Κώστας Θερμογιάννης: “Ζω στη Λαμία αλλά νιώθω σαν πολίτης του κόσμου”

Γράφει η  Αργυρώ Μουντάκη //

Απαλλαγμένος από την εμπορική διάσταση της λογοτεχνίας ο Κώστας Θερμογιάννης με το διαδικτυακό βιβλίο του «Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης», το οποίο δημοσιεύει ελεύθερα στο διαδίκτυο, καλεί τους αναγνώστες του να έρθουν σε διάδραση μαζί του, ενώ και μέσα από το ηλεκτρονικό λογοτεχνικό site του www.tovivlio.net υπηρετεί την λογοτεχνία με ζήλο και πίστη. Τον προ-καλέσαμε να μας μιλήσει για την δουλειά του τόσο τη λογοτεχνική όσο και εκείνη του Περιβαλλοντολόγου-Δασολόγου. Ο Κώστας Θερμογιάννης ανταποκρίθηκε με την ευγένεια, που τον διακρίνει και τον ξεχωρίζει, μια ευγένεια που φαίνεται και μέσα από τα ευαίσθητα κείμενά του.

Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης …

…ήρθε μέσα στο μυαλό μου εντελώς ξαφνικά και τελικά πήρε τη μορφή του βιβλίου που μιλάει για τον Άνθρωπο. Θέτει ερωτήματα, πρωτίστως σ’ εμένα τον ίδιο, και προσπαθεί να αλιεύσει απαντήσεις μέσα από το διάλογο του αναγνώστη με τα διηγήματα της συλλογής. Σε όλες τις ιστορίες γίνεται μια προσπάθεια να σκιαγραφηθεί αυτό το τόσο υποτιμημένο πράγμα που καλείται απλή καθημερινή στιγμή, η οποία γίνεται βορά του άγχους και των υποτιθέμενων σοβαρών υποχρεώσεών μας, που τελικά μας πνίγουν και μας στερούν την ίδια την ουσία της ζωής. Πολύ επιτυχημένα για το ζήτημα αυτό, ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Επίκουρος είχε πει: «Ζείτε μονίμως με την αγωνία του αύριο και πεθαίνετε χωρίς να έχετε ζήσει το σήμερα». Στο βιβλίο «Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης» και στο δεύτερο και ίσως πιο ενδιαφέρον μέρος του υπάρχουν έξι ιστορίες σε ζεύγη οι οποίες πραγματεύονται το ίδιο θέμα αλλά από εντελώς διαφορετική οπτική γωνία. Με τον τρόπο αυτό ο αναγνώστης έχει στη διάθεσή του ένα μέτρο σύγκρισης, αν είναι δόκιμος αυτός ο όρος, μέσα από το οποίο μεγεθύνονται οι διαφορές και γίνεται άμεσα αντιληπτό πως αυτό το ον που λέγεται άνθρωπος μπορεί να έχει τόσο διαφορετική των πραγμάτων αντίληψη που είναι πραγματικά αξιοθαύμαστος, με την καλή ή και την όχι τόσο καλή έννοια του όρου.

Το βιβλίο διατίθεται δωρεάν σε ηλεκτρονική μορφή μέσα από τις σελίδες του δικτυακού τόπου τοβιβλίο.net αλλά και της προσωπικής μου σελίδας www.nthermo.com, όπως και τα υπόλοιπα βιβλία μου άλλωστε διότι πιστεύω στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και της λογοτεχνίας.

Το e-book ….

…νομίζω πως πολύ δύσκολα θα αντικαταστήσει το έντυπο βιβλίο. Εκείνο όμως που μπορεί να κάνει είναι να γίνει ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για τη διάδοση της γνώσης. Η ευκολία με την οποία μπορεί να παραχθεί, σε τεχνικό επίπεδο, να αναπαραχθεί και να διανεμηθεί δια του διαδικτύου είναι μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματά του, τα οποία αν εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι τα εκμεταλλευτούμε με ορθολογική σκέψη και σωστό προγραμματισμό, ίσως να οδηγήσουν τελικά στην επανάσταση της γνώσης. Το ηλεκτρονικό βιβλίο ουδέποτε θα αποκτήσει την υφή, τη μυρωδιά και μια θέση στην ξύλινη βιβλιοθήκη μας όπως ένα χάρτινο βιβλίο, και στην καρδιά μας ενδεχομένως, όμως μπορεί να γίνει η αφορμή για να αναδειχθούν νέοι αξιόλογοι λογοτέχνες ενώ ταυτόχρονα έχει την ικανότητα να διαδώσει τη λογοτεχνία σε πολλά στρώματα της κοινωνίας με φτηνό, αλλά σε καμία περίπτωση φτηνιάρικο, τρόπο, κάνοντας κοινωνούς της ανθρώπους που ενδεχομένως να μην είχαν ή έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή μαζί της με άλλο τρόπο. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως υπάρχουν δε κι οι άνθρωποι εκείνοι που πιστεύουν στη δωρεάν διανομή της γνώσης, όποια μορφή κι αν αυτή έχει, και το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι ένα από τα κυριότερα οχήματα κι εργαλεία με τα οποία κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

