Fractal

«Η θήρα του μυθιστορήματος»

Γράφει η Ελένη Λιντζαροπούλου // *

 

Ελένης Λαδιά: “Θεοφόροι και Δαιμονοφόροι”, Εκδόσεις Αρμός 2018

 

Ένα πολύ καθοριστικό «και» προσδιορίζει νοηματικά τον τίτλο του νέου βιβλίου της Ελένης Λαδιά που έρχεται να κοσμήσει την τεράστια λογοτεχνική και βεβαίως πνευματική παραγωγή της πολυβραβευμένης πεζογράφου (Κρατικό Βραβείο 1981, Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών 1991 και Κρατικό Βραβείο 2007).

Μια γραφή αξιώσεων η οποία διανοίγεται και πάλι, μετά την Φερέοικη του 2016 των Εκδόσεων της Εστίας, στον γνώριμό της χώρο του μυθιστορήματος χωρίς όμως ποτέ να εγκαταλείψει τις αρχές και τις αξίες της οικονομίας του λόγου που διέπουν το είδος του διηγήματος το οποίο επίσης έχει υπηρετήσει η Ελένη Λαδιά με αξεπέραστη τέχνη. Να θυμίσω μόνο τα μυθιστορήματά της: Οι Θεές, Η Χάρις, Ταραντούλα, Η Θητεία, Τα άλση της Περσεφόνης, Ποταμίσιοι έρωτες, Χι ο Λεοντόμορφος, Αποσπασματική σχέση, αλλά και τις συλλογές διηγημάτων: Το άγιο περιστέρι και ο Κορυδαλλός οδύνης, Ο ονειρόσακκος, Ο Μαύρος Ερμής, Θεών και ανθρώπων συναντήσεις, Ο έτυμος λόγος, Ωρογραφία, Χάλκινος ύπνος και βεβαίως το αφήγημα Φρειδερίκος και Ιωάννης και την νουβέλα Η Γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι.   

Τρωτοί και ευάλωτοι οι ήρωες της αναδεικνύουν και πάλι την δυναμική γραφή μιας συγγραφέως η οποία επιτρέπει με μαεστρία στην ανθρώπινη και συμπονετική αφήγηση της να διαπερνάται από την φιλοσοφική της σκέψη και το αντίστροφο. Βαθύτατοι προβληματισμοί και πραγματικότητα διαπλέκονται αξεδιάλυτα.

Διαβάζοντας τους Θεοφόρους και Δαιμονοφόρους ο αναγνώστης της, ή καλύτερα γνωρίζοντάς τους, άλλοτε θα συγκινηθεί και άλλοτε θα γελάσει, θα αγαπήσει και θα ταξιδέψει, θα χαθεί στα βάθη των συνειδήσεων και του ψυχικού κόσμου των ολοζώντανων πρωταγωνιστών, κυρίως όμως θα απολαύσει την διαύγεια του λόγου της, την ευρηματικότητα των ιστοριών της, θα ξεδιψάσει από ένα ολόφωτο δημιούργημα της τέχνης της συγγραφής. Τόσο ζωντανή μυθοπλασία αλλά και τόσο φαντασιακή αλήθεια και μία γραφή που ανθίσταται σε κάθε είδους ισοπέδωση, χαρίζοντάς μας έναν ακόμη γλωσσικό θησαυρό.

Η συγγραφέας μας υποδέχεται στην «είσοδο» του Μυθιστορήματός της αφήνοντάς μας να κοιτάξουμε από μια θύρα του νου την «θήρα του μυθιστορήματος», όπως μας αποκαλύπτει, της σύλληψη της έμπνευσης, δίνοντάς μας μοναδική ευκαιρία να αγγίξουμε, έστω και σχηματικά, έναν μηχανισμό γοητευτικό που όλοι αγνοούμε, συγγραφείς και αναγνώστες, την λειτουργία του.

Εξαίρετο εύρημα που επαναλαμβάνεται πολλές φορές μέσα στην ροή του κειμένου. Σαν «η αφηγήτρια ή αναγνώστρια», όπως την ονομάζει η συγγραφέας, να έρχεται από τον απώτατο χρόνο, από ένα παρελθοντικό ή μελλοντικό σημείο απροσδιόριστο, αποκαλύπτοντας: «Μρες καί μνες συνεχιζόταν ατή θήρα το μυθιστορήματος σέ δάση καί λειβάδια φανταστικά, σέ νεκρές καί ναστημένες μπνεύσεις πού σημειώνονταν στά τετράδια τς νύχτας πιό σωστά μεταξύ πνου καί ξύπνιου» και διευθύνοντας με αριστοτεχνική λεπτότητα την πλοκή.

Ο Λουκάς, η Μαριάννα, ο Ανέστης, τρία αδέλφια που μεγαλώνουν χωρίς μητέρα, με την φροντίδα ενός απορφανισμένου πατέρα, αναπτύσσουν μεταξύ τους ελκτικές και απωθητικές δυνάμεις παράξενες. Οι δύο εξ αυτών, το ένα αγόρι και το κορίτσι, βυθίζονται σε ένα ενοχικό αίσθημα, μια αιωρούμενη αμαρτία, που τους απομακρύνει, μια αθώα «γενετική ερωτική έλξη», όπως ονομάζει η ψυχολογία την ερωτική επιθυμία ανάμεσα σε στενούς συγγενείς, η οποία στην περίπτωσή τους παραμένει αξεδιάλυτη.

 

Ελένη Λαδιά

 

Στην αποπνικτική αχλή αυτού του αισθήματος, αποπειράται να ανθίσει ένα άλλο, πραγματικά ερωτικό αυτό, του ίδιου αδελφού με μια σπάνια γυναίκα, την Ευρυδίκη. Μια δημιουργική εμπνευσμένη προσωπικότητα που το «υπερεγώ» του άνδρα ποθεί φλογερά και αντιπαθεί βίαια, τρελαίνοντάς την με τις αντιφάσεις του.

Το σκηνικό ποικίλλεται από την φοίτηση του άλλου αδελφού στην Αθωνιάδα Σχολή του Αγίου Όρους. Σαν πουλάκι φτερουγίζει η ψυχή του αναγνώστη στις πλαγιές και τα Μοναστήρια γνωρίζοντας, μέσα από την αφήγηση της Ελένης Λαδιά, πληροφορίες για το τυπικό, την μοναστική και σπουδαστική ζωή, την καθημερινότητα και την ομορφιά του τόπου. Η πάλη του καλού με το κακό, η διαρκής πάλη, ο αγώνας των συνειδήσεων και των ιδεών γεμίζουν με ένταση τις σελίδες οδηγώντας μας σε βαθύτατη παρατήρηση και γνωριμία με τον έσω άνθρωπο.

Γύρω από τα κεντρικά πρόσωπα λάμπουν στιγμιαία με το πέρασμά τους, πόρνες, αλήτες, άγιοι, κρατούμενοι, φανατικοί και ιδεολόγοι, όλοι ζωγραφισμένοι με τέχνη από το περίγραμμα ως τον πυρήνα. Καμία διάζευξη δεν χωράει στις γραμμές. Ο υπέροχος ρεαλισμός και το σπουδαίο ταλέντο της συγγραφέως αποδίδουν στο χαρτί τους ήρωές πλασμένους από το πραγματικό τους υλικό, φως ΚΑΙ σκοτάδι, καλώντας μας να τους αγαπήσουμε, Θεοφόρους ΚΑΙ δαιμονοφόρους, κατά βάθος όλους μόνον ανθρώπους.

 

 

* Η Ελένη Λιντζαροπούλου είναι Θεολόγος και ποιήτρια

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top