Fractal

Τασούλα Τσιλιμένη: «Μέσα από φανταστικές ιστορίες μαθαίνουμε τη ζωή»

Συνέντευξη στην Έλενα Νταβλαμάνου //

 

 

Το «Μήνυμα της Αγάπης», το νέο βιβλίο της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και συγγραφέως, κυρίας Τασούλας Τσιλιμένη, από τις Εκδόσεις Διάπλους, είναι ένα τρυφερό παραμύθι για την αξία της αλληλεγγύης, της προσφοράς, της αναγνώρισης, της αποδοχής και της ταπεινότητας. Μια ιστορία για τη ζωή και τη φυσική της πορεία. Ένα βιβλίο που με ρεαλισμό, λεπτότητα και τρυφερότητα ψιθυρίζει τα συναισθήματα της απώλειας, του ψυχανεμίσματος της φθοράς αλλά κυρίως το μεγαλείο της Αγάπης.

 

-Tι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων, κυρία Τσιλιμένη;

Η διαπίστωση της δύναμης που ασκούν οι ιστορίες στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο των αναγνωστών. η δύναμη που ασκούν σε μένα την ίδια τα βιβλία.

 

-Τι σημαίνει «γράφω» για σας;

Κυρίως συνομιλία. Συνομιλία με αυτόν που διαβάζει τα βιβλία μου. Συνομιλία με τον εαυτό μου, αλλά και συνομιλία με όλα τα κείμενα που είναι μέσα μου, αυτά που διάβασα από παιδί κι εκείνα που συνάντησα ως ενήλικη. Συνομιλώ με υπαρκτά και ανύπαρκτα πρόσωπα, γνωρίζω χαρακτήρες, εκπλήσσομαι που ενώ πιστεύω ότι ορίζω την τύχη τους, διαπιστώνω ότι οικτρά πλανώμαι, και βρίσκομαι να τους ακολουθώ. Γράφοντας είναι σαν να δημιουργείται ένα δίκτυο ανοικτής συνομιλίας με τα κείμενα εντός μου, με τις ιστορίες που με διήλθαν, με φωνές οικείες και ανοίκειες, με όσα ονειρεύομαι για τη ζωή, τη δική μου και των άλλων. Είναι ακόμη μια δυνατότητα έκφρασης ενοχών και εσωτερικών πιέσεων ή ένα σχεδίασμα του πώς θα ήθελα να ήταν κάποια πράγματα που δεν με εκφράζουν όπως τα βιώνω.

-Ποιο είναι το πιο εύκολο και το πιο δύσκολο πράγμα στο γράψιμο; 

Το να ορίσω το υλικό που αναδύεται μέσα σου όταν έχω την πρώτη ιδέα. Ένα ακαθόριστο, άμορφο αλλά φοβερά πλούσιο σώμα κινείται μέσα μου και ψάχνει διέξοδο. Θα πρέπει να δημιουργήσω μονοπάτια, ώστε να πάρει μορφή σιγά σιγά…

 

-Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο σας βιβλίο με τον τίτλο «Το μήνυμα της αγάπης» από τις εκδόσεις ΔΙΑΠΛΟΥΣ, σε εικονογράφηση της Μυρτώς Δεληβοριά. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτό.

Το βιβλίο αυτό έχει χαρακτηριστεί crossover. Ανήκει στην κατηγορία του εικονογραφημένου βιβλίου (που δεν είναι μόνο για παιδιά) και είναι αλήθεια ότι οι  αντιδράσεις των αναγνωστών (ενηλίκων και παιδιών) με συγκινούν. Αναφέρεται στη φυσική φθορά όλων των ζωντανών στη φύση. Και πώς να μιλήσεις στα παιδιά για τη φθορά; Πώς να μιλήσεις στους ενήλικες για τη φθορά, που κλείνουν τα μάτια σε αυτή γιατί τους/μας τρομάζει; Δύσκολο θέμα…Ο κ. Εγκ,ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μου, όμως με βοήθησε σε αυτό. Ως παιδί ψηλάφισα πτυχές της ζωής μέσα από τις ιστορίες που άκουγα ή που διάβασα. Πιστεύω ότι οι ιστορίες είναι ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσεις για τη ζωή στα παιδιά. Έτσι τόλμησα το θέμα αυτό. Και ανάλογα με την ηλικία κάθε αναγνώστης μπορεί να εισπράξει  από το συγκεκριμένο βιβλίο διαφορετικά σημεία και στοιχεία. Ο κ. Εγκ έχει το χάρισμα να σε παίρνει από το χέρι και να σε οδηγεί στον μύθο…

