Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το παλιό, καλό κρασί
01/03/2017, 12:36 μμ

Το παλιό, καλό κρασί

Γράφει ο Γρηγόρης Τεχλεμετζής //

 

to-galazio-tis-gis“Το γαλάζιο της γης” – Ταξιδιωτικά, Έρση Λάγκε. Εκδόσεις Περίπλους 2016

 

Για να πετύχει το βιβλίο που γράφεις πρέπει να πιστέψεις ολόψυχα στις ιδέες του. Το γεγονός αυτό είναι ολοφάνερο στο καινούργιο έργο της Έρσης Λάγκε Το γαλάζιο της  γης.

Από την άλλη, για να καταλάβεις καλύτερα έναν τόπο πρέπει πρώτα να εισχωρήσεις στη νοοτροπία και στη μελέτη του πολιτισμού και της κουλτούρας του. Η συγγραφέας είναι εκ των προτέρων διαβασμένη για τους τόπους που επισκέφτηκε και σαφώς λατρεύει την κουλτούρα και τη θρησκεία τους. Μέσα από αυτό το γεγονός τους αντικρίζει υποκειμενικά, τεκμηριώνοντας τις απόψεις της, γράφοντας με απόλυτη ειλικρίνεια και με εντυπωσιακή παρατηρητικότητα.

Πλήθος από σύντομες εικόνες ξεχύνονται με εντυπωσιακή ταχύτητα μπροστά μας, σε σημείο που με τη “ματιά” της συγγραφέως κατανοείς περισσότερα από ό,τι θα μπορούσες μόνος σου, γιατί ξέρει ότι κάθε λεπτομέρεια συνεισφέρει στη συνολική αλήθεια.

Το ταξίδι είναι αισθητικό, γνωσιολογικό και ιδεολογικό. Μοιάζει να ρίχνει χρυσόσκονη σε ό,τι  περιγράφει και η αγάπη της μας γίνεται αισθητή, χωρίς να μας νοιάζει αν μεροληπτεί ή όχι. Άλλωστε σε πολλά πράγματα, και πόσο μάλλον στην αισθητική, στη θρησκεία ή στη νοοτροπία, η αλήθεια είναι τόσο σχετική.

Δεν ξέρω πώς ένας αυστηρός χριστιανός, ή γενικότερα αλλόθρησκος, θα μπορούσε να εκτιμήσει ένα τόσο καλογραμμένο βιβλίο, που συχνά φανερά τάσσεται υπέρ των ανατολικών θρησκειών, χωρίς καμία πρόθεση να κάνει προπαγάνδα, αλλά μόνο γα να αντιμετωπίσει τους λαούς αυτούς μέσα από τα χαρακτηριστικά που τους καθορίζουν. Αλλά το θέμα μας είναι η λογοτεχνία και όχι η πίστη.

Τα διηγήματα που παρεμβάλλονται, όπως μας λέει η ίδια, «σε χαλαρή σύνδεση με το ταξίδι» (σ.6), δίνουν μια άλλη πιο ανάλαφρη νότα, συνεισφέροντας στην ποικιλία γραφής και παρουσιάζοντας μια διαφορετική δυνατότητα προσέγγισης των χαρακτήρων, μια και η διήγηση είναι πιο ελεύθερη και οι τόποι διεισδύουν λιγότερο. Έτσι βλέπουμε τη ζωή μιας ντίβας, τραγουδίστριας στη Βιέννη, κλασικού ρεπερτορίου, που γερνώντας το φίλτρο του χρόνου τη μετέτρεψε σε κάτι σαν παραμύθι, καθώς κάθε τι που «έχασε» νοσταλγικά μοιάζει μαγικό. Το κείμενο είναι χαρακτηριστικό για το πώς ωραιοποιούν στα γεράματά τους οι άνθρωποι την περασμένη τους ζωή, μέσα από μικρές ψηφίδες αναμνήσεων. Αυτό το σημείο, μαζί με τον τοπικό προσδιορισμό της Βιέννης, είναι εκείνα που το συνδέουν χαλαρά με το υπόλοιπο βιβλίο, αν και δεν είναι άμεσα ταξιδιωτικό κείμενο.

Το βιβλίο σαφώς θύμισε την παλιά, καλή Λάγκε, με τις συμπυκνωμένες, ασυνήθιστες προτάσεις, από πλευράς σύνταξης και γραμματικής, καθώς παραλείπονται συχνά ρήματα, άρθρα και ο λόγος της -όπως έχω τονίσει και σε παλιότερη κριτική μου-μοιάζει τηλεγραφικός.

 

Έρση Λάγκε

Έρση Λάγκε

 

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο ότι το βιβλίο αυτό αποτελεί μια ανάπλαση ταξιδιών, μέσω της μνήμης και με τη βοήθεια κάποιων σημειώσεων. Προφανώς η συγγραφέας, πιο μεγάλη πια, δεν μπορεί να κάνει τα ανάλογα ταξίδια, τουλάχιστον με αυτόν τον τρόπο που μας περιγράφει, και οι αναμνήσεις της γυρίζουν πίσω έντονες και, όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, ωραιοποιημένες.

Από τη ξένοιαστη νεότητα στην Κάρπαθο, με τους υπνόσακους και το ελεύθερο κάμπινγκ, θα μετακινηθεί  στον τουρισμό του εξωτερικού, Μπανγκόκ, Σιάμ, Μαλβίδες, Σιγκαπούρη και Μπαλί, σε λίγο πιο μεγάλη ηλικία, με μεγαλύτερη οικονομική άνεση, προσαρμόζοντας έτσι τη δίψα της για το πρωτόγνωρο και για νέες εμπειρίες, παρουσιάζοντας μια ισχυρή βούληση να βγει από το συνηθισμένο, αποδίδοντάς μας ολοζώντανα με την πένα της τη θέλησή της να παρατηρήσει, να ευχαριστηθεί και να μάθει.

Η Έρση Λάγκε σαφώς δεν είναι μια αποστασιοποιημένη Ευρωπαία τουρίστρια και η συμμετοχή αυτή και η αυθεντικότητά της είναι που μετατρέπουν τις περιπλανήσεις της σε μια ιδιαίτερη λογοτεχνία.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top