Όσο περισσότερο διαβάζουμε, τόσο πιο ελεύθερα σκεφτόμαστε
Γράφει η Μαρία Βρέντζου // *
«Τι ωραίο πλιάτσικο!» του Τζόναθαν Κόου, Μετάφραση Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, Εκδόσεις Πόλις, 2001, σελ 525
Το «Τι ωραίο πλιάτσικο!», ένα βιβλίο που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1994, είναι ένα καθαρά πολιτικό έργο σάτιρας που κριτικάρει και καυτηριάζει τις προθέσεις της Βρετανίδας πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ να αναβιώσει την παρακμασμένη βρετανική αυτοκρατορία μέσω μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής που περιγράφεται ευθέως στην ίδια τη ρήση της πολιτικού «Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται κοινωνία».
Βασικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο καταθλιπτικός και απομονωμένος Μάικλ Όουεν, συγγραφέας, ο οποίος αποδέχεται την προσφορά της μισότρελης γιαγιάς Ταβιθά Γουίνσο, τροφίμου σε ψυχιατρείο, να γράψει ένα βιβλίο για την εγκληματική ιστορία και δράση της αριστοκρατικής οικογένειάς της. Μέσα από μία τριτοπρόσωπη αφήγηση, που εναλλάσσεται εκ περιτροπής με την πρωτοπρόσωπη εξομολόγηση όλης της μέχρι τώρα ζωής του Μάικλ, σκιαγραφούνται τα έργα και οι ημέρες της οικογένειας Γουίνσο, με ιδιαίτερη έμφαση στη χρονική περίοδο του θατσερισμού. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι Γουίνσο;
Ο Χένρι Γουίνσο, πολιτικός, αποτελεί ένα από τα μοιραία πρόσωπα της διάλυσης του εθνικού συστήματος υγείας στη Βρετανία όπου το νοσοκομείο γίνεται κατάστημα, η περίθαλψη γίνεται εμπόρευμα και τα πάντα λειτουργούν σύμφωνα με τους κανόνες των επιχειρήσεων. Ο Τόμας Γουίνσο, τραπεζίτης και παραγωγός ταινιών, συντελεί στις ιδιωτικοποιήσεις των μεγάλων κρατικών εταιρειών ενώ βοηθάει στην αλλαγή της εικόνας του Σίτι και στην μεταμόρφωση των χρηματιστών σε δημιουργούς εικονικού πλούτου. Η Ντόροθι Γουίνσο, ένας προάγγελος των συμφωνιών TTIP και CETA για την απελευθέρωση του εμπορίου στον τομέα τροφίμων, διατηρεί μία από τις μεγαλύτερες αγροχημικές αυτοκρατορίες μαζικής παραγωγής παραμορφωμένων ζώων προς κατανάλωση. Ο Μάρκ Γουίνσο, διαπλεκόμενος με τη βρετανική κυβέρνηση έμπορος όπλων, δε διστάζει να πουλάει προϊόντα πολέμου στο καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν λίγο πριν ξεσπάσει η σύγκρουση με το Ιράκ. Η Χίλαρι Γουίνσο, διάσημη προσωπικότητα της τηλεόρασης και των μέσων ενημέρωσης συμβάλλει στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσα από την υποκουλτούρα και τον λαϊκισμό ενώ ο Ρόντι Γουίνσο, μεγάλος έμπορος τέχνης και γκαλερίστας, διαμορφώνει ισχυρές καλλιτεχνικές τάσεις ανάξιες λόγου.
Jonathan Coe
Ο τίτλος του βιβλίου είναι εμπνευσμένος από την ομώνυμη κωμική ταινία «Τι ωραίο πλιάτσικο», που ο Μάικλ είχε πάει να δει παιδί, πλην όμως έφυγε κακήν κακώς από την προβολή της, λίγο πριν το τέλος. Από τότε έχει εμμονή μαζί της και αισθάνεται πως η ζωή του αποτελεί κατά κάποιο τρόπο αναπόσπαστο κομμάτι της. Πράγματι, η πλοκή της ταινίας αποτελεί προοικονομία του κλεισίματος του μυθιστορήματος μα και οριστική αποκάλυψη ότι ο ίδιος, ως συγγραφέας, δεν παίζει τον ρόλο του αμερόληπτου τρίτου που απλώς καταγράφει την ιστορία των Γουίνσο αλλά στην κυριολεξία αποτελεί μέρος της. Τελικά, αν και για χρόνια διήγε μία ανέραστη ζωή, στις τελευταίες σελίδες ο αναγνώστης τον βλέπει να ερωτεύεται, να απελευθερώνεται από ένα παρελθόν που τον βασάνιζε και να δίνει στο κοινό, που επιτέλους τον αναγνωρίζει, ένα ημιτελές αριστουργηματικό έργο γεμάτο τόλμη, θάρρος και μπρίο.
