μας, συχνά ξεχνάμε πως το θέατρο είναι παίγνιον: οι ηθοποιοί «παίζουν» (το «ερμηνεύουν» ήρθε αργότερα και ακούγεται πολύ μεγαλεπήβολο για μια τέχνη τόσο πρόσκαιρη και σχετικιστική). Η παιδική ηλικία έχει
Περισσότερα -
Δύο διηγήματα γύρω από το ίδιο θέμα
Της Ευαγγελίας Χαραλάμπους-Παυτίνου // Και του Στρατή Γαλανού // Τα δύο αυτά κείμενα προέκυψαν μέσα από ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής με τον συγγραφέα Δημήτρη Τανούδη («Σπασμός» (2011), «Χώματα», (2014), «Η ανάγκη τού να είναι
Περισσότερα
