Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η αρχιτεκτονική δομή της γραφής
23/12/2015, 12:07 μμ

Η αρχιτεκτονική δομή της γραφής

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

to_spiti_mitas«Το σπίτι» του Γιώργου Μητά, εκδ. Κίχλη, σελ. 135

 

Πρωτομπήκε στη λογοτεχνική ζωή μας το 2011 με τη συλλογή διηγημάτων «Ιστορίες του Χαλ», διαβάστηκαν, αγαπήθηκαν, βραβεύτηκαν. Ο Γιώργος Μητάς γεννήθηκε το 1966 στη Λιβαδειά και είναι Βιολόγος. Σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Χαλ της Μεγάλης Βρετανίας. Η νουβέλα που ακολούθησε τις Ιστορίες του είναι σαν πείραμα. Το πείραμα ενός βιολόγου στη δαιδαλώδη πλοκή της λογοτεχνίας. «Το σπίτι μου» λέγεται. Είναι το σπίτι της έμπνευσης. Το αλλόκοτο εκείνο μυστήριο της δομής.

“«Πόσο σημαντικό είναι το γράψιμο για σας, νεαρέ μου κύριε;» Ένας πιο ανάλαφρος, σχεδόν ειρωνικός τόνος χρωμάτιζε τώρα τη φωνή του συνομιλητή μου. «Πολύ σημαντικό, κύριε… είναι όλη μου η ζωή». Την ώρα που το ξεστόμιζα, συνειδητοποιούσα ότι αυτή ήταν η αλήθεια: η απόπειρα να γράψω ήταν η απόπειρα να ζήσω ξανά»”.

‘Όλα αρχίζουν από μια παράξενη πρόσκληση. Οικοδεσπότες, ένας εκκεντρικός συλλέκτης ταλέντων θα μπορούσε να πει κανείς, ο κύριος Κάλφογλου, και ο ιδιόρρυθμος Συμεών, ο μπάτλερ του. Προσκεκλημένος, ο επίδοξος συγγραφέας Νίκος Βελισάρης. «Το Σπίτι», ένα απομονωμένο αρχοντικό στην Ύδρα. Ο χρόνος, ντάλα Χειμώνα. Και ο λαβύρινθος του σπιτιού ίδιος με τον λαβύρινθο της παράξενης σχέσης τους. Η υφέρπουσα σκέψη που θα γίνει σύντομα τρομακτική βεβαιότητα: κάτι θα δώσει ο μυστηριώδης κύριος Κάλφογλου και κάτι θα πάρει.

Με την «κρυμμένη ιστορία» του να έρχεται προς το φως και το δικό τους αλλοπρόσαλλο παιχνίδι: η Βιβλιοθήκη, τα χνάρια των προηγούμενων καλεσμένων, η αβέβαιη εξέλιξη, -ποιος είπε εξάλλου ότι η λογοτεχνία είναι μια ιστορία βεβαιοτήτων; -και η διακειμενικότητα της σκέψης θα δώσουν σ’ αυτό το ταξίδι μια μεταφυσική χροιά.

Σαν άλλη Αλίκη στη Χώρα της Γραφής, ο νεαρός συγγραφέας θα έρθει αντιμέτωπος με τα δικά του φαντάσματα αλλά κι μ’ εκείνα του σπιτιού, σε μια βιβλιοθήκη όπου εμπεριέχεται όλη η γνώση του κόσμου θ’ αναζητήσει βουβός την ολοδική του φωνή, διακινδυνεύοντας ό,τι ήταν πριν απ’ αυτό και με όλο το ρίσκο για ό,τι ενδεχομένως θα γίνει.

«Εδώ κύριε Βελισάρη, θα ανταγωνιστείτε μόνο τον εαυτό σας», οι οικοδεσπότες του θα του πουν κι εκείνος αβέβαιος μέχρι το τέλος για το αν εντός ή εκτός του συμβαίνει, τελικά, η μεγάλη μάχη του φωτός με το σκοτάδι.

«Ο Άνθρωπος με τα μικρά χέρια» θα είναι ο δικός του ήρωας, και ο εγκλεισμός ή η απόδραση η δική του επιλογή. Ακολουθώντας ένα ρεαλιστικό μύθο με υπερρεαλιστική έκβαση ο Γιώργος Μητάς θ’ αφηγηθεί την δική του εκδοχή όσον αφορά την γραφή: μυστηριώδη κι απρόβλεπτη, ατμοσφαιρική και τρομακτική, θελκτική και υπερφυσική, με γοητεία και ρίσκο, για τον ίδιο τον συγγραφέα σχεδόν πεπρωμένο.

 

Γιώργος Μητάς

Γιώργος Μητάς

 

Το αποτέλεσμα, ένα αλληγορικό, σκοτεινό βιβλίο περί γραφής. Οντολογικό κι αστυνομικό, για να μας παρασύρει, τελικά, και για να μας ξεγελάει.

Την αληθινή ιστορία, εξάλλου, κανένας δεν ανακάλυψε αβρόχοις ποσί. Και η γραφή είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι, γιατί παίζεται μέσα μας, ό,τι πιο επικίνδυνο υπάρχει.

Αλλά τίποτε δεν αντικαθιστά την γέννα μιας καινούργιας ιστορίας: «Τώρα η φωνή μου πλημμυρίζει τον χώρο: ντύνει τους γυμνούς τοίχους. Η παγωνιά γύρω μου υποχωρεί. Δεν διαβάζω πια, δεν αφηγούμαι: είμαι η ιστορία, η μεταμόρφωση έχει συντελεστεί. Μια πρωτόφαντη αίσθηση δονεί την ψυχή μου. Δεν υπάρχει πια φόβος, ούτε επιστροφή. Ακόμα και η κρίση του Κάλφογλου είναι πια περιττή: με τη συντριπτική δύναμη του εν εξελίξει φυσικού φαινομένου, η ιστορία προβάλλει στο φως».

Η ατμόσφαιρα, οι χαμηλοί σχεδόν απειλητικοί τόνοι, και οι υπαινιγμοί, εκείνα που διαβάζονται ανάμεσα στις γραμμές μας θυμίζουν την εξαίσια εσωτερικότητα από τις «Ιστορίες του Χαλ». Και οι αναφορές του στον Κλάιβ Μπάρκερ, στον Θερβάντες, τον Μπόρχες, τις Μπροντέ, στον Λόντον, την κάνουν ακόμα πιο γοητευτική, σα να σαλεύουν εκεί ανάμεσα στους αρμούς του σπιτιού η Τζέην Έυρ, ο Μάρτιν Ήντεν κι ο Θερβάντες.

Ο κύριος Κάλφογλου και το μυστηριώδες «Σπίτι» του γι’ ανεξιχνίαστους λόγους μου θύμισε το κρυμμένο εκείνο ξενοδοχείο και την αλλόκοτη κάστα στον «Φιλοξενούμενο» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη. Το ταλέντο ως άυλο κι άδηλο, ως άφατο τελικά είναι αιώνιο βάσανο κάθε ταλαντούχου συγγραφέα. Το αγκαθάκι εκείνο επάνω στο οποίο αναπνέει ή δεν αναπνέει η ιστορία.

Και για να μη το ξεχάσουμε, όλα αυτά εξελίσσονται μέσα σε μια εβδομάδα. Έτσι είναι χωρισμένα τα κεφάλαια, σύμφωνα με τις μέρες. Και ο συγγραφέας ίσως ν’ αναπαυτεί στο τέλος ωσεί Θεός. Η φιλοξενία πάντως τελειώνει το Σάββατο.

 

* Δημοσιεύθηκε στο ethnos.gr

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top