Fractal

Millennium ή ένας λογοτεχνικός Πόλεμος των άστρων

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Νταβίντ Λάγκερκραντζ «Το κορίτσι που διψούσε για εκδίκηση», Μετάφραση: Ξενοφών Παγκαλιάς, εκδ. Ψυχογιός, σελ. 424

 

Η έκδοση της τριλογίας Millennium πριν από περίπου μια δεκαετία αποτέλεσε σταθμό για την αστυνομική λογοτεχνία. Το έργο του Στιγκ Λάρσον υμνήθηκε και έτυχε παγκόσμιας αναγνώρισης αλλά και εκρηκτικής εμπορικής επιτυχίας την οποία δεν πρόλαβε να δει ο δημιουργός του αφού είχε φύγει από τη ζωή πριν από την έκδοση του. Άφησε ως κληρονομιά μια μεγάλη δικαστική διαμάχη για τα δικαιώματα του έργου του και κυρίως άνοιξε την πόρτα του παγκόσμιου αναγνωστικού κοινού στην λεγόμενη Σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία. Αίφνης, έγινε περίπου μόδα η έκδοση βιβλίων αστυνομικού περιεχομένου από δεκάδες άγνωστους μέχρι εκείνη τη στιγμή συγγραφείς έξω από τις χώρες τους. Το αποτέλεσμα ήταν μέσα σε λίγα χρόνια –ειδικά για τη Σουηδία- η αστυνομική λογοτεχνία να αποτελεί πλέον εξαγώγιμο προϊόν! Η αλήθεια όμως είναι ότι πέρα από τη δημιουργία μιας αναγνωστικής μόδας που δεν ξέρουμε πόσο ακριβώς θα κρατήσει ότι τα περισσότερα απ’ αυτά τα βιβλία κινούνται στους ίδιους άξονες: serial killers, ενδοοικογενειακή βία, ειδεχθή εγκλήματα και μια προσπάθεια να υποστηριχθεί –μέσω της λογοτεχνίας- η άποψη ότι οι θεωρητικά άρτια οργανωμένες Σκανδιναβικές κοινωνίες κρύβουν μεγάλα ποσοστά παθογένειας.

Φυσικά, ήταν πρακτικά αδύνατο να μην γίνει μια προσπάθεια συνέχειας της τριλογίας που στην ουσία αποτέλεσε τον κυρίαρχο λόγο για όλη αυτή την εξέλιξη. Και ήρθαν τα sequel του millennium που τείνει πλέον να μετατραπεί σε μια αυτόνομη λογοτεχνική βιομηχανία ανάλογη με αυτή του κινηματογραφικού Star Wars. Την ευθύνη της συνέχισης του έργου ανέλαβε ο Νταβίντ Λάγκερκραντζ που στην ουσία μέχρι να παραλάβει τη σκυτάλη είχε να επιδείξει ένα άκρως εμπορικό και πετυχημένο βιβλίο: Τη βιογραφία του ποδοσφαιριστή Ζλάταν Ιμπραϊμοβιτς. «Το κορίτσι που διψούσε για εκδίκηση» είναι το 5ο μέρος του Millennium και το δεύτερο στη μετά Στιγκ Λάρσον εποχή. Και φυσικά το δεύτερο που υπογράφει ο Λάγκερκραντζ. Η αρχική τριλογία ήταν εξαιρετική αφού το αταίριαστο δίδυμο του δημοσιογράφου Μπλούκμβιστ και του «φρικιού» με το θηριώδες IQ Λιζμπέτα Σαλάντερ αποδείχθηκε εξαιρετικά πετυχημένη επιλογή. Επίσης, οι τρεις ιστορίες που ξεκίνησαν διαφορετικά και εξελίχθηκαν σε μια ιστορία οικογενειακού μίσους και προσπάθειας της Σαλάντερ να φτάσει στα μύχια οικογενειακά μυστικά δούλεψε υπέρ των βιβλίων. Στο τέταρτο βιβλίο που ο Λάγκερκραντζ συνέχισε με αρκετή επιτυχία (και σεβασμό στο έργο του Λάρσον) να υφαίνει τον ίδιο μύθο πάνω στον ίδιο καμβά.

 

David Lagercrantz

 

Το πέμπτο μοιάζει περισσότερο ως μια περίπου υποχρεωτική συνέχεια ενός πετυχημένου λογοτεχνικά project. Κάτι που περνάει στη φάση της βιομηχανικής παραγωγής και στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Η σειρά απευθύνεται πια στους hardcore οπαδούς της ανά τον κόσμο και αυτοί (με βάση τον αριθμό των πωλήσεων) θα αποφασίσουν μέχρι που θα φτάσουν. Το στόρι θέλει το δίδυμο να εξερευνά (και πάλι εξ αποστάσεως αφού συναντιούνται ελάχιστα στη διάρκεια της πλοκής) μια ιστορία με πειράματα πάνω στη συμπεριφορά των δίδυμων αδελφών. Ξέρουμε ήδη από τα προηγούμενα βιβλία ότι η Σαλάντερ έχει μια δίδυμη αδελφή που αποτελεί την αντεστραμμένη εικόνα της καθώς είναι ηγέτης του οργανωμένου εγκλήματος. Στην πλοκή του βιβλίου εμπλέκεται και ένα ζευγάρι δίδυμων αδελφών και μια σατανική επιστήμονας που προσπαθεί να κρύψει –με εγκληματικό τρόπο και μεθόδους- τα ίχνη από το παλαιότερο «επιστημονικό» πείραμα του διαχωρισμού των διδύμων για τη μελέτη της συμπεριφοράς τους. Το αποτέλεσμα δεν μοιάζει ικανοποιητικό. Η ροή της ιστορίας είναι εξαιρετικά προβλέψιμη και ειδικά για τους εκπαιδευμένους στην ανάγνωση αστυνομικών μυθιστορημάτων αναγνώστες θα φανεί σε πολλά σημεία ανιαρή και κουραστική. Σε πολλά σημεία το βιβλίο μοιάζει ως μια διαφοροποιημένη εκδοχή της τέταρτης συνέχειας με την προσθήκη και μιας παράλληλης ιστορίας για μια μουσουλμάνα που βρίσκεται έγκλειστη στην ίδια φυλακή με τη Σαλάντερ. Ο συγγραφέας στήνει μια συμπαθητική μυθοπλασία χωρίς όμως τη σπιρτάδα της γραφής του Λάρσον, ο ρεαλισμός σε κάθε του μορφή μοιάζει περίπου τυπικός και γενικά το βιβλίο εξυπηρετεί άριστα το λόγο έκδοσης του: Συνεχίζει μια ιστορία, την ολοκληρώνει σε αυτόνομη μορφή και στο τέλος με την παρουσία της δίδυμης αδελφής της Σαλάντερ στον επίλογο λειτουργεί ως προάγγελος για την 6η συνέχεια. Είναι βέβαιο ότι οι φανατικοί αναγνώστες της σειράς θα μείνουν πιστοί αν και έχω την αίσθηση ότι σταδιακά θα αρχίσουν να μειώνονται. Εκτός αν η περίπου βέβαιη 6η συνέχεια της saga του Millennium αποδειχθεί ικανή να προσθέσει φρέσκες ιδέες σε μια σειρά που μοιάζει πια να βασίζεται περισσότερο στην πεπατημένη και τη μανιέρα παρά στην πρωτοτυπία που την έκανε διάσημη και τις χάρισε δικαίως εκατομμύρια αναγνώστες στον πλανήτη.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top