Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σκηνές από ένα γάμο
23/08/2017, 11:52 πμ

Σκηνές από ένα γάμο

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

«Το χρονικό του έρωτα» του Αλαίν Ντε Μποτόν, μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης, σελ. 312, Εκδ. Πατάκη

 

Ένα ζευγάρι, έξι επεισόδια, μια ιστορία αγάπης. Κάτι που σημαίνει: θωπείες, όνειρα, λακτίσματα, φωνές, ψυχολογική βία, έρωτας, κλινοπάλη, σωματική απόσταση, μοναξιά, ξεβόλεμα – ένα ολόκληρο συναισθηματικό roller coaster που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλα τα ζευγάρια το περνούν μέχρι να φτάσουν –εάν φτάσουν- στην όχθη. Ο σπουδαίος Ίγκνμαρ Μπέργκμαν στην ταινία του «Σκηνές από ένα γάμο» δεν αποτύπωσε στην κάμερα (απλώς) την ιστορία του Γιόχαν και της Μαριάννας, αλλά την πορεία έλξης/άπωσης που βιώνει καθένας που κλείνοντας την πόρτα του σπιτιού του, βρίσκεται απέναντι στο έτερο άλλο που διάλεξε να ζήσει μαζί του. Μαζί-μόνοι, μόνοι-χωρίς, χωρίς-εμείς. Δύο άνθρωποι δεν γνωρίζονταν μέχρι πρότινος και ξαφνικά ένας σπινθήρας ανάβει μεταξύ τους, όπως λέει με τη σειρά του ο Τζούλιαν Μπαρνς.

Το να γράψεις για το χρονικό του έρωτα είναι σαν να έχεις αποφασίσει να δοκιμάσεις την πυροβασία και να ξέρεις πως θα εξέλθεις με πολλαπλά εγκαύματα. Ο «σταρ» των γαλλικών γραμμάτων, Αλαίν Ντε Μποτόν, με την «Μικρή φιλοσοφία του έρωτα» απέδειξε πως μπορεί να γράφει για το πλέον κοινό συναίσθημα των ανθρώπων με τρόπο ελκυστικό. Τα βιβλία του πωλούνται σαν «ζεστά» ψωμάκια, ο ίδιος βρίσκεται συνέχεια στις οθόνες της γαλλικής τηλεόρασης, έχει εξελιχθεί κάτι σε γκουρού των σχέσεων και δείχνει να το απολαμβάνει. Τουλάχιστον, του δίνει το αναφαίρετο δικαίωμα να μιλάει για τα πάθη του έρωτα και τις αγωνίες της αγάπης από θέση ισχύος. Άλλωστε, μόνο αυτός μπορεί να διαθέτει τέτοια – οι εραστές είναι οι κατεξοχήν αδύναμοι.

Ο Μποτόν αποφασίζει να μιλήσει σε δύο επίπεδα, σε ένα αμιγώς μυθοπλαστικό όπου αφηγείται την ιστορία ενός τυπικού ζευγαριού και σε ένα ψυχαναλυτικό, φιλοσοφικό όπου προσεγγίζει την ιδέα του έρωτα από διαφορετική σκοπιά.

