Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Τα αχαρτογράφητα νερά του ερωτικού πάθους
18/07/2018, 9:32 πμ

Τα αχαρτογράφητα νερά του ερωτικού πάθους

Γράφει η Τζένη Μανάκη //

 

Ερνέστο Σάμπατο «Το τούνελ», Μετάφραση: Κλαίτη Σωτηριάδου, εκδ. Μεταίχμιο

 

«Θεέ μου, θα πρέπει ν’ απελπίζεται κανείς με την ανθρώπινη φύση άμα σκεφτεί πως κάποιες στιγμές του Μπραμς κι ένας υπόνομος συνδέονται με κρυφά και ζοφερά περάσματα».

 

    Ο Χουάν Πάμπλο Καστέλ, διάσημος ζωγράφος, οχυρώνεται πίσω από ένα πλαστό αίσθημα ανωτερότητας, για να καλύψει την αδυναμία επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους, βαδίζει μέσα στο δικό του αραγές σκοτεινό τούνελ, μέχρι να φθάσει στην αποκάλυψη του αληθινού εαυτού.

  «Γενικά, εκείνο το αίσθημα να είμαι μόνος στον κόσμο εμφανίζεται ανάκατο μ’ ένα περήφανο αίσθημα ανωτερότητας: περιφρονώ τους ανθρώπους, τους βλέπω βρόμικους, άσχημους, ανίκανους, άπληστους, χυδαίους, άθλιους, η μοναξιά μου δεν με τρομάζει, είναι σχεδόν ολύμπια».

Ο θαλάσσιος ορίζοντας μιας μικρογραφίας παραθύρου, και μιας γυναίκας που το ατενίζει, αποτυπωμένος πάνω στον δικό του καμβά, θέλγει το βλέμμα της Μαρίας Ιριμπάρνε. Αυτή η από κοινού ματιά στον ίδιο ορίζοντα, στο ίδιο φως, γίνεται αιτία εξόδου του από το τούνελ, σ’ ένα πέρασμα – μια συνάντηση, που οδηγεί στη δημιουργία ενός παθιασμένου έρωτα. Ο έρωτας σκουληκιάζει από το αίσθημα μιας παθογενούς ζήλιας, που μπολιάζεται με αρρωστημένη καχυποψία και μίσος και φθάνει μέχρι τη δολοφονία του ερωτικού υποκειμένου.

 «Περισσότερο από ποτέ, ένιωσα πως δεν θα κατάφερνα να ενωθώ μαζί της μ’ έναν απόλυτο τρόπο κι έπρεπε να υπομένω εύθραυστες στιγμές επικοινωνίας, τόσο μελαγχολικά ανέφικτες όπως η ανάμνηση κάποιων ονείρων, ή όπως η ευτυχία που νιώθεις σε κάποια μουσικά κομμάτια».

    Η Μαρία Ιριμπάρνε καλύπτει τη ζωή της μ’ έναν πέπλο σκιάς, που αφήνει ελεύθερη την αρρωστημένη ζήλια του εραστή της να κάνει σενάρια καταστροφής. Η αποκάλυψη του γάμου της με τον τυφλό διανοούμενο Αλιέντε και η πιθανή, κατά τον Καστέλ, σχέση της με τον εξάδελφο Χάντερ, είναι πηγές αναζωπύρωσης της  παθιασμένης ζήλιας του. Ο Αλιέντε, ως ήρωας, παραμένει σκιώδης και ανεξιχνίαστος μέχρι σχεδόν το τέλος του μυθιστορήματος, όπου ο Σάμπατο αναδεικνύει το μεγαλείο των αισθημάτων του.

Μοναδική ουσιαστική εξομολόγησή της Μαρίας Ιριμπάρνε η αναφορά στον τρόπο της ”συνάντησής” της με τον Καστέλ.

«Πόσες φορές δεν ονειρεύτηκα ότι μοιράζομαι μαζί σου αυτή τη θάλασσα κι αυτόν τον ουρανό …  Μερικές φορές μου φαίνεται πως αυτή τη σκηνή την είχαμε ζήσει μαζί. Όταν είδα εκείνη τη μοναχική γυναίκα στο παραθυράκι σου, ένιωσα πως ήσουν σαν κι εμένα πως κι εσύ έψαχνες στα τυφλά για κάποιον, ένα είδος βουβού συνομιλητή».

