✔ Τόμας Μπέρνχαρντ: 2 ποιήματα
Μετάφραση από τα Γερμανικά: Θεοδόσης Κοντάκης // *
Τα λευκά άνθη της άνοιξής μου
ανθίζουν σ’ ανοιχτή πληγή:
μονάχα η θλίψη ανεμίζει τη θανή μου στις ερήμους,
μονάχα η χλόη, θροΐζοντας, γράφει στον ουρανό τραγούδια
κει που σύννεφα βαριά θρηνούνε ζοφερές του Μάρτη μέρες –
δε θα ’ναι πια για μας έν’ αυτί μες στο ποτάμι, προσευχή
καμιά μέσα στην πέτρα:
χάνεται των άστρων ο κωπηλάτης,
μ’ άδεια κοφίνια πάνε, κεφάτοι, οι γαλανοί γαϊδάροι
μες στο καφετί το φύλλωμα.
Πότε θα μου πει ο Θεός, πού και πότε
θα μου τρυπήσει τη σάρκα του Χρόνου τ’ αγκάθι;
Καίει τις ώρες μου η νύχτα,
τείχη γκρεμίζονται στην καρδιά μου,
στον άνεμο θέλω να χαθώ,
η πάχνη μου κρέμεται στα φύλλα, στα ξένα σπίτια
ο ύπνος μου –
πλάνο το φως στην πεδιάδα, βυθίζεται στη δέησή μου
αποκαμωμένο,
κι ένα πνεύμα ανυψώνει το καλοκαίρι,
το θάνατο πάνω απ’ το μνήμα∙
κει που, άρρωστοι ήλιοι, τα χείλια των πληγών μου τραβάνε
-πάνω απ’ τον πράσινο κόσμο που κόκκινες στάχτες κοιμάται-
ένα σεντόνι από φεγγάρι και γάλα, άνεμο και δάκρυα.
Είν’ η χρονιά σαν τη χρονιά πριν από χίλια χρόνια∙
το κοφίνι κουβαλάμε και τη ράχη βιτσίζουμε της γελάδας,
θερίζουμε κι ιδέα δεν έχουμε για το χειμώνα,
μηλίτη πίνουμε κι ιδέα δεν έχουμε,
σύντομα θα ξεχαστούμε
κι οι στίχοι θα λιώσουνε σαν το χιόνι μπρος στο σπίτι.
Είν’ η χρονιά σαν τη χρονιά πριν από χίλια χρόνια∙
κοιτάμε μες στο δάσος όπως στου κόσμου το παχνί,
ψέματα λέμε και πλέκουμε καλάθια για μήλα κι αχλάδια,
κοιμόμαστε και τα λασπωμένα μας παπούτσια
τα λιώνει η κακοκαιριά μπροστά στην ξώπορτα.
Είν’ η χρονιά σαν τη χρονιά πριν από χίλια χρόνια∙
ιδέα δεν έχουμε,
δεν έχουμε ιδέα για την πτώση,
για τις βυθισμένες πόλεις, το ρέμα, κει που τ’ άλογα πνίγονται
κι οι άνθρωποι.
Ο Thomas Bernhard (1931-1989), Αυστριακός πεζογράφος, δραματουργός και ποιητής, θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους γερμανόφωνους λογοτέχνες της μεταπολεμικής εποχής. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, αλλάζοντας κάθε τόσο οικογενειακό περιβάλλον και τόπο διαμονής. Για ένα διάστημα έζησε στη Γερμανία και αναγκάστηκε να ενταχθεί στη Νεολαία του Χίτλερ, αν και μισούσε τον ναζισμό. Από νωρίς, εξάλλου, εμφανίστηκε χρόνια ασθένεια στους πνεύμονές του. Αν και είχε κλίση στο τραγούδι και την ηθοποιία, αποκλείστηκε από μια αντίστοιχη καριέρα λόγω της εύθραυστης υγείας του. Στη συνέχεια, αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία.
Το λογοτεχνικό έργο του Μπέρνχαρντ είναι ευρύ και πολύμορφο. Χαρακτηριστική είναι η απαισιόδοξη στάση του προς τη μεταπολεμική κοινωνία όπου έζησε, ενώ ιδιαίτερα επικριτικός ήταν απέναντι στην αυστριακή κοινωνία, υπενθυμίζοντας τακτικά το φιλοναζιστικό της παρελθόν. Τόσο στο ποιητικό του έργο, όσο και στα πεζά και τα δράματά του, κεντρική είναι η παρουσία του θανάτου.
Αν και εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1950 αρχικά ως ποιητής, ο Μπέρνχαρντ είναι πολύ πιο γνωστός ως πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Τα ποιήματα που μεταφράζονται εδώ ανήκουν στη συλλογή UnterdemEisendesMondes (Κάτω απ’ το σίδερο του φεγγαριού, 1957) και μαρτυρούν την εξαιρετική επίδοση του Αυστριακού συγγραφέα και στον τομέα της ποίησης.
* O Θεοδόσης Κοντάκης έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές. Ποιήματα και πεζά κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Επίσης, ασχολείται με τη μετάφραση ποίησης από τη γερμανική και την ιταλική γλώσσα. Μεταφράσεις του από ξένους ποιητές (Saba, Huchel, Luzi, Bachmann, Sachs κ.ά.) έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
-
-
-
Η Δανάη Αυγουστή στο εργαστήρι του συγγραφέα
14/05/2024, 9:48 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Δέκα λεπτά με τον Monsieur Minimal.
Του Γιάννη Παναγόπουλου // «Θα παρουσιάσω τραγούδια από το νέο άλμπουμ και κάποια παλιότερα. Οι διασκευές δεν είναι προς το παρόν το φόρτε μου. Έχω τόσα πολλά να πω μέσα από τα δικά μου τραγούδια ακόμα» λέει ο
Περισσότερα -
«…δίχως φόβο για το τελευταίο αστείο»
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // * Βερονίκη Δαλακούρα, «Καππαδόκες», εκδόσεις Κουκκίδα, Αθήνα Ιούνιος 2020, σελ. 60 Από τις πιο ευαίσθητες κι αισθαντικές φωνές τής περίφημης «γενιάς τού 1970», η Βερονίκη Δαλακούρα επιβίωσε γιατί δεν εξαργύρωσε τα όποια
Περισσότερα -
Πρώτα δημιουργούμε τις συνήθειες μας και ύστερα αυτές μας καθορίζουν
Γράφει ο Θανάσης Κοπάδης // * “Είμαι ο σύντροφος που δε φεύγει ποτέ από δίπλα σου. Είμαι ο μεγαλύτερος βοηθός σου ή το πιο ασήκωτο βάρος σου. Θα σε σπρώξω μπροστά ή θα σε τραβήξω στην αποτυχία. Βρίσκομαι απόλυτα
Περισσότερα -
Η ‘Χαραυγή στην Αλαμπάμα’ (Daybreak In Alabama) του Λάνγκστον Χιουζ
Μετάφραση, σχόλια: Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Όταν αποφασίσω να γίνω συνθέτης Θα γράψω κάποια μουσική για τη Χαραυγή στην Αλαμπάμα Και θα βάλω τα ομορφότερα τραγούδια σε αυτή Που θα βγαίνουν από το έδαφος σαν ομίχλη στο βάλτο
Περισσότερα -
Διήγημα: “Ο πίνακας και η ακτινολόγος”
Του Κώστα Πατίνιου // * Είχε τα χρόνια του Χριστού˙ κουβαλούσε το δικό της σταυρό και ανέβαινε αργά αργά το δικό της Γολγοθά. Ωραία νέα και ατυχής, αν και το «ατυχής» με επιφύλαξη το λέω, γατί και
Περισσότερα -
Φόνοι και μαθηματικά
Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου // “Στο μάτι του ταύρου”, Δώρος Αντωνιάδης, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2015, σελ. 232, Το πρώτο βιβλίο του Δώρου Αντωνιάδη (Λευκωσία, 1974), μαθηματικού με μεταπτυχιακές σπουδές στην πληροφορική και στις επικοινωνίες, είναι αστυνομικό μυθιστόρημα. Ο ήρωάς του, ο
Περισσότερα -
Ο λογοτεχνικός κανόνας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η Αστροφεγγιά του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου: ένα μυθιστόρημα εφηβείας που ακόμα αντέχει
Γράφει ο Τάσος Μιχαηλίδης // * Το ζήτημα του λογοτεχνικού κανόνα υπήρξε πάντοτε ένα φλέγον θέμα συζήτησης ανάμεσα σε κύκλους ερευνητών και εκπαιδευτικών. Το ποια πρόσωπα, κείμενα και με ποια κριτήρια αυτά συγκροτούν τον λογοτεχνικό κανόνα της νεοελληνικής
Περισσότερα