Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Τα μαύρα σκοτάδια του L.A.
24/08/2016, 3:37 πμ

Τα μαύρα σκοτάδια του L.A.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

pouthena_1«Το μεγάλο πουθενά» του Τζέιμς Ελρόι, μτφ: Ανδρέας Αποστολίδης, σελ. 640, Εκδ. Κλειδάριθμος

 

Στον επόμενο τόνο, ο εφιάλτης. Στην επόμενη σελίδα, το σκότος. Ο Τζέιμς Ελρόι γράφοντας του Κουαρτέτο του Λος Αντζελες δεν μπήκε, απλώς, στο πάνθεο των συγγραφέων της αστυνομικής λογοτεχνίας. Καταδύθηκε στα οικεία σκοτάδια, αλλά και σε εκείνα του ανθρώπου και του κόσμου. Επιγράφοντας το «Μεγάλο Πουθενά», το δεύτερο μέρος της τετραλογίας, με ένα καίριο θραύσμα από την «Καρδιά του σκότους» του Τζότζεφ Κόνραντ, ο Ελρόι, αίφνης, απλώνει τον κυανό καμβά του από την αρχή και δεν σταματάει να ραντίζει με κιαροσκούρα χρώματα τους ήρωές του, τη δράση, το τοπίο και τις λέξεις.

Καίτοι η ιστορία αναπτύσσεται σε δύο διαφορετικές συντεταγμένες, σχεδόν αδιάφορες και διαφορετικές η μια από την άλλη, εντούτοις όλα στο τέλος έρχονται να ζεστοκοπηθούν από το αίμα, τη βία, την καπνιά και τον πυρετό της παρανομίας.

Ο νεαρός Ντάνι Άσπο, ντετέκτιβ στο Γραφείο του Σερίφη, θέλει να ανακαλύψει παντί τρόπω το δολοφόνο που μακελεύει με κτηνώδη τρόπο ομοφυλόφιλους. Την ίδια στιγμή, μέσα στη φρενίτιδα του Μακαρθισμού, μια ειδική επιτροπή έχει αναλάβει το… θεάρεστο έργο να καθαρίσει το Χόλιγουντ από την «Κόκκινη Απειλή», η οποία έχει βρει πρόσφορο έδαφος στα κινηματογραφικά πλατό και με πλάγιο τρόπο πετυχαίνει να περνάει την προπαγάνδα υπέρ του κομμουνισμού. Στη μάχη κατά των «Κόκκινων» συνωθούνται διάφορες ετερόκλιτες μορφές: φανατικοί θρησκόληπτοι, εμμονικοί συντηρητικοί, άνθρωποι του υποκόσμου, φιλόδοξοι αστυνομικοί σαν τον Μαλ Κονσιντάιν ή πρώην μπάτσους και νυν μπράβους και νταβατζήδες και πρωτοπαλίκαρα αρχιεγκληματιών, όπως ο Μπαζ Μικς. Αυτοί οι τρεις άνδρες είναι οι βασικοί ήρωες του «Μεγάλου Πουθενά», ενώ τριγύρω τους εμφανίζεται μια ολόκληρη πανίδα απόκληρων, καταδικασμένων, διψασμένων για εξουσία, χρήμα, σεξ και ναρκωτικά, σπουδαιοφανών, ιδεολόγων, μικροαπατεώνων, μουσικών της τζαζ, μελών της μαύρης κοινότητας και εκκεντρικών καλλιτεχνών. Φυσικά δεν λείπουν φυσιογνωμίες που έχουμε γνωρίσει σε άλλα βιβλία του Ελρόι, όπως η πανέμορφη ηγερία των «Κόκκινων», η Κλερ ντε Χέιβεν και ο Ρόμπερτ Λόφτις, ένας πρώην ηθοποιός, ομοφυλόφιλος αριστερός και επικείμενος συζύγου της Κλερ. Αμφότεροι θα παίξουν καθοριστικό ρόλο και στις δύο υποθέσεις. Τόσο στην εξιχνίαση της υπόθεσης με τον σίριαλ κίλερ που σκοτώνει, κατασπαράσσει και βιάζει τα θύματά του και στην ανοιχτή πληγή του πογκρόμ κατά των αριστερών, το οποίο απέκτησε το χαρακτήρα θρησκευτικού πάθους στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’50.

Ο Άσπο θα φτάνει μέχρι το σημείο του προσωπικού αφανισμού για να βρει τον άνθρωπο-τέρας. Θα μπει ανάμεσα στη μάχη που μαίνεται μεταξύ της αστυνομίας του Λος Άντζελες και του Γραφείου του Σερίφη. Θα διεξαγάγει προσωπική έρευνα, βάζοντας το κεφάλι του μέσα στα σκοτάδια της κόλασης και φυσικά θα το πληρώσει. Ο Μαλ Κονσιντάιν έχει το δικό του προσωπικό δράμα: η γυναίκα και το παιδί που έσωσε από τα χέρια των ναζί στο Μπούχενβαλντ τον εγκαταλείπουν. Βασικά, η γυναίκα του είναι που θέλει να ξεφύγει από αυτόν και μαζί της χάνει και τον θετό του γιο – αν και είναι αποφασισμένος να τον διεκδικήσει στο δικαστήριο. Για να έχει περισσότερες ελπίδες προσφέρει τις υπηρεσίες του στον αγώνα κατατρόπωσης των αριστερών πιστεύοντας πως έτσι θα πάρει μια προαγωγή που θα λειτουργήσει θετικά στην προσωπική του υπόθεση.

