Fractal

Στο μυαλό ενός θρυλικού σαμουράι

Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης //

 

«Το βιβλίο των πέντε κύκλων» του Μιγιαμότο Μουσάσι, Εκ. Οξύ, σελ. 128

 

Λίγοι είναι εκείνοι που καταφέρνουν να αφήσουν ανεξίτηλα το σημάδι τους στην ανθρώπινη ιστορία, χαράσσοντας ταυτοχρόνως ολόκληρες γενιές. Μια τέτοια προσωπικότητα ήταν και ο σαμουράι Μιγιαμότο Μουσάσι, ο οποίος γεννήθηκε στην Ιαπωνία το μακρινό 1584 και έμελλε να αλλάξει συθέμελα την τέχνη της ξιφομαχίας. Ουσιαστικά η διαχρονική επιρροή που ασκεί, εδράζεται στο γεγονός ότι είχε καταφέρει να κερδίσει σε παραπάνω από εξήντα μονομαχίες, ενώ ολοκλήρωσε την καριέρα του παραμένοντας αήττητος. Στον τελευταίο χρόνο της ζωής του ο Μιγιαμότο πήρε την απόφαση να καταγράψει τις σκέψεις του για τη δική του ξεχωριστή τέχνη του ξίφους στο αυτοβιογραφικό «Το βιβλίο των πέντε κύκλων» (σελ. 14-16): «Εξασκώ για πολλά χρόνια την πολεμική τέχνη που ονομάζω Νι Τεν Ίτσι Ρίου […] Πιάνω την πένα μου για να καταγράψω το αληθινό πνεύμα της μοναδικής μου τέχνης, με  καθρέφτη μου το μονοπάτι των Ουρανών και της θεάς Κανόν. Ξεκινώ να γράφω αυτό το βιβλίο τη νύχτα της δέκατης μέρας του δέκατου μήνα, την ώρα του τίγρη (4.30 π.μ.)».

Το παρόν έργο χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια-βιβλία, λογικά λόγω της βουδιστικής θεώρησης των πραγμάτων και των Πέντε Στοιχείων, που φαίνεται να ενστερνίζεται εν μέρει και ο συγγραφέας του. Αρχικά, στο βιβλίο της Γης αναδεικνύει την άποψη του Μουσάσι για την πολεμική τέχνη, ενώ το δεύτερο, το Νερό, την αέναη ρευστότητα και καθαρότητα των διδαχών της δικής του σχολής. Παράλληλα, το τρίτο φέρει το τίτλο του στοιχείου της Φωτιάς, το οποίο επικεντρώνεται περισσότερο στον πόλεμο και στις ικανότητες του Νι Τεν Ίτσι Ρίου. Έπειτα, έρχεται εκείνο του Αέρα για την μετάδοση της γνώσης και την παράδοση. Τέλος, στο βιβλίο του Κενού αποτυπώνεται ολοκληρωτικά, σύμφωνα με τον ίδιο, η πολεμική του τέχνη, καθώς όπως καταγράφει (σελ. 123): «Αυτό που ονομάζουμε πνεύμα του Κενού είναι το σημείο όπου δεν υπάρχει τίποτα – βρίσκεται επομένως εκτός του πεδίου γνώσης των ανθρώπων. Το κενό ταυτίζεται δηλαδή με την ανυπαρξία. Γνωρίζοντας αυτό που υπάρχει, μπορείς να γνωρίσεις κι εκείνο που δεν υπάρχει. Αυτό είναι το Κενό».

Οι διδαχές και ο τρόπος σκέψεις του θρυλικού σαμουράι δεν έχουν να κάνουν μόνο με την πολεμική τέχνη. Ο πολεμιστής δεν πρέπει να έχει μόνο φυσικές αρετές και τεχνικές ικανότητες, αλλά και ένα καλοδουλεμένο μυαλό και πνεύμα που συμβάλλουν τα μέγιστα ώστε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ακόμα και εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Ο ίδιος αναφέρει, μάλιστα, ότι το μυαλό μπορεί να προσφέρει πολλά περισσότερα από την ικανότητα του χειρισμού του ξίφους.

Όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν μερικούς από τους λόγους για τους οποίους «Το βιβλίο των πέντε κύκλων» παραμένει ένα δημιούργημα που καταφέρνει να προκαλεί το ζωηρό ενδιαφέρον ανθρώπων απ’ όλον τον κόσμο. Είναι αξιοπρόσεκτο και παρουσιάζοντας τον τρόπο σκέψης του σπουδαίου συγγραφέα του, δίνει στον αναγνώστη τα απαραίτητα εκείνα ερεθίσματα για να αλλάξει η κοσμοθεωρία του, και τελικά ο ίδιος του ο εαυτός.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top