Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Είδα τον Bob Dylan…
22/02/2017, 10:59 πμ

Είδα τον Bob Dylan…

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //

 

bob-dylan-fainomeno«Το φαινόμενο Bob Dylan» του Γ.Ι. Μπαμπασάκη, σελ. 96, Εκδ. Μεταίχμιο

 

… τον είδα στην Πατησίων, δεν ήταν η ιδέα μου. Έβγαινε από το Au Revoir, έκανε κρύο καρφί στα μάτια, είχε σηκώνει και τον γιακά του παλτού του, κρατούσε και κιθάρα. Ήταν με τους άλλους Αισθηματίες, ξέρει ο Τριανταφυλλίδης, τον Γιώργο Ίκαρο Μπαμπασάκη, τον Πουλικάκο, τον Τζώρτζη, τον Φαληρέα, τον Μοροζίνη, ακόμη και ο Βακαλόπουλος ήταν εκεί· ο αέρας φέρνει καμιά φορά ακόμη κι αυτούς που έχουν φύγει. Τους έβγαζε φωτογραφίες η Μαρίλη Ζάρκου. Γέλια, πλάκες, κακό μεγάλο, οι περαστικοί να τους κοιτάζουν με αποστροφή, «τρελοί είναι, τι κάνουν;», γιαγιάδες να σταυροκοπιούνται «είναι του διαβόλου παιδιά», σταμάτησε κι ένα τρόλεϊ, ο οδηγός τους κοιτούσε με μάτια αυγά βρασμένα, κι εκείνοι έπιναν, μπουκάλια κερασμένα από τον Σωτήρη, τον γιο του Λύσανδρου, όσοι πάνε στο Au Revoir ξέρουν τι θα πει να είσαι στην άλλη όχθη,  τραγουδούσαν τα μπλουζ του «freewillin», τους έλεγε για την απονομή του Νόμπελ, για φαντάσου, ο Dylan πήρε το Νόμπελ, και, όχι, δεν το έχει πάρει ακόμη ο Πύντσον, ούτε ο Ροθ, ούτε και ο Ντον, ο μέγας Ντον ΝτεΛίλλο, και τι έγινε; Βάλτε να πιούμε να φωνάζουν, να σπρώχνουν το χρόνο, να τον κλωστούν, να γίνεται η πόλη παρανάλωμα της ποίησης ή της ποίησης το παρανάλωμα. Και κάποια στιγμή, γυρίζει ο Μπαμπασάκης, με αυτή την απαράμιλλη αεικινησία των ματιών του, σε κοιτούν από το βάθος του οφθαλμού, από το μέσα βάθος, λέει, λοιπόν, ο Μπαμπασάκης στον τροβαδούρο «γράφω ένα βιβλίο για ‘σένα. Αλλά δεν είναι μόνο για ‘σένα». Αιφνίδιο κι αυτό. Λεκτικό ντοκιμαντέρ, πυρίκαυστο, κυματιστό, εξαγνιστικό. Και ο Dylan ξεκίνησε να τραγουδάει και η χορωδία (Τζώρτζης, Φαληρέας, Βακαλόπουλος) ακολουθούσε το ίσο και δώσε ποτό και δώσε φωνές και η Πατησίων να έχει γίνει μια φιδωτή σκιά δρόμου κι ένα αυγινό συναίσθημα να έχει απλωθεί πάνω από τα αυτοκίνητα και τις μαρκίζες και όλα να κουνιούνται με ρυθμό ροκ, μπλουζ, φολκ, ήρθε η βραχνή δύναμη του Τσίμερμαν, του Νομπελίστα, του τέκνου του Ντύλαν Τόμας, του φίλου του Γκίνσμπεργκ, του λάτρη του Ντεμπόρ, του σκακιστή Dylan, ήρθε η φωνή του να γίνει ένα γιγάντιο σπίθισμα πάνω από την πόλη.