Ο Μπαζ Μικς είναι βουτηγμένος μέσα στην παρανομία και συνδιαλέγεται με τα σκοτεινά είδωλα του υπόκοσμου. Το μόνο που τον τραβάει μακριά από το βούρκο είναι η προστατευόμενη του αρχιμαφιόζου Μίκι Κοέν. Θα την ερωτευτεί, θα κάνει μαζί της σχέδια φευγιού και παράλληλα θα μπει, αναγκαστικά, κι αυτός στην υπηρεσία του εισαγγελέα για την εξάλειψη του κομμουνισμού. Οι δύο τελευταίοι, όμως, είναι αυτοί που θα αποδείξουν πως πέραν των προσωπικών τους κινήτρων και της υπολογιστικής δύναμης που τους κινητοποιεί  διαθέτουνένα περίεργο ψήγμα ηρωισμού και αυταπάρνησης. Όταν θα πεθάνει ο Ασπο θα αναλάβουν εκείνοι την υπόθεση με τον σίριαλ κίλερ για να δικαιώσουν τον συνάδελφό τους που έδωσε άδοξο τέλος στη ζωή του όταν κατηγορήθηκε για το φόνο ενός εξωνημένου αστυνομικού, ενώ υπήρξαν υπόνοιες ότι ήταν κι αυτός ομοφυλόφιλος.

 

James Ellroy

James Ellroy

 

Ο Ελρόι δεν γράφει, αλλά ζωγραφίζει ως άλλος Ιερώνυμος Μπος. Η αντισυμβατικότητά του εστιάζεται όχι στην ακολουθία των συμβάντων, αλλά στον τρόπο που αδράχνει από τα μαλλιά τους ήρωές τους και τους στροβιλίζει μέσα στο πηχτό σκοτάδι. Παρά το γεγονός ότι με τον τρόπο που διαχειρίζεται τις υποθέσεις δείχνει να αποδέχεται, να επαυξάνει ή και να συνυπογράφει τα βασικά στερεότυπα που ακολουθούσαν τους κομμουνιστές και τους ομοφυλόφιλους, δεν μπορεί κανείς να μην επαινέσει το χειμαρρώδες βλέμμα του, την αψιά γραφή του, την οξυδερκή ματιά του συγγραφέα/κυνηγού. Ο Ελρόι γράφει για τα μαύρα σκοτάδια, τα ανθρώπινα πάθη, τους φόνους, την απληστία και όλα τα υπόλοιπα θανάσιμα αμαρτήματα με τη δύναμη ενός Ντοστογιέφσκι. Η ατμοσφαιρικότητα των βιβλίων του δεν έχει προηγούμενο. Ο τρόπος που ανασυνθέτει το Λος Άντζελες του ’50 είναι σαν ένα πλήρες ανάπτυγμα γεμάτο ψυχικές οδύνες. Αμοραλιστές πολιτικοί, διεφθαρμένοι μπάτσοι, ηθοποιοί της δεκάρας που είναι έτοιμοι να πουλήσουν τη ψυχή τους στον διάβολο για λίγα παραπάνω φώτα, στάρλετ που δεν διστάζουν να εξαργυρώσουν τη φήμη τους με το σώμα τους, ιδεολόγοι με ταπεινωμένη οργή, παράσιτα της νύχτας και των τζαζ καταγώγιων, άνθρωποι, εντέλει, που κανείς δεν ξέρει πόσο σκοτάδια κουβαλούν. Όλοι αυτοί μετέχουν σε αυτό εξαίσιο δράμα που μπορεί να έχει αστυνομική, πολιτική, νουάρ και όποια άλλη εκδοχή μπορεί να φανταστεί κανείς. Ο Ελρόι είναι ένας συγγραφέας «τεθλασμένης» κίνησης. Κινείται παντού• με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να ιδιοποιηθεί στοιχεία της pulp κουλτούρας, με τον ίδιο μπορεί να δημιουργήσει από το πουθενά έναν εξαιρετικά βαθύ χαρακτήρα που όμοιός του θα μπορούσε να είναι μόνο ο Βασιλιάς Ληρ, ο Αγαμέμνων ή ο Αινείας.

Ο Ανδρέας Αποστολίδης είναι ο άνθρωπος που εδώ και χρόνια έχει αναλάβει το μεταφραστικό έργο των βιβλίων του Ελρόι. Κι αυτή η έξοχη μετάφραση του ανήκει πέρα για πέρα.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top