Οι εραστές κι ο κόσμος
Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης //
Hjalmar Söderberg «Το σοβαρό παιχνίδι» Μετάφραση: Αγγελική Νάτση Εκδόσεις Printa, σελ. 352
Εθνικός συγγραφέας της Σουηδίας, ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της βόρειας Ευρώπης, είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που έχουν κατά καιρούς αποδοθεί στον Σέντεμπεργκ. Κι η αλήθεια είναι ότι, αν και τα έργα του δεν στέκονται πάντα στο ίδιο ύψος, όταν «παίζει» στο γήπεδό του, όταν του δίνεται χώρος για να σκηνογραφήσει, να περιγράψει και να δημιουργήσει ατμόσφαιρα, όταν δεν τον δεσμεύει κάποια ιστορική ή ηθική «αλήθεια», όταν δεν προσπαθεί να γράψει ιστορικό μυθιστόρημα ή να αποδώσει νατουραλιστικά την εποχή του, όταν δεν κάνει κήρυγμα, ούτε δίνει «ηθικές συμβουλές», ο Soderberg είναι ασυναγώνιστος. Το σοβαρό παιχνίδι, γραμμένο το 1912, είναι ένα ερωτικό μυθιστόρημα που έγινε γνωστό κι αγαπητό στο Σουηδικό κοινό. Η ιστορία είναι τόσο απλή και τόσο κοινότοπη όσο είναι όλες οι ερωτικές ιστορίες. Ο Άρβιντ και η Λύντια γνωρίζονται σε νεαρή ηλικία και ερωτεύονται. Η ζωή τους οδηγεί σε διαφορετικούς δρόμους, όμως ξανά συναντιούνται όταν και οι δύο είναι παντρεμένοι και εγκλωβισμένοι σε χωρίς αγάπη γάμους. Κι εκεί ξεκινάει η δυνατή ερωτική τους ιστορία και το παιχνίδι, το οποίο ήδη από τον τίτλο χαρακτηρίζεται «σοβαρό». Βέβαια, όχι απλώς δεν είναι το πρώτο αλλά είναι ένα από τα τελευταία Ευρωπαϊκά μυθιστορήματα με αυτό το θέμα. Έχει προηγηθεί η κυρία με τις Καμελίες και φυσικά η Άννα Καρένινα του Λέοντος Τολστόι. Ωστόσο ο Σέντεμπεργκ, εκτός από την απαράμιλλη δεινότητά του στη δημιουργία ατμόσφαιρας και στη σκηνογραφία, καταφέρνει να προχωρήσει ένα βήμα τον πολυγραμμένο και πολυδιαβασμένο μύθο των δύο παθιασμένων εραστών. Εδώ, ούτε ο Ρωμαίος ούτε η Ιουλιέττα θυσιάζονται. Εδώ η Άννα Καρένινα δεν καταστρέφεται, δεν πεθαίνει. Ήδη το 1912 η αφήγηση της ερωτικής περιπέτειας έχει ακολουθήσει πιο ρεαλιστικούς, πιο καθημερινούς δρόμους: οι δυο εραστές έρχονται σε αντίθεση με το περιβάλλον τους και τελικά αυτός που κερδίζει είναι το περιβάλλον. Οι δύο αγαπημένοι χωρίζουν κι όλα εξακολουθούν να είναι όπως πριν. Το παιχνίδι είναι πολύ σοβαρό και πολύ πραγματικό, όπως και η λύση του.