 

-Πρόκειται για αληθινή ιστορία;

Κάθε ιστορία κρύβει μέσα της αλήθειες. Είναι γιατί οι ιστορίες γεννιούνται μεν στη φαντασία του συγγραφέα, αλλά έχουν τμήματα της απτής πραγματικότητας, του πριν, του τώρα και του μετά…Με την έννοια που φαντάζομαι ότι το εννοείτε, όχι δεν είναι αληθινή ιστορία. Αλλά πάλι, πώς γίνεται αυτό, αφού ο Qi Baishi, καλλιτέχνης απ’ όπου ο κ. Εγκ έμαθε την τέχνη του, υπήρξε ένας σπουδαίος κινέζος ζωγράφος και μπορεί κανείς να θαυμάσει τα έργα του στο διαδίκτυο. Επίσης το νησί των Αβάντων, στο οποίο συμβαίνει η ιστορία και ζει ο κ. Εγκ, είναι υπαρκτό και είναι η Εύβοια (Χαλκίδα)… Μήπως και τα παιδιά δεν είναι αληθινά; Υπάρχει τίποτα πιο αληθινό από αυτά; Και η αγάπη; Αυτή κι αν δεν είναι αληθινή!

 

-Τα μηνύματα της ιστορίας πολλά. Ένα από αυτά η προσφορά και η ανταπόδοση της αγάπης. Είναι πρόθυμοι οι άνθρωποι να δείξουν την αγάπη τους σήμερα;

Οι δυσκολίες και ο τρόπος της ζωής μας όπως έχουν διαμορφωθεί για πολλούς λόγους(σύγχρονος τρόπος ζωής, απαξία αξιών, κλονισμός της αυτοεκτίμησης μας, ατονία της ενσυναίσθησης, οικονομικά προβλήματα που επηρεάζουν συμπεριφορές κλπ), υψώνονται εμπόδια στο να δείξουμε την αγάπη. Κάθε άνθρωπος έχει μέσα του την αγάπη, κάθε άνθρωπος νιώθει την ίδια ανάγκη για αγάπη. Ας βρούμε τρόπους και χρόνο να την προσφέρουμε στους γύρω μας, και κυρίως σε αυτούς που ανιδιοτελώς μας προσφέρουν.

 

-Ποια ερεθίσματα σας έδωσαν την ιδέα να θίξετε το θέμα της τρίτης ηλικίας;

Δεν ξέρω αν η απουσία των γονέων μου πια έχει παίξει κάποιο υπόγειο ρόλο. Ίσως  που έβλεπα τη φθορά πάνω τους και ταυτόχρονα τη δύναμη και το μεγαλείο της ψυχής, την αξιοπρέπεια στο βλέμμα τους, ίσως επειδή βίωσα την ανιδιοτελή προσφορά από εκείνους, ίσως εγώ που μεγαλώνω και παρατηρώ τη ζωή γύρω μου περισσότερο τώρα… Δεν είναι ξεκάθαρο μέσα μου το ερέθισμα γι’ αυτή την ιστορία. Ίσως ένα σύμπλεγμα κι ανάμεσά τους και το έθιμο της «περδίκας» που αναφέρω στο βιογραφικό μου, μια όμορφη παιδική ανάμνηση. Ίσως τίποτα απ’ όλα αυτά, αλλά ταυτόχρονα και όλα μαζί, φανερά και αφανέρωτα, συνειδητά και ασυνείδητα.

 

-Πρόκειται για ένα παιδικό βιβλίο ή για ένα βιβλίο (και) για μεγάλους; Ποιο κοινό είχατε στον νου όταν το γράφατε;

Όπως ήδη ανέφερα, η ίδια η ιστορία με επισκέφτηκε, και μια αυθεντική ιστορία δεν ορίζει, δεν επιλέγει ποτέ το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Μια καλή ιστορία είναι καλή για όλους. Μπορεί να συγκινήσει τις μικρές και τις μεγάλες καρδιές και να τις κάνει να ριγούν το ίδιο.

 

 

-Από τη θέση της καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας διδάσκετε λογοτεχνία και σε