Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Τανγκό: Ένα συναίσθημα που χορεύει στον Έβρο
20/12/2017, 12:19 μμ

Τανγκό: Ένα συναίσθημα που χορεύει στον Έβρο

Της Βιολέττας-Ειρήνης Κουτσομπού // *

 

Γιάννης Ξανθούλης «Το τανγκό των Χριστουγέννων», εκδ. Διόπτρα, σελ. 160

 

 

Θα βρεις νόημα σ’ αυτή τη ζωή

μόνο αν το δημιουργήσεις εσύ.

Είναι ένα ποίημα που θα συνθέσουμε,

ένα τραγούδι που θα τραγουδήσουμε,

ένας χορός που θα χορέψουμε.

Όσσο

 

Ο χορός χρησιμοποιείται ως επικοινωνία

μεταξύ του σώματος και της ψυχής

για να εκφράσει αυτό που βρίσκεται στο βάθος της

και δεν υπάρχουν λέξεις για να το περιγράψουν

 Ruth ST.Denis

 

Περπατώντας στους στολισμένους δρόμους, αναπνέοντας τον δροσερό αέρα, φωτισμένες βιτρίνες, άνθρωποι αγκαλιασμένοι που στα πρόσωπά τους είναι ζωγραφισμένο το χαμόγελο. Τρέχουν να κάνουν ψώνια, να πάρουν δώρα. Χριστούγεννα, γιορτή χαράς και κεφιού. Μια ατμόσφαιρα αγάπης πλανιέται. Κι όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά των γιορτών, η μελαγχολική. Ίσως γιατί κάποιος αγαπημένος λείπει, είτε γιατί μένεις κολλημένος στη ίδια ζωή που είχες πριν δέκα χρόνια, ίσως, ίσως…πολλά ίσως γι’ αυτό το συναίσθημα. Και ξαφνικά ακούς μια μελωδία τανγκό θυμίζει κάτι και εκεί ξεπετάγεται η ιστορία του Λάζαρου Λαζάρου.

Ο Γιάννης Ξανθούλης πάντα επίκαιρος κι αυτή η νουβέλα είναι γραμμένη γι’ αυτή την εποχή, την τόσο αγαπημένη όσο και νοσταλγική. Με την δική του μοναδική ματιά μας μεταφέρει σ’ ένα στρατόπεδο στον Έβρο προπαραμονές Χριστουγέννων όπου γνωρίζουμε τον στρατιώτη Λάζαρο Λαζάρου, τις σκέψεις του, τις μέρες που περνά μέσα σ’ εκείνο το στρατόπεδο, τον υπολοχαγό Καραμανίδη, τον Μαγειρούλη, τη Ζωή, τον διοικητή Μανώλη Λόγγο και άλλους οι οποίοι είναι κρυμμένα μα και φωτεινά κομμάτια του παζλ μιας ζωής αλλοτινής, μιας περασμένης εποχής. Στον κρύο τόπο, στην σκοτεινιά του, τη θολή εικόνα απ’ την πυκνή ομίχλη, ο συγγραφέας συνθέτει αριστοτεχνικά μια μαγική ιστορία. Τα φωτάκια των Χριστουγέννων ζεσταίνουν το τοπίο, κάνουν τη λάσπη να πάιρνει άλλη διάσταση ώστε να μεταπλάθει και να μεταλλάσει τους ανθρώπους που την πατούν.

Το τανγκό είναι αυτό που ενώνει τα βήματα και τις ζωές των ηρώων σ’ εκείνη τη γιορτή των Χριστουγέννων. Σύμφωνα με τις γραπτές αναφορές του Χόρχε Λουί Μπόρχες, ο χορός του τάνγκο και η μουσική του γεννήθηκαν στα πορνεία στις περιοχές της εργατικής τάξης του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιδέο. Το τάνγκο ήταν γνήσιος χορός του δρόμου, δεν επινοήθηκε από χορευτές για να διδαχτεί στον κόσμο. Επινοήθηκε από άτομα που μπορεί να μην μιλούσαν την ίδια γλώσσα, ήθελαν όμως να κινηθούν μαζί στο ρυθμό της όμορφης, καινούργιας μουσικής, άτομα που αναζητούσαν μια στιγμή χαράς μέσα στην άχαρη, σκληρή ζωή τους. Το τανγκό, όμως, εξελίχθηκε κι εκφράζει μιας θεμελιώδους σημασίας ανάγκη του ανθρώπου: Αυτή της δίψας που έχει η ψυχή για επαφή και επικοινωνία με μια άλλη ψυχή. Έτσι και σ’αυτή την ιστορία ο Στέφανος Καραμανίδης ο οποίος λιώνει για την κυρία Λόγγου αποφασίζει να τολμήσει, να ελευθερώσει για λίγο την ψυχή του, να αποκαλυφθεί και να χορέψει μαζί της το πολυπόθητο τανγκό.