Το «Τι ωραίο πλιάτσικο!» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα χιουμοριστικό κοινωνικό σχόλιο και ο ίδιος ο Τζόναθαν Κόου αποκαλύπτει ότι όταν το έγραφε πίστευε αφελώς ότι θα άλλαζε τις πεποιθήσεις των αναγνωστών του, υπήρχε τότε άλλωστε η αντίληψη πως ο θατσερισμός θα αποτελούσε μία παρένθεση. Σήμερα στο μονοπώλιο και την παντοκρατορία αυτής της πολιτικής και δίχως αξιόλογη εναλλακτική λύση, ας σταθούμε στην πιο ρεαλιστική άποψη του συγγραφέα ότι «Όσο περισσότερο διαβάζουμε, τόσο πιο ελεύθερα σκεφτόμαστε». Η ελεύθερη σκέψη εξάλλου αποτελεί και τον βασικό παράγοντα γέννησης του νέου.
* Η Μαρία Βρέντζου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1973. Σπούδασε Marketing Management στο Deree College και νομικά στα πανεπιστήμια του Cardiff και Buckingham. Εργάζεται ως δικηγόρος και αρθρογραφεί με θέμα το θέατρο στην ηρακλειώτικη εφημερίδα «Πατρίς».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Η αυτογνωσία μέσω του έρωτα
Γράφει η Τζένη Μανάκη // Χαρά Ανδρεΐδου «Τα άδεια κουτιά», εκδ. Α.Α. Λιβάνη «Η ύπαρξή μας είναι μια σειρά από άδεια κουτιά, εφαπτόμενα αλλά όχι συγκοινωνούντα. Κάθε κουτί και μία ανάγκη μας. Και όλη η ζωή μια αδιάκοπη
Περισσότερα -
Τα πρέπει και τα θέλω στα παράθυρα των λέξεων
Γράφει ο Χρήστος Νιάρος // Τα πρέπει και τα θέλω στα παράθυρα των λέξεων Μελβούρνη 2022. Πρέπει να υπάρχει ένα παράθυρο στις συνομιλίες και στις σιωπές μας. Να το ανοιγοκλείνει το αεράκι του απογεύματος και να το
Περισσότερα -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα // Ελληνική πεζογραφία: Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος «Οδοντόκρεμα με χλωροφύλλη», εικονογράφηση: Εύη Τσακνιά, εκδ. Κίχλη, σελ. 96 ΚΑΘΩΣ ΓΥΡΙΖΑ από το σχολείο εκείνο το μεσημέρι, έπιασε ξαφνικά μια μπόρα και έγινα μούσκεμα. Φοβήθηκα να ακολουθήσω
Περισσότερα -
Η Συλλογή του Κωστή Σχιζάκη
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // «Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου. Έργα της Συλλογής Κ. Σχιζάκη», επιμέλεια Ίρις Κρητικού, Ηράκλειο 2022 Το Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου (ΜΕΤΗ) ήταν ένα όνειρο ζωής για τον αρχιτέκτονα, συγγραφέα και συλλέκτη
Περισσότερα -
30 Ιουλίου – Έμιλι Μπροντέ
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Η Έμιλι Μπροντέ γεννημένη σαν σήμερα το 1818 ήταν Αγγλίδα συγγραφέας, γνωστή από το μοναδικό της μυθιστόρημα, “Ανεμοδαρμένα Ύψη”, το οποίο θεωρείται ένα από τα κλασικά έργα της αγγλικής λογοτεχνίας. Ήταν ένα από τα αδέλφια Μπροντέ, ανάμεσα
Περισσότερα -
Διήγημα Fractal: “Χωρίς φτερά”
Της Τζένης Μανάκη // Πόσο εύκολο είναι ένας νέος να φανταστεί τι ακριβώς είναι τα γεράματα; Αντιστέκομαι σθεναρά, αλλά πολλές φορές ο χρόνος με προσπερνάει πατώντας πάνω στα εύθρυπτα οστά μου, που κάποτε τα περιέβαλε η τρυφερή μυώδης
Περισσότερα -
Η σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία
Γράφει ο Νίκος Τσούλιας // Γιώργος Σιακαντάρης, «Το πρωτείο της δημοκρατίας», Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σελίδες 252 Τα βιβλία δεν κρίνονται μόνο από το περιεχόμενό τους και από την θεματική τους αλλά κατά πόσο μετά την ανάγνωση τους λειτουργούν ως
Περισσότερα
