Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Μια Δώρα σαν δώρο Ζωής
01/03/2017, 12:44 μμ

Μια Δώρα σαν δώρο Ζωής

Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //

 

dwraΜάκης Τσίτας “Το όνομά μου είναι Δώρα!”, εικονογράφηση: Ρένια Μεταλληνού, Εκδόσεις Μίνωας

 

Η Δώρα, από τα έξι της χρόνια ξεκίνησε δυναμικά να γράφει την ιστορία της ζωής ως ηρωίδα στο χώρο των βιβλίων. Ίσαμε τότε, είχε μάθει τόσα πολλά πράγματα για τον κόσμο, ήξερε τα πάντα γύρω της και το καθένα με το όνομα και με τη σημασία του.  Είχε καταβροχθίσει, κυριολεκτικά, τον κόσμο που την περιέβαλε. Ήξερε τόσα πολλά για τον κόσμο που, ίσως δεν θα μάθει  σε όλη τη ζωή της. Και, κυρίως, ότι είναι και η ίδια μέρος αυτού του κόσμου, ότι έχει οντότητα, πως είναι  Η Δώρα, που προέκυψε από το Θεοδώρα με το…κόβοντας, κόβοντας κομματάκια οι άλλοι έγινε…  Θοδώρα  κι έμεινε η Δώρα.

Πάντως είχε ΟΝΟΜΑ όπως όλα τα όντα που ήταν γύρω της! Βέβαια, η ίδια ήταν σίγουρη ότι υπάρχει και ότι έχει μια θέση στη ζωή, αλλά έπρεπε να το μάθουν και οι άλλοι. Και το δήλωσε φωναχτά στο πρώτο κιόλας βιβλίο, για να την πάρουν στα σοβαρά:

«Το όνομά μου είναι Δώρα», είπε. Αυτό, σήμαινε πολλά: «Με λένε Δώρα και θέλω να κατακτήσω τον κόσμο. Θέλω να γίνω…Ό, τι  ΘΕΛΩ! Να γίνω όλα! Ανοίξτε χώρο για να περάσω! Να σας ξεπεράσω! Να κατακτήσω τον κόσμο!» Κάπως έτσι το εννοούσε, όπως όλα τα παιδάκια του κόσμου που θέλουν να επιβάλουν τα δικά τους ΘΕΛΩ, να επιβληθούν στους άλλους και να κυριαρχήσουν.

Στην καινούρια της εκδοχή, από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ αυτή τη φορά, η Δώρα δεν επαναλαμβάνει ακριβώς τις «διακηρύξεις» των δικαιωμάτων της. Ο συγγραφέας κρατάει μεν όλα τα χαρακτηριστικά της πρώτης Δώρας του, από το όνομα ίσαμε τις προοπτικές και τις επιδιώξεις της, δεν μένει, ωστόσο, στα ίδια τοπία. Υπάρχει ένα άνοιγμα προς τον έξω κόσμο από τη μια μεριά και μια διείσδυση στο εσωτερικό των πραγμάτων ξεκινώντας από την οικογένειά της, μας γνωρίζει τους γονείς της με τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Μπαίνει σε λεπτομέρειες. Βλέπει μέσα από κλειστές πόρτες. Όλα είναι διάφανα, το οπτικό πεδίο της είναι ανοιχτό, δεν υπάρχουν στεγανά, φραγμοί. Οι λέξεις, οι φράσεις της Δώρας είναι περιεκτικές. Όπως και οι ζωγραφιές της. Στη ζωγραφιά του σπιτιού της, λ.χ. τον εαυτός της τον ζωγράφισε πάνω στον εξωτερικό τοίχο, αλλά οι γονείς της στα δικά της μάτια είναι ορατοί κι ας μην τους βλέπει η δασκάλα, γιατί, απλούστατα:

«Είναι πίσω από την πόρτα!»

Με μια γενναία φράση κατακεραυνώνει τη δασκάλα της.

Τίποτα δεν αφήνει ασχολίαστο. Για όλα και για όλους έχει έναν «καλό» λόγο: Τα γενέθλια της είναι πανηγύρι με μια τούρτα όνειρο!… παιδική χαρά! Ο συμμαθητής της ο Τάκης δεν της αρέσει: Γιατί δεν πλένει ποτέ τα δόντια του, ενώ ο Κωστάκης αν και είναι πάντα καθαρός αλλά … Υπάρχει ένα αλλά! Κάτι δεν της αρέσει πάλι. Κάνει επιλογές!

Στο κομμωτήριο πλήττει αφάνταστα, ενώ το «σούπερ μάρκετ είναι η πιο καλή βόλτα από όλες. Το να κάθεται να σκέφτεται την κουράζει τρομερά! Μερικές φορές βαριέται ακόμα και την καλύτερη φίλη της, τη Γεωργία, αν και όλα τα κάνουν μαζί.  Πιο πολύ βαριέται τον ξάδερφό της τον Πέτρο που λέει πάνω «από εκατό φορές το ανέκδοτο με τη μαϊμού»… Σχεδόν το έχει μάθει απέξω!

Όλα δικά της τα θέλει. Ακόμα κι εκείνα που δεν μπορεί να γίνουν δικά της.  Ό, τι βλέπει κι ό, τι της αρέσει το θέλει δικό της. Ένα ελεφαντάκι σαν του Τόμι ζητάει από τον Αι Βασίλη να της φέρει από τη…Λαπωνία!

Μπορεί όμως να τα έχει όλα; Ιδού το σοβαρό ερώτημα που θέτει ο συγγραφέας με τι δικό του τρόπο. Κι αν μπορεί να τα έχει, πρέπει να της γίνονται όλα τα χατίρια; Αν και φαίνεται πως μένει αναπάντητο το ερώτημα, δεν συμβαίνει αυτό. Ο συγγραφέας που ξέρει καλά την ψυχολογία του παιδιού, ξέρει και πώς να απευθύνεται στα παιδιά, με ποιον τρόπο να τους μιλάει και ποια συμπεριφορά να έχει απέναντί τους όποιος είναι υπεύθυνος για τη ζωή και την αγωγή, για τη διαπαιδαγώγησή τους. Δεν κάνει κήρυγμα, τα μηνύματά του τα διοχετεύει στους μικρούς αναγνώστες του μέσα από τα καθημερινά δρώμενα.

Μεταμορφώνεται, στη φαντασία των παιδιών είναι ένας υπέροχος παππούς που φτιάχνει και λέει παραμύθια στα παιδιά, ένας τέτοιος καλοκάγαθος παππούς που λείπει σήμερα στα περισσότερα παιδιά για πολλούς και ποικίλους λόγους. Ο Μάκης Τσίτας με τον τρόπο του οδηγεί τα παιδιά ίσαμ’ εκεί που ανακαλύπτουν μόνα τους το κάθε ζητούμενο. Στήνει απλά, καθημερινά σκηνικά που αρμόζουν στην παιδική ηλικία, δημιουργεί ανάλογα περιβάλλοντα ώστε οι ήρωές του να δρουν σαν παιδιά,  να βιώνουν την «παιδική ηλικία του Μάγου» φυσιολογικά και να συμπεριφέρονται σαν παιδιά, όχι σαν μεγάλοι. Και να μην νιώθουν την απαραίτητη παρουσία του μεγάλου που τα κατευθύνει εκ του αφανούς.

 

Μάκης Τσίτας

Μάκης Τσίτας

 

Με άλλα λόγια, οι ήρωές του είναι παιδιά της ηλικίας τους, όχι μικρομέγαλοι για να είναι άψογοι. Τα θέλει να μέσα στη φύση τους και στο φυσικό τους περιβάλλον που ο ίδιος με πολλή φροντίδα, τέχνη και τεχνική τους δημιουργεί. Έρχεται μετά ο εικονογράφος που με φαντασία, γραμμές, σχήματα και χρώματα δίνει τη δική του ζωγραφική διάσταση στο περιβάλλον και στους ήρωες και φωτίζει τη διακριτική ύπαρξη και επέμβαση του μεγάλου όπου χρειάζεται.

Να γράψει κανείς σωστά, με αφέλεια, χωρίς να γίνει αφελής, όταν απευθύνεται σε μικρά παιδιά, με χιούμορ – που είναι δυσεύρετο στα βιβλία για παιδιά – και με τρυφερότητα είναι πολύ δύσκολο.

Ο συγγραφέας της Δώρας, του «Αδέσποτου Κώστα», του «Μεγάλου αδερφού», και άλλων σπουδαίων ηρώων του, με απαλό και λιτό ύφος, αφοπλιστική αφέλεια και ευαισθησία, ειλικρίνεια και πειστικότητα, περνάει τα μηνύματά του στα βιβλία του χωρίς να καταφεύγει σε περιττά λόγια και ανούσιους λογοτεχνισμούς.  Έτσι και η καινούρια Δώρα είναι ένα αισιόδοξο και συναρπαστικό για την απλότητά του τρυφερό ανάγνωσμα με διακριτικό χιούμορ, ένα βιβλίο που θα αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους.

Με την ίδια ευαισθησία, παιδική αφέλεια και τρυφερότητα και με ένα ιδιαίτερα προσεγμένο τρόπο, η Ρένια Μεταλληνού που έχει κάνει την υπέροχη, τόσο ομιλητική, τη λαλούσα εικονογράφηση του βιβλίου, ζωντανεύει τις μορφές με έντονα χρώματα χρησιμοποιώντας καμπύλες, τεθλασμένες γραμμές, σχήματα γεωμετρικά, εισάγοντας έτσι και γεωμετρικές έννοιες στο βιβλίο, δίνει παραστατικά όσα συμβαίνουν στην καθημερινότητα της Δώρας δυναμικής, της αξιαγάπητης Δώρας!

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top