«Μέτρησε τις ώρες που απέμεναν για το επόμενο μάθημα τανγκό, κόλλησε το μάτι κάπου αόριστα, εκεί στα συρματοπλέγματα που γρήγορα πήραν τη μορφή της Ζωής, ζαλίστηκε απ’ το όραμα, τίναξε τον ιδρώτα απ’ τα μαλλιά του, και το τοπίο ξανάγινε γυμνό και υγρό, όπως ήταν κάθε Δεκέμβρη» (σελ. 54)

 

Γιάννης Ξανθούλης

 

Πάθος, πόνος και καημός γι’ αυτό το τανγκό. Το τανγκό που προσκαλεί τους ανθρώπους σε μια αγκαλιά, με χέρια σφιχτοδεμένα που κανείς δεν θέλει να ανοίξει για να φύγει. Ένας χορός που συμβολίζει τον βαθύ έρωτα και την απόγνωση του Καραμανίδη, την δυστυχία της Ζωής, την προσωπικότητα του Λάζαρου. Συνυφασμένα σώματα που συμμετέχουν σε διάλογο μέσω των άκρων τους, τα οποία χαϊδεύουν το δάπεδο και το ένα μπλέκεται μέσα στο άλλο, δημιουργώντας μια κινούμενη αποπλάνηση. Καθάρια τρυφεράδα, μια γλυκιά ψευδαίσθηση κι η ψυχή στέκει κομματιασμένη. Ένας τέλος απρόσμενο που όμως φέρνει την κάθαρση και τις απαραίτητες εξηγήσεις.

«Ο ουρανός είχε βαρύνει πάλι από μολυβιά σύννεφα όσο το τζιπ του διοικητή διέσχιζε τους λασπωμένους δρόμους που οδηγούσαν απ’ το στρατόπεδο στην πόλη». (σελ. 146)

Ταξίδι είναι οι γιορτές άλλοτε ευχάριστο μα φορές φορές ζοφερό. Η ιδιαίτερη, καλογραμμένη νουβέλα του Γιάννη Ξανθούλη εμπεριέχει όλα τα στοιχεία, ότι κι αν ψάχνει κανείς. Κρατήστε όμως αυτό: έχεις την αίσθηση πως σου δίνει μια δύναμη, μια ώθηση για ζωή, αγάπη, έρωτα κι όλα αυτά μέσα απ’ τις αδυναμίες των ηρώων του. Το τανγκό των Χριστουγέννων είναι εκεί, μια παγκόσμια γλώσσα σε αυτό το χορό, ένας μελαγχολικός αισθησιασμός που ποτίζει όλο το κείμενο, που μας προκαλεί και μας αναδεύει, μια διάχυτη θλίψη που αναγνωρίζει το πέρασμα του χρόνου αλλά και την ευχαρίστηση να αγκαλιάσεις για να νιώσεις ζωντανός. Και ναι, είναι ένα ταγκό για όλους.

«Κι έγειρε στο παράθυρο, να φανταστεί τους ανθρώπους του χριστουγεννιάτικου απογεύματος στα ζεστά δωμάτια να εισπνέουν τη δροσιά απ’ τις μανταρινόφλουδες σκόρπιες πάνω στη σόμπα. Και να κάνουν έρωτα σαν τρελοί». (σελ. 146)

 

 

* Η Βιολέττα-Ειρήνη Κουτσομπού [MBPsS (BA, MA, Dip.CounsPsy, MSc) είναι Εκπαιδεύτρια σε Θέματα Ψυχικής Υγείας – Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top