Και κάπως έτσι βγήκε αυτό το βιβλίο «Το φαινόμενο Bob Dylan», καρπός μιας σπίθας που προήλθε από τον εκδότη του Μεταιχμίου, τον Νώντα Παπαγεωργίου, με την επίρρωση καλών φίλων του συγγραφέα, με πολλά βιβλία που χρειάστηκε να κατεβάσει από τη βιβλιοθήκη του που αφορούσαν τον τροβαδούρο, με τις ντελικάτες φωτογραφίες της Μαρίλης Ζάρκου, και πάνω από όλα με την εύφλεκτη γραφή του Μπαμπασάκη που πήρε ένα υλικό που κάποιος άλλος θα το προσάρμοζε σε μια συγκαταβατική γραμμικότητα και το μετέτρεψε σε γλωσσική, μνημοτεχνική, αλογόκριτη αποτύπωση μιας εποχής που μπορεί να πέρασε, αλλά έχει αφήσει τα χνάρια της στο σήμερα. Το γεγονός ότι ο Dylan έλαβε τώρα το ύψιστο βραβείο από τη Σουηδική Ακαδημίας, αφήνοντας μια ουρά απορίας σε πολλούς, αλλά και άφατη ικανοποίηση σε κάμποσους άλλους, δείχνει ότι η δυναμική του διαπερνά τις δεκαετίες και θα αποτελεί σημείο καμπής ενός κόσμου που όσο μεγαλώνει, παλιώνει και σφυρίζει το τέλος του. Τουλάχιστον ας το κάνει με τους ρυθμούς του Dylan.

 

Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκη

Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκη

 

Το βιβλίο του Μπαμπασάκη δεν είναι μια λεπτομερής βιογραφία του ανδρός, δεν περιλαμβάνει τα πάντα για τα πάντα. Είναι κάτι μεταξύ χρονικού, προσωπικής αποτύπωσης, ντοκιμαντέρ, συναισθηματικού cut up/fold in, αντήχησης πραγμάτων και γεγονότων στα οποία περιέχεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο Dylan. Το πώς ήρθε στα μέρη μας, ποιοι μας τον έμαθαν, πώς μας τον έμαθαν, ποιοι δίσκοι έπαιξαν στα πρώτα πικ απ, οι διασκευές του Διονύση Σαββόπουλου, η Μαριάννα Τόλη, η σκέψη του Debord και οι ομοιότητες που θάλλουν στο βάθος, οι μπιτ ποιητές, οι μεγάλες πολιτικές αλλαγές, το αίτημα για ζωή και απελευθέρωση από τον βαρυφορτωμένο δυτικό πολιτισμό, οι αμερικανικές ρίζες που μέσα από τα τραγούδια του έγιναν εύπλαστο υλικό και τραγούδια που έμειναν στην ιστορία της ροκ. Μα, πάνω από όλα η ποίηση. Διότι, ανεξάρτητα από το τι μπορεί να πιστεύει κανείς για το δίκαιον της απονομής του Νόμπελ στον Dylan, αυτός ήταν και παραμένει ένα ποιητικό φάσμα, ένα διαπεραστικό ηχείο που δάμασε τους ήχους των καιρών με λέξεις και νότες. Ο Dylan είναι το λίκνο των συναισθηματικών κορυφώσεων της γενιάς του, μόνο που η δυναμική του ήταν τέτοια που διατρύπησε το χρόνο και έφτασε στα αυτιά και τη συνείδηση και των κατοπινών γενεών. Από το punk έως το new wave και από το dark wave έως το grunge και το κλασικό ροκ, ο Dylan υπάρχει σαν σηματωρός, εμπνευστής, πρίγκιπας των ερεθισμάτων. Ο Dylan, για να παραφράσουμε τον Κούντερα, είναι η ποιητική μνήμη των ρόκερ και η μουσική μνήμη των ποιητών του κόσμου.

Ο Μπαμπασάκης, δικαίως, ορίζει τον Dylan ως κάποιον που ξεπέρασε τα όρια του ροκ, του μουσικού σχήματος εν συνόλω, και μετασχηματίστηκε σε μια μορφή καλλιτέχνη που χρησιμοποίησε την ροκ εκδοχή για να εκφραστεί. Πάνω από όλα είναι μια ελεύθερη βούληση που δεν ανέβηκε σε τρένα ιδεολογιών, δεν εκτροχιάστηκε, ακόμη και αν κάποιοι δίσκοι του δεν είχαν την ευθυβολία κάποιων άλλων. Το βιβλίο διαβάζεται με τη συνοδεία καλού μπέρμπον, με μουσική υπόκρουση από τραγούδια του Dylan, απαραιτήτως, και με τη ζεστή μαρμαρυγή που φέρνουν οι λέξεις όταν έχουν τη νοηματοδότηση που τους δίνει ο Μπαμπασάκης. Δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο για τον Dylan, με πλήθος αναφορών σε πραγματολογικά στοιχεία ή σε άλλα πικάντικα περιστατικά του πολυκύμαντου βίου του. Είναι μια σπονδή, ένα καλοσυγκερασμένο θάμβος, ένα άσβεστο αίσθημα συνενοχής στην ωραία περιπέτεια της ζωής. Και, ναι, είδα τον Bod Dylan να κατεβαίνει την Πατησίων. Πάνω-κάτω η Πατησίων. Και το κρύο για λίγο κόπασε.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top