Fractal

Με επίκεντρο, πάντα, το ανθρώπινο δράμα!

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Τίνα Κουτσουμπού «Του καιρού γυρίσματα», εκδ. Διάνυσμα, 2016, σελ. 103

 

Δεν χρειάζονται  ιδιαίτερα τερτίπια και περίτεχνα κόλπα από έναν συγγραφέα για να προσεγγίσει το αναγνωστικό κοινό. Πολλές φορές η αμεσότητα, η απλότητα και η δημιουργία κατάλληλων εικόνων αρκούν. Η Τίνα Κουτσουμπού καταγίνεται με το είδος «διήγημα»- δύσκολο είδος- με τιμιότητα και αλήθεια. Τόσο στο προηγούμενο βιβλίο της με διηγήματα με τίτλο «Ο καινούριος και επτά ακόμη διηγήματα» (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2015 ), όσο και στο βιβλίο της αυτό που κυκλοφορεί από τις  εκδόσεις «Διάνυσμα»(2016) αποδεικνύει πόσο αγαπά το είδος αυτό, αλλά και τους ήρωές της. Του καιρού τα γυρίσματα είναι πολλά για τους ήρωες αυτούς που ζουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας, αναπνέουν δίπλα μας, μπορεί να είναι φίλοι και συγγενείς μας, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, μετανάστες, πρόσφυγες, άστεγοι, άνθρωποι που έχασαν τα πάντα επειδή τους χτύπησε αλύπητα η Κρίση.

Όλα αυτά τα πρόσωπα έχουν ένα κοινό ωστόσο: έχουν αγωνία για την ανθρώπινη μοίρα, βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, έχουν διλήμματα, δυσάρεστες ανατροπές, εφιάλτες ή ένα παρελθόν που τους κυνηγά ή τους πληγώνει.

Στο πρώτο διήγημα, ο ήρωας θυμάται όταν είχε για πρώτη φορά δει ΑΥΤΟΝ, τον άστεγο Λεωνίδα. Είχε εισβάλλει στην αυλή του από απόγνωση και ζητούσε νερό και κείνος τον είχε διώξει κακήν κακώς. Αλλά η ζωή κάνει κύκλους και τα ‘φερε έτσι που έγινε και κείνος άστεγος και τώρα οι δυο τους κάνουν παρέα, ως παιδιά του ίδιου Θεού, και πιστεύουν σε μια αλληλεγγύη. Ο ήρωας ντρέπεται για την πρότερη συμπεριφορά του και έχουν ενδιαφέρον οι σκέψεις και οι συνειρμοί του, καθώς κάνει απολογισμούς της «πρότερης συμπεριφοράς »του.

Βαρύ το κλίμα στο δεύτερο διήγημα. Μια κόρη πάνω από το προσκεφάλι της ετοιμοθάνατης μάνας, που βασανίζεται από καιρό από την άτιμη αρρώστια. Η κόρη Αντιγόνη αναθυμάται όμορφες στιγμές και μέμφεται τον εαυτό της, νιώθει ίσως τύψεις που δεν μπόρεσε να αφουγκραστεί, να νιώσει το τέλος της μάνας της που πλησιάζει. Δεν τόλμησε να κάνει πολλά πράγματα, άφησε το χρόνο να κυλήσει άσκοπα, δεν μπορούσε να κατανοήσει το σκεπτικό, αλλά και τη συμπεριφορά της μάνας της σε πολλά  θέματα. Όταν κόβεται ο ομφάλιος ρόλος, όταν η μάνα ξεψυχάει, εκείνη φωνάζει για συγχώρεση.

H επίσκεψη – προσκύνημα του ελληνοκύπριου Μιχάλη στο παλιό του σπίτι, στην πατρογονική εστία με τη συντροφιά της αγαπημένης του εγγόνας Αγγέλας, μας αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση. Αναμνήσεις από την οικογένεια, αναφορά σε ιστορικά γεγονότα, η επικίνδυνη και δυσάρεστη αίσθηση του να είσαι πρόσφυγας στον ίδιο σου τον τόπο! Η νοσταλγία αβάσταχτη, σκόνη και θρύψαλα το παρελθόν, αλλά η αγάπη για το χώμα της πατρίδας δεν σβήνει ποτέ!

Με αρκετή δόση χιούμορ και με αρκετές σουρεαλιστικές πινελιές, αλλά ολότελα βγαλμένο από την ελληνική πραγματικότητα, το διήγημα «ο Ένοικος».

 

Τίνα Κουτσουμπού

 

Το διήγημα που χάρισε και τον τίτλο στο βιβλίο ηχεί στα αφτιά του αναγνώστη σαν παλιό νοσταλγικό τραγούδι, ενώ «Το τελευταίο δείπνο» μάς αποδεικνύει πόσο μεγάλη πίστα είναι η ζωή. Ο πόνος είναι συνυφασμένος με τη χαρά, η ζωή μπορεί να έχει δύο όψεις και να συνεπάγεται έναν συνεχή αγώνα που χρειάζεται να έχει κανείς πολλή θέληση για να τον αντιμετωπίσει.

Τα δύο διηγήματα που θεωρώ ότι ξεχωρίζουν έχουν τους εξής τίτλους: «Χασάν, ο άνθρωπος των φαναριών» και «Η ελπίδα του Ιμάντ». Επίκαιρη θεματολογία που συνδέεται με το προσφυγικό και τις συνέπειές του, τραγικοί κεντρικοί ήρωες, σωστή οικονομία στην εξέλιξη της ιστορίας. Η ανθρώπινη επαφή, η έγνοια του αφηγητή απέναντι στους κεντρικούς ήρωες και την μοίρα τους και η προσπάθεια να τους βοηθήσει, μια επικείμενη φιλία που στο πρώτο διήγημα διακόπτεται βίαια, ενώ στο δεύτερο ξεκινάει σε λίγο, όλα αυτά είναι στοιχεία που εντοπίζονται και στα δύο.

Κλείνοντας, το στοιχείο εκείνο που μας κερδίζει  είναι η ανάδειξη της ανθρώπινης ,της ουμανιστικής πλευράς των πραγμάτων, η οποία αντιτάσσεται σε ό,τι μας εξοργίζει, η οποία διαλύει κάθε πλάνη, και έρχεται να μας βεβαιώσει ότι τίποτα δεν έχει χαθεί εν τέλει. Οι άνθρωποι όταν αγαπούν τον άνθρωπο και τον συνδράμουν γίνονται μικροί ήρωες μέσα σε έναν αντιηρωικό κόσμο! Η Κουτσουμπού με τα σύντομα διηγήματά της στην ουσία πραγματεύεται εύστοχα  το ανθρώπινο δράμα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top