Fractal

«Άνθισαν οι μυγδαλιές κι η αγάπη»

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Αγγελική Κουνέλη [Άγγελος Ερατεινός] «Το σκοτάδι πίσω», Εκδόσεις Άλφα Πι

 

Είναι κάποιες ανέλπιστες στιγμές που η ποίηση μας συναντά και το περίεργο χέρι βρίσκεται να ξεφυλλίζει μια μικρή ποιητική συλλογή. Το βλέμμα πέφτει στο πρώτο ποίημα:

«Αντάμωσαν οι ίσκιοι μας

και λάτρεψαν τον ήλιο

έχω το κενό μπροστά

και το σκοτάδι πίσω»,

το οποίο ξαφνιάζει με την αμεσότητα, την απλότητα και το συναίσθημα που εκπέμπει. Η συναισθηματική εξομολόγηση συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον και στα υπόλοιπα εικοσιεπτά ποιήματα της συλλογής Το σκοτάδι πίσω της Αγγελικής Κουνέλη (ψευδώνυμο Άγγελος Ερατεινός) εκδόσεις άλφα πι, Χίος 2017. Τα ποιήματα, τα οποία έχουν γραφεί στην πρώτη τους μορφή μεταξύ 1977-1980 (αυτό ερμηνεύει το πολυτονικό σύστημα γραφής), σμιλεύτηκαν στο αμόνι του χρόνου, της πείρας και της καρδιάς παίρνοντας την οριστική τους μορφή στην παρούσα έκδοση.

Μικρά σπαράγματα αναμνήσεων οι λέξεις των στίχων γεμάτες δύναμη και λυρισμό υμνούν τον έρωτα. Η φύση λειτουργεί σαν καμβάς για να ζωγραφίσει το ποιητικό υποκείμενο τον ψυχικό του κόσμο θυμίζοντας την ποίηση του Ελύτη, όπως στους στίχους:

«Νησιώτη άνεμε θαλασσινέ

Ήλιε φιλόξενε

Κι εσύ αγαπημένε στείλτε τη χάρη σας[…]».

Ο ποιητικός πίνακας αποκτά χρώματα και ζωή με τις αμυγδαλιές, την αστροφεγγιά, τη λυγαριά με τους ανθισμένους κλώνους, καθώς και με τα αγριολούλουδα που στολίζουν τους στίχους.

Η έμπνευση, όμως, μπορεί να είναι και μια μαντινάδα, όπως η ίδια η ποιήτρια αναφέρει, η οποία οδηγεί σε μια νέα σύνθεση, όπως:

«Στη χούφτα της μας χώρεσε

μας κράτησε η αγάπη

μα η ζωή μας χάραξε

ξέχωρο μονοπάτι».

Ο ελεύθερος στίχος, η ποικιλία των μέτρων, η μεταβλητότητα του ποιητικού μεγέθους φανερώνουν την επιρροή από Χαϊκού, όπως στο ποίημα:

«Στον χωματόδρομο τον δικό μας

ανθούν μικρολούλουδα

χλοϊζουν οι πέτρες»

ή και από στίχους δημοτικών τραγουδιών, καθώς όλα αυτά μπορούν να πυροδοτήσουν ένα χείμαρρο λέξεων στην ποιητική φαντασία.

Ενίοτε η μουσική συνοδεύει μελωδικά τον ποιητικό βηματισμό επιτρέποντας τραγούδια στο σκοτάδι της νύχτας:

«Στου Δοξαρά τον στοιχειωμένο πύργο

Να ξενυχτήσεις μ’ αστροφεγγιά[…]».

Ποιητικός συνοδοιπόρος ο πανδαμάτωρ χρόνος που ζητά το μερίδιό του από την ανθρώπινη ανάμνηση. Το νεανικό χτυποκάρδι, «Μικρόπαιδο το τσέρκι σου κυλούσες[…]» μεγαλώνει, ωριμάζει και γίνεται έρωτας πνευματικός και σαρκικός συνάμα, «Δώσαμε τα χέρια[…]πήραμε φιλί[…]όλα της αγάπης».

Η μακρινή ακουστική ανάμνηση του ήχου της καμπάνας,

«Κυριακή της αγάπης

τις καθαρόηχες καμπάνες

δεν μπορώ να σωπάσω»,

υπενθυμίζει τα παιδικά χρόνια του εκκλησιασμού της Κυριακής. Είναι μια στάση στα μέσα της ποιητικής συλλογής (15ο ποίημα) για να τονίσει την αντίθεση του θείου με τον ανθρώπινο έρωταˑ έρωτα ανεκπλήρωτο που ξεμακραίνει με τον χωρισμό,

«Στο συρτάρι φύλαξες[…]

Και τη ματιά του χωρισμού[…]».

Μια άλλη αίσθηση, η αφή φανερώνει τη δίψα του κορμιού για ανθρώπινη επαφή, «Ποθούν τα χέρια σου αγκαλιές[…], ενώ η γεύση πλανεύει τη φαντασία με το φιλί «[…]πήραμε φιλί[…]». Ταυτόχρονα, η ανθισμένη αμυγδαλιά και τα αγριολούλουδα γεμίζουν ευωδιές και χρωματιστές εικόνες τον αναγνώστη. Και κάτι ακόμα, ξεχωριστό.

Η ποιήτρια έχει σχεδιάσει τόσο στο εξώφυλλο όσο και σε κάθε σελίδα απλά σκίτσα της φύσης γεμάτα αλληγορία, κίνηση και χάρη. Αυτή η πάλλουσα φύση από το νοερό αγέρι σιγοντάρει τον ποιητικό ρυθμό προσθέτοντας το βασικό πρώτο στοιχείο της ζωής, την ανάσα. Μαζί μ’ αυτήν ακολουθεί το δεύτερο σημαντικό στοιχείο, ο καρδιακός παλμός που εδώ παρουσιάζεται ως ερωτικό καρδιοχτύπι.

Είναι φανερό ότι η Αγγελική Κουνέλη χρησιμοποιεί όλες τις αισθήσεις για να εκφράσει τον ζωοποιό έρωτα. Η συλλογή αποτυπώνει τη διάχυτη θλίψη της ερωτευμένης ψυχής που σφιχταγκαλιάζεται με την λυρική μελωδία των στίχων για να χορέψει ένα βαλς παιδικών πλατωνικών ερωτικών αναμνήσεων, το οποίο κάποιες στιγμές αλλάζει και γίνεται ένα παθιασμένο ταγκό των κορμιών και της καρδιάς για ενήλικες.

Μέσα από το στιχοπλόκο ρυάκι των λέξεων της συλλογής ο ποιητής της νεότερης γενιάς του ‘80 Γιάννης Τόλιας (περισσότερο) και ο Νίκος Βασιλικός (λιγότερο) της γενιάς του ’70 φαίνεται ότι επηρέασαν την  ποιητική δημιουργία. Αυτοί οι άντρες ποιητές έπλεξαν με μεγάλη επιτυχία το εγκώμιο του έρωτα μ’ ένα βλέμμα αρσενικό, ενίοτε κατακτητικό. Η συλλογή Το σκοτάδι πίσω λειτουργεί απαντητικά προβάλλοντας τα αισθήματα και την ευαισθησία της ερωτευμένης γυναίκας. Το ίδιο έγινε και με την προηγούμενη ποιητική συλλογή της Αγγελικής Κουνέλη της Καρδιώτισσας…, Κρήτη 1988, όπως φαίνεται στον στίχο «[…]γύρη του απείρου στον ύπερό μου».

Ακουμπώντας την συλλογή στο τραπέζι, η τελευταία ματιά στο λιτό εξώφυλλο με τα λουλούδια αφήνει Το σκοτάδι πίσω και φέρνει στο νου το φως που γέμισε η ψυχή από την ανάγνωση, με τους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη,

«Ότι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα

Ότι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα».

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top