Τυπικά, στο «Χρονικό του έρωτα» έχουμε να κάνουμε με την ιστορία του Ραμπί και της Κέρστεν. Γνωρίζονται τυχαία στο Εδιμβούργο και μαζί διατρέχουν όλα τα κεφάλαια μιας σχέσης που δυνητικά θα μπορούσε να είναι ρόδινη, αλλά τελικά αποδεικνύεται πως είχε δίκιο ο Χένρι Μίλερ όταν μιλούσε για «ρόδινη σταύρωση». Οι χαρακτήρες τους είναι κατ’ ουσίαν, η οικογενειακή εκκίνησή τους επίσης διαφορετική, η Κέρστεν είναι επιτυχημένη στη δουλειά της, ο Ραμπί το παλεύει αλλά όχι πάντα με επιτυχία. Κι όμως, ο μεταξύ τους δεσμός αποκτάει άλλου είδους κυριαρχικές περιελίξεις. Τι αναζητούν, άραγε, ο ένας στον άλλον; Τι τους έλειψε από τα παιδικά τους χρόνια και τι αναζητούν στην ενήλικη ζωή τους; Μήπως αυτό που ερωτεύονται δεν είναι αυτό που βρίσκουν στον επίδοξο σύντροφο, αλλά εκείνο που οι ίδιοι αναζητούν παντί τρόπω για να γεμίσουν το κενό τους; Είμαστε μισοί κι έτσι μένουμε. Κατά τον Μποτόν δεν υπάρχει λόγος να αναζητούμε το άλλο μισό μας διότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει. Επίσης, δεν είναι ανάγκη να βάζουμε υπερθετικές ιδιότητες στον έρωτα. Αυτό που τον κινητοποιεί και μπορεί να τον κρατήσει ενεργό είναι πάνω από όλα η οικειότητα. Οι εραστές παραμένουν πάντα τα παιδιά που αποζητούν τη χάρη και την αποδοχή. Αν δεν την βρήκαν στους γονείς τους την αναζητούν στον σύζυγο, αν την βρήκαν δεν θέλουν να την χάσουν στην ενήλικη ζωή τους. Ενας κλασικός επαναπατρισμός των συναισθημάτων.

 

 

Ο Ραμπί και η Κέρστερ βιώνουν όλη την γκάμα αυτών των συναισθημάτων και φυσικά περνούν από όλες τις εκδοχές του έρωτα: από την ανθοφορία έως την ξηρασία και τελικά την παραδοχή πως ο έρωτας είναι μια ακόμη δεξιότητα και όχι ένας απλός ενθουσιασμός. Είναι ένα καθημερνό επάγγελμα στο οποίο οφείλεις να επενδύεις τον εαυτό σου δίχως να περιμένεις απαραίτητα ανταπόδοση.

Τείνουμε να πιστεύουμε πως ο έρωτας είναι μια βολή από το πουθενά, ένας αγώνας ταχύτητας για ασθμαίνοντες τολμητίες του είδους. Κι όμως, είναι ένας μαραθώνιος για τον οποίο χρειάζεται να κρατήσει κανείς μεγάλο απόθεμα δυνάμεων. Ο καιρός των ρόδων και του κρασιού περνάει, και για τον Ραμπί και την Κέρστερ πέρασε, και τότε επέρχεται η συνήθεια, η παραδοχή πως ο άλλος απέχει πολύ από την τελειότητα. Όταν ο έρως παύει να είναι τυφλός που έλεγε και ο Μπορίς Βιάν τότε βλέπει τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Εκείνες τις στιγμές, κατά τον Μποτόν, δεν κερδίζει η άτακτη αποχώρηση. Μπορεί και να συμβεί ο χωρισμός, αλλά δεν είναι η νόρμα. Ολοι οι υπόλοιποι που αποφασίζουν να μείνουν δεν σημαίνει ότι κλείνουν τα μάτια στην πραγματικότητα, ούτε συνεχίζουν να τρέφουν αυταπάτες. Απλώς, αποδέχονται τον έρωτα που μπορούν να αντέξουν. Τον έρωτα που μπορεί να τους κρατήσει κοντά για χρόνια. Ναι, αυτός ο έρωτας είναι πιο γήινος, ελάχιστα υψιπετής, δεν είναι μαγευτικός, αλλά είναι περισσότερο ανθεκτικός. Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει η τέχνη, την οποία, λέει ο Μποτόν, επουδενί δεν πρέπει να την μεταφέρουμε στα σπίτια μας για καλό δικό μας. Η μετάφραση ανήκει στον Αντώνη Καλοκύρη.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top