Fractal

Τι μπορεί να είναι νοσταλγία;

Του Νίκου Τσούλια //

 

Φράγμα Πηνειού στην Ηλεία, στο βάθος ο Ερύμανθος

 

 Μπορείς να νοσταλγήσεις κάτι που δεν ξέρεις; Μπορείς να νοσταλγήσεις το μέλλον σου καταπώς το σχεδιάζεις; Μπορείς να νοσταλγήσεις τα όνειρά σου; Μπορείς να νοσταλγήσεις χαμένες πατρίδες άλλων ανθρώπων; Όχι, νοσταλγία δεν είναι μόνο μια προσωπική «εικόνα» ή μια αφήγηση από το παρελθόν σου.

      Νοσταλγία είναι κάτι πολύ περισσότερο, κάτι που υπερβαίνει τους προσδιορισμούς των λεξικών και των γλωσσικών συμβάσεων. Νοσταλγία είναι ο απόλυτα προσωπικός – επομένως και ο πιο ανθρώπινος – χώρος μέσα στον οποίο τρέφεται η συνείδησή σου και η σκέψη σου, μέσα στον οποίο επωάζεται η φαντασίωση και η ονειροπόληση, ο χώρος μέσα στον οποίο προσπαθείς να ολοκληρώσεις την ύπαρξή σου και τη ζωή σου.

      Μπορείς να νοσταλγείς με έναν αδιόρατο αλλά και με πολύ συγκεκριμένο τρόπο περασμένα μεγαλεία της πατρίδας σου, να νοσταλγείς τη Χρυσή εποχή του Περικλή, να νοσταλγείς τους θρύλους της Αγιά – Σοφιάς, να νοσταλγείς τις αποικίες των αρχαίων Ελλήνων, την Ιωνία και την Κάτω Ιταλία, να νοσταλγείς τη Σμύρνη ακόμα και την Αλεξάνδρεια – σού του επιτρέπει και ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Κ.Π. Καβάφης και η παροικία, ακόμα και ένα μοναδικό ελληνικό σχολείο.

      Μπορείς να νοσταλγείς μόνο με το άκουσμα της τζαζ μουσικής ένα μπαρ στο Μανχάταν που έχεις πάει μια φορά αλλά και ένα μπαρ στο Βερολίνο που δεν έχεις πάει καθόλου και μια απλή φωτογραφία του να σε οδηγήσει ακριβώς στα μονοπάτια της ίδιας νοσταλγίας με εκείνα στο Μανχάταν. Μπορεί να νοσταλγείς τα καφέ του Παρισιού με τον πιο έντονο τρόπο, γιατί τα ονειρεύεσαι συνέχεια χρόνια και χρόνια, δεκαετίες τώρα, τα ονειρεύεσαι γιατί είναι ο μεγάλος σου καημός να ζήσεις κάποια χρόνια στο Παρίσι και να γευθείς των διανοούμενων το άρωμα – γιατί αυτό το άρωμα βαστάει και δυναμώνει όσο ο χρόνος σε περιορίζει – από τα φοιτητικά θρανία, τότε που σε ενθουσίαζαν τα βιβλία του Νίκου Πουλαντζά, τότε που τα βιβλία του ήταν αφορμή για να ονειρευτείς μόνο όσα στον εαυτό σου μπορείς να πεις.

      Μπορεί να νοσταλγείς ένα τραγούδι και η νοσταλγία αυτή να ισοπεδώνει παρελθόν και μέλλον, να τα μετατρέπει σε ένα απέραντο παρόν που βασιλεύει μόνο η φαντασία σου. Με το «Εγώ ποτέ δεν αγαπώ» και τι δε νοσταλγείς; Νοσταλγείς την κοπέλα που αγάπησες πολύ, που την ήθελες πολύ και την έχασες ή αυτή που σ’ αγάπησε και δεν την αγάπησες ή αυτή που την αγάπησες και σε αγάπησε και δεν βρεθήκατε μαζί στη ζωή ή αυτή που θαρρείς ότι θα αγαπήσεις αύριο και θα είναι όλα τόσο διαφορετικά ή αυτή που αγάπησες και μετά απ’ αυτήν δεν σε ενδιαφέρει καμία άλλη και να γεύεσαι την απόλυτη ευτυχία, τη μεγάλη σου κατάκτηση που το μυαλό σου δεν μπορεί να πάει σε άλλη παρά μόνο στο είδωλό της, στο είδωλό σου.

      Μπορείς να νοσταλγείς του χορού σου τις όμορφες και πολλές στιγμές βλέποντας έναν νέο ή μια νέα να χορεύουν ένα από τα αγαπημένα σου στην πορεία της ζωής σου τραγούδι, να χορεύουν το «Πρώτο φθινόπωρο» ή το «Είμαι αετός χωρίς φτερά» ή το «Της γερακίνας γιος» ή το «Έχω έναν καφενέ», ή «Το έμαθα πως είσαι μάγκας» ή «Το με πήρε το ξημέρωμα στους δρόμους» ή …, και να ξεχειλίζει η καρδιά και ο νους σου από της θύμησης την απόλυτη ευτυχία και να γεύεσαι κάθε χυμό της ζωής μέσα από μια στιγμή της!

      Μπορείς να νοσταλγείς τα βιβλία σου ή τα διαβάσματά σου ή τα γραψίματά σου που σε οδήγησαν να φτιάξεις τον προσωπικό σου δρόμο – τον φανερό και τον αφανέρωτο – και να νιώθεις πλήρη συναισθηματική έκσταση και ολοκλήρωση από των βημάτων σου τα ίχνη. Μπορεί να είναι ένα μικρό δρομάκι των παιδικών σου χρόνων εκεί στο λόφο που πήγαινες να δέσεις τα ζώα κουβαλώντας τα βιβλία μαζί σου ή οι στάσεις που έκανες φτιάχνοντας ειδικές θέσεις για να διαβάζεις ή στο ενδιάμεσο των στάσεων που ονειρευόσουνα ότι η αγαπημένη σου ομάδα θα κερδίσει τη μεγάλο της αντίπαλο, ότι θα βγεις πρώτος σ’ αυτή την τάξη του δημοτικού ή του γυμνασίου, ότι θα περάσεις στο πανεπιστήμιο, ότι θα γίνεις σπουδαίος και θα γυρίσεις στο χωριό και θα μιλούνε για σένα, ότι…

      Όλα – πλην του «κακού» τα φανερώματα και της αρρώστιας τις επισκέψεις – είναι νοσταλγία, κάθε μικρό ίχνος της ζωής μας είναι νοσταλγία, γιατί συνδέεται με κάποιο έστω μικρό φωτεινό κομμάτι του εαυτού μας. Ίσως νοσταλγία να είναι όλη η ζωή. Και νοσταλγούμε κάθε κομματάκι της γιατί δεν γίνεται αλλιώς, γιατί μόνο όταν ολοκληρώνουμε τη ζωή μας δεν μπορούμε να τη νοσταλγήσουμε. Ίσως νοσταλγία να είναι η ίδια η ζωή και απλώς ζούμε και γευόμαστε τη «ζωή / νοσταλγία» σε διαφορετικούς χρόνους ή να νομίζουμε ότι είναι διαφορετικοί χρόνοι, διαφορετικές στιγμές…

 

Φράγμα Πηνειού στην Ηλεία, στο βάθος το βουνό Σκόλις

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top