Το www.tovivlio.net

…αισιοδοξώ να φύγει από τα δικά μου χέρια και να γίνει κοινό κτήμα όλων των ανθρώπων που αγαπούν τη λογοτεχνία και πιστεύουν πως η παραγωγή λόγου αλλά και η δημιουργία σε οποιαδήποτε μορφή πρέπει να έχουν ένα ελεύθερο βήμα προκειμένου να διαδίδονται, να μελετώνται αλλά συνάμα και να κρίνονται. Γενεσιουργός δύναμη κι αφορμή για τη μετουσίωση της σελίδας από την ιδέα που είχα στο μυαλό μου σε πραγματικότητα στάθηκε αποκλειστικά και μόνο η αγάπη μου για τη λογοτεχνία. Με την πάροδο των χρόνων, ο δικτυακός τόπος τοβιβλίο.net έγινε ο προσφιλής προορισμός και το στέκι πολλών ανθρώπων που μοιράστηκαν την ίδια αγάπη και τα ίδια όνειρα με τα δικά μου, κάνοντάς με να νιώθω πως στην Ελλάδα του σήμερα, με όλα αυτά τα προβλήματα ολόγυρά μας, τίποτα δεν έχει χαθεί και πως είναι η κατάλληλη στιγμή να αδράξουμε την ευκαιρία για να δημιουργήσουμε όμορφα και μεγάλα πράγματα. Όλοι όσοι το επιθυμούν είναι ευπρόσδεκτοι στο δικτυακό τόπο τοβιβλίο.net, θα είναι χαρά μου να συνεργαστώ μαζί τους.

Θεωρώ τη δημοσίευση της λογοτεχνικής εργασίας ….

…πολύ σημαντική, όχι μόνο για την ουσία του πολιτισμού αλλά κυρίως για την ουσία του ανθρώπου. Η λογοτεχνία έχει την εκπληκτική ιδιότητα να καταγράφει το χθες και το σήμερα και να το χαρίζει στο αύριο ως μια πολύτιμη παρακαταθήκη εμπειριών, αντιλήψεων αλλά και προσωπικών πεποιθήσεων που αντανακλούν βεβαίως την εκάστοτε εποχή. Γίνεται έτσι ένας πολύτιμος φορέας μεταφοράς πληροφοριών, έστω κι αν ορισμένες από αυτές στην πραγματικότητα έχουν βγει μέσα από τη φαντασία του λογοτέχνη. Ο λογοτέχνης όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ζει μέσα στην κοινωνία κι αποτελεί ένα κύτταρό της. Πέραν τούτου όμως, η αδημοσίευτη λογοτεχνική εργασία δυστυχώς δεν έχει υπόσταση για κανέναν άλλον παρά μόνο για το δημιουργό της κι έτσι κινδυνεύει να χαθεί. Η παραγωγή λόγου θα πρέπει να κοινοποιείται, όχι μόνο γιατί ικανοποιεί ενδεχομένως την καλώς νοούμενη ματαιοδοξία του δημιουργού της, αλλά και γιατί συχνά αποτελεί το δημιουργικό έναυσμα και την έμπνευση για κάποιον τρίτο. Αυτό το τελευταίο είναι πολύ σημαντικό, αρκεί να σκεφτεί κανείς πόσα πράγματα θα είχε χάσει ο πολιτισμός μας αν για παράδειγμα ο Δον Κιχώτης είχε μείνει κλειδωμένος στο συρτάρι του Θερβάντες.

