Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ένας μελλοντικός κόσμος
05/04/2017, 11:38 πμ

Ένας μελλοντικός κόσμος

Γράφει ο Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης //

 

«Τέταρτος Κόσμος» του Γιάννη Γρηγοράκη, Εκδ. Κέδρος, σελ. 391

 

Ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά, με αποτέλεσμα το κοινωνικό κράτος να έχει διαλυθεί εντελώς και να υπάρχει εν μέρει μόνο για όσους εξακολουθούν να κατέχουν υψηλές κοινωνικές θέσεις. Η οικονομία μαζί με τις εταιρείες έχουν νικήσει κατά κράτος την πολιτική κι έτσι έχει επιτευχθεί η εκλογή του τραπεζίτη Μπεν Σαχάρα και κατ’ επέκταση της Τράπεζας Στρατηγικών Επενδύσεων. Παράλληλα, ο κάποτε σεβάσμιος καθηγητής της κοινωνικής ανθρωπολογίας, Τίμοθι Μπράουν, έχει αποπεμφθεί από το πανεπιστήμιο επειδή τα βιβλία του χαρακτηρίστηκαν «έργα επιστημονικής φαντασίας». Πάραυτα συνεχίζει να διακηρύττει πύρινους λόγους κατά της νέας τάξης πραγμάτων και προσπαθεί να αφυπνίσει το κοινό αίσθημα. Ο Μπράουν επικεντρώνεται κυρίως στην κατάντια των ανέργων, που ζουν πλέον σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αποκλεισμένοι από τα εκάστοτε αστικά κέντρα, φορώντας ο καθένας ένα κόκκινο άστρο. Μέσα σ’αυτό το τεταμένο κλίμα η απόδοση της δικαιοσύνης θα παραδοθεί στην εταιρεία Justice Corporation, η οποία θα ξεκινήσει ιδιόμορφες επιτάξεις κατοικιών, ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Η οικογένεια Δούκα θα προσπαθήσει να διεκδικήσει δικαστικά το δίκιο της. Θα καταφέρει να αλλάξει τον ρου των γεγονότων;

Στον «Τέταρτο Κόσμο» ο Γιάννης Γρηγοράκης, χρησιμοποιώντας τη συγγραφική του εμπειρία, καταφέρνει να δημιουργήσει μια πετυχημένη δυστοπία, η οποία απαρτίζεται από πολλά κομμάτια της δικής μας πραγματικότητας. Η ανεξέλεγκτη πίστη στο χρήμα έχει φέρει τα πάνω-κάτω στην κοινωνία. Όλα μετριούνται με το χρήμα, ενώ όποιος δεν μπορεί να αποκτήσει το συγκεκριμένο υλικό αγαθό, περιθωριοποιείται. Οι άνεργοι με το άστρο, που θυμίζουν έντονα τους Εβραίους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης επί της ναζιστικής θηριωδίας, είναι παρίες. Οι χαρές, τα όνειρα και οι επιλογές τους είναι ελάχιστες. Πολλοί επιλέγουν να φύγουν ακόμα και ως στρατιώτες σε τριτοκοσμικές χώρες, που μαστίζονται από πολέμους. Γενικότερα, η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση. Οι έχοντες είναι και κατέχοντες, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατη η μεταπήδηση από μια κατώτερη σε μια ανώτερη κοινωνική τάξη. Ένα τέτοιο θαύμα μπορεί να λάβει χώρα μόνο στο Κολοσσαίο, όπου όλα τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα για όσους είναι έτοιμοι να ρισκάρουν τα πάντα.

 

Γιάννης Γρηγοράκης

 

Ουσιαστικά ο συγγραφές προσπαθεί μέσα απ’ αυτό το μυθιστόρημα να χτυπήσει τον κώδωνα του κινδύνου για όλα λαμβάνουν στη χώρα και παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Η καταστροφή του κοινωνικού κράτους μαζί με την πλήρη ιδιωτικοποίηση δημοσίων αγαθών οδηγεί ένα βήμα πριν την καταστροφή. Επιπλέον, οι ίδιοι οι πολίτες φέρνουν ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης, καθώς έχουν αποξενωθεί και ενεργούν έχοντας ως γνώμονα τα ατομικά συμφέροντα. Το αποτέλεσμα είναι να εκλέγεται ένας τραπεζίτης στη θέση του πρωθυπουργού, γεγονός που θα μπορούσε εύκολα να παρομοιαστεί με την πρόσφατη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Τέλος, καθ’όλο το μυθιστόρημα υπάρχει και μια καταγγελία για τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, που δεν διαμεσολαβούν μεταξύ του πολίτη και της άρχουσας τάξης, αλλά δημιουργούν μια συγκεκριμένη πλαισίωση και τις απαραίτητες εκείνες αφηγήσεις για να προωθήσουν το έργο του Μπεν Σαχάρα και των ομοίων του.

Εν ολίγοις, ο «Τέταρτος Κόσμος» είναι ένα έξυπνο στη σύλληψη μυθιστόρημα, το οποίο καταφέρνει να προβληματίσει έντονα τον αναγνώστη, παρουσιάζοντάς του έναν μελλοντικό κόσμο που δεν απέχει πολύ από τον δικό μας. Οι χαλαροί δεσμοί των χαρακτήρων και η έλλειψη ουσιαστικής πλοκής προκαλούν κοιλίες στο μυθιστόρημα, καθιστώντας το κουραστικό σε κάποια σημεία. Ωστόσο, πρόκειται για ένα έργο που αξίζει να διαβαστεί.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top