   Ο Καστέλ δεν γαληνεύει από την εξομολόγησή της, αποβαίνει άκαρπη η αγωνιώδης του απομόνωση της ”αλήθειας”. « Είχαν ενωθεί πραγματικά τα περάσματα και είχαν επικοινωνήσει οι ψυχές μας; Τι ανόητη ψευδαίσθηση δική μου ήταν όλο αυτό!»

    Μέσα στην παραφορά του πάθους του σκέφτεται ότι ο καθένας διάβαινε παράλληλα στο δικό του τούνελ, ότι ο τοίχος που τον χώριζε από το δικό της  ήταν άλλοτε γυάλινος και η Μαρία Ιριμπάρνε μια ανέγγιχτη φιγούρα.  Άλλοτε ο τοίχος ήταν από μαύρη πέτρα, αδιαπέραστος, αδυνατούσε να δει τι γινόταν από την άλλη πλευρά. Σε μία κρίση πλήρους απογοήτευσης καταλήγει: «υπήρχε μόνο ένα τούνελ, σκοτεινό και μοναχικό: το δικό μου τούνελ όπου είχα περάσει τα παιδικά μου χρόνια, τα νιάτα μου, όλη μου τη ζωή».

 

      Ο Σάμπατο, στο εξαιρετικό αυτό φιλοσοφικό- ψυχολογικό μυθιστόρημά του, αναλύει με μεγάλη μαεστρία, σε βάθος, την εξελικτική πορεία του ερωτικού πάθους, που εγκυμονεί μέσα στα αχαρτογράφητα νερά του κινδύνους μετεξέλιξης σε βία, που κάνει ακαθόριστα τα σύνορα ανάμεσα στη λογική και την τρέλα, αφήνοντας ελεύθερο εκείνο το σκοτεινό ”εγώ” του ήρωά του, να αναδυθεί από τη ”ρυπαρή σπηλιά” του και ν’ αφαιρέσει τη ζωή του μοναδικού ανθρώπου που διέρρηξε την καγκελόφρακτη ύπαρξη του.

   «Πόσες φορές αυτός ο καταραμένος διχασμός της συνείδησής μου δεν υπήρξε ένοχος για φρικτές πράξεις».

  

Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του ήρωα ξεκινά με την εξομολόγηση της δολοφονίας.

«Το τούνελ» είναι το πρώτο έργο του μεγάλου Αργεντίνου συγγραφέα που εκδόθηκε, γράφτηκε το  1948 και το διόρθωσε το 1979. Η γραφή του διαφοροποιείται από τη γραφή των ομότεχνων του Νοτιοαμερικανών, θυμίζει περισσότερο γραφή Ευρωπαίου συγγραφέα. Σε πολλά σημεία συνομιλεί με τη σκέψη του Καμύ, του Χαβιέρ Μαρίας. Άλλοτε  παραπέμπει σε Ρώσους κλασικούς.

Πρόκειται για ένα πραγματικά εξαιρετικό μυθιστόρημα που συνιστώ ανεπιφύλακτα στους λάτρεις του είδους.

 

Ερνέστο Σάμπατο

 

Πρόκειται για ένα πραγματικά εξαιρετικό μυθιστόρημα που συνιστώ ανεπιφύλακτα στους λάτρεις του είδους.

 Ο Ερνέστο Σάμπατο γεννήθηκε στο Ρόχας (1911), ένα μικρό χωριό της επαρχίας του Μπουένος Άιρες. Σπούδασε φυσική και φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της πόλης Λα Πλάτα. Στη συνέχεια έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Παρίσι και εργάστηκε στο εργαστήριο Κιουρί. Το 1945 εγκαταλείπει οριστικά την επιστήμη και αφιερώνεται αποκλειστικά στη λογοτεχνία. Έγραψε βιβλία με δοκίμια σχετικά με τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου και το νόημα της συγγραφικής δραστηριότητας -“Ο συγγραφέας και τα φαντάσματά του” (1963), “Απολογίες και απορρίψεις” (1979), κ.ά.- και τρία μυθιστορήματα: “Το τούνελ” (1948), “Περί ηρώων και τάφων” (1961) και “Αββαδών ο εξολοθρευτής” (1974), καθώς και το αυτοβιογραφικό “Πριν το τέλος” (1999). Πέθανε στις 30 Απριλίου 2011, σε ηλικία 99 ετών στο Σάντος Λουγκάρες, στην επαρχία του Μπουένος Άιρες

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top