Περιβαλλοντολόγος-Δασολόγος σημαίνει …

…πρωτίστως πώς ο σεβασμός για τη Φύση είναι ένα πράγμα το οποίο θα μπορούσε να πει κανείς με μεγάλη βεβαιότητα πως διακρίνει την προσωπικότητά μου. Οι σπουδές μου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης αποτέλεσαν ένα σημαντικότατο και πολύτιμο σημείο της ζωής μου, την οποία οφείλω να ομολογήσω πως τη χώρισε απολύτως στο πριν και το μετά. Έμαθα, μέσα από τα τόσα διαφορετικά επιστημονικά πεδία που διδάχτηκα, οικολογία, βοτανική, ζωολογία, εδαφολογία, μετεωρολογία κλπ., όχι απλώς την επιστήμη του περιβάλλοντος αλλά κυρίως να φιλοσοφώ. Έμαθα δυο πολύ σημαντικά πράγματα που επηρέασαν πολύ τη ζωή μου, το ένα είναι πως την ανάπτυξη και την εξέλιξη την καθορίζουν όχι οι παράγοντες που βρίσκονται σε αφθονία αλλά εκείνοι με τη μεγαλύτερη έλλειψη και το άλλο πως πολλά από τα σημαντικότερα πράγματα δεν μπορούμε ούτε καν να τα δούμε, βρίσκονται, δρουν κι ενεργούν σε κλίμακες μεγέθους που δεν είναι αντιληπτές από τα μάτια μας. Κατανόησα λοιπόν πως αυτά τα πράγματα που μας λείπουν είναι κι εκείνα που παίζουν τον καθοριστικότερο ρόλο στις αποφάσεις μας από τη μια κι από την άλλη αυτά που δεν βλέπουμε μας επηρεάζουν συνήθως περισσότερο από εκείνα που βλέπουμε! Αυτή νομίζω πως είναι και η μεγαλύτερη διδαχή που κάποιος Δασολόγος έχει την τύχη να συνειδητοποιήσει νωρίς στη ζωή του.

Ζω στη Λαμία …

…αλλά νιώθω σαν πολίτης του κόσμου. Μερικές φορές μου λείπουν πράγματα που σε μια μικρή επαρχιακή πόλη δεν υπάρχουν, άλλες φορές πάλι η ησυχία στο μπαλκόνι μου είναι αναντικατάστατη, όπως και η φύση που ανοίγεται μακριά στον ορίζοντα. Είναι κοινή πεποίθηση πως ένα από τα μεγάλα σύγχρονα βάρη για την ψυχή του ανθρώπου, το άγχος, είναι ευθέως ανάλογο με το μέγεθος των πόλεων που ζούμε, οπότε υπό την οπτική αυτή νιώθω πως είμαι τυχερός! Από την άλλη βέβαια, η παγκοσμιοποίηση που έχει φέρει μαζί του το διαδίκτυο θαρρώ πως αμβλύνει τις διαφορές μου με έναν κάτοικο μιας μεγάλης πόλης, στο μέτρο του δυνατού πάντα, κι έτσι έχω τη δυνατότητα να παρακολουθώ όλα τα πράγματα εκείνα που με ενδιαφέρουν χωρίς μεγάλο κόπο.

Η πιο καίρια στιγμή στη ζωή μου …

…ήταν όταν αντίκρισα για πρώτη φορά τα μάτια του γιού μου, του Ηλία κι ύστερα άλλη μια στιγμή, όταν αντίκρισα για πρώτη φορά τα μάτια του άλλου μου γιου, του Ζήση. Ένιωσα ταυτόχρονα τόσο μεγάλος, σα θεός ευλογημένος από τη φύση και τόσο μικρός για την ευθύνη που εκείνα τα μάτια στάλαξαν μέσα μου.

Θα τολμούσα να πω πως οι πιο καίριες στιγμές στη ζωή των ανθρώπων είναι πάντοτε αποτελέσματα του έρωτα, με όποια μορφή αυτός παίρνει. Δημιουργία, εκπλήρωση στόχων, πραγματοποίηση ονείρων, είναι όλα όσα ο έρωτας παράγει κι όλα είναι στιγμές πολύτιμες μα και καίριες.

Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς …

…χωρίς να γράφω, να διαβάζω, να σκέφτομαι και βεβαίως χωρίς την οικογένειά μου. Μα πάνω απ’ όλα δεν μπορώ να ζήσω χωρίς ελευθερία. Μόλις απολέσω την ελευθερία μου, τότε απλώς δε θα ζω!

Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι στη ζωή μου …

…αυτό θα ήταν τα ταξίδια που δεν έχω κάνει!

Τα πέντε βιβλία που με καθόρισαν …

…δυσκολεύομαι να τα ξεχωρίσω από κάποια άλλα που επίσης έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή μου. Η Ασκητική του Καζαντζάκη, ο Επίκουρος του Χαράλαμπου Θεοδωρίδη από τις εκδόσεις του βιβλιοπωλείου της Εστίας, Η άνοδος της ασημαντότητας του Κορνήλιου Καστοριάδη, Η γραμματική των πολιτισμών του Φερνάντ Μπρωντέλ από της εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης και βεβαίως η Οδύσσεια του Ομήρου, αυτό το κλασικό έργο που έχει μέσα του, σε σπερματική έστω μορφή, το σύνολο σχεδόν της φιλοσοφίας και της κλασικής ανθρώπινης σκέψης. Αλλά, αναρωτιέμαι, όλα τα βιβλία που διαβάζουμε, τουλάχιστον εκείνα που μας ωθούν να ξενυχτίσουμε για να τα τελειώσουμε, δε μας καθορίζουν;

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Κώστας Θερμογιάννης γεννήθηκε το καλοκαίρι του 1973. Ζει και εργάζεται στη Λαμία. Άρχισε να γράφει χωρίς να το έχει αποφασίσει, χωρίς να το σκεφτεί, σχεδόν χωρίς αιτία! Η αγάπη του για τη λογοτεχνία τον οδήγησε το Μάρτιο του 2013 να δημιουργήσει το δικτυακό τόπο τοβιβλίο.net θέλοντας να δώσει το βήμα σε κάθε δημιουργό για να δημοσιεύσει αλλά και να μιλήσει για τις δημιουργίες του.Έχει γράψει τα βιβλία “Παράδρομος στο χρόνο” (2013, ISBN: 978-960-93-4892-8), “Ταντίνιο, το χαμογελαστό κοχύλι” (2014, ISBN: 978-618-81493-3-5), “Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης” (2015, ISBN: 978-618-81493-7-3) ενώ δύο βιβλία του ακόμα είναι υπό έκδοση. Έχει συμμετάσχει στα συλλογικά έργα #TWEET_STORIES, “33 – τριάντα τρία”, “Μια παράξενη Κυριακή”, “Ένα ταξίδι… αλλιώς’’, “Ιστορίες με δύο όψεις” και “Μια εικόνα… Χίλιες λέξεις!” ενώ οι ιστορίες του έχουν δημοσιευτεί σε πολλές ιστοσελίδες ανάλογου ενδιαφέροντος και εφημερίδες.

Απόσπασμα από το Διήγημα «Λήψη ΙΙ»

Η Θωμίνα δεν ήθελε να τελειώσουν ποτέ εκείνα τα μπισκότα, η γλύκα τους ήταν αλλιώτικη, αλλού πουθενά δεν μπορούσε να τη βρει παρά μονάχα τις Κυριακές το απόγευμα που ήταν σχόλη, στο λάγνο βλέμμα του αντρός της. Ένα ένα με ευλάβεια τα έπαιρνε και τα μοιραζόταν με τον κύρη της, τίποτα δεν ήταν αποκλειστικά δικό της πια, όλα έπρεπε να τα δοκιμάζουν μαζί, είτε γλυκά ήταν αυτά είτε πικρά, είτε κλάμα ήταν είτε γέλιο. Κάποτε όμως έφαγαν και το τελευταίο μπισκότο και στον ουρανίσκο της έμεινε μόνο η ανάμνησή τους.

Τότε λοιπόν ήταν που αποφάσισε να κλείσει όλες τις αναμνήσεις της ζωής τους εκεί, μέσα στο μεταλλικό κουτί από τα μπισκότα. Το καθάρισε προσεκτικά κι έβαζε μέσα καθετί σημαντικό, τα στέφανά τους, κάτι παλιές ξεθωριασμένες φωτογραφίες, τους σταυρούς που είχε για τα παιδιά της, το απολυτήριο του Θωμά όταν γύρισε από τον πόλεμο μαζί μ’ εκείνο το μετάλλιο ανδρείας για τη σφαίρα που είχε καρφωθεί στο πόδι του και τον είχε σχεδόν κουτσάνει, ακόμα και μια τούφα από τα μαλλιά των παιδιών της όταν τα κούρεψε για πρώτη φορά. Όλη τους η ζωή σε περίληψη βρισκόταν μέσα στο σκουροπράσινο κουτί που κάποτε ήταν γεμάτα με τα γλυκύτερα μπισκότα κανέλας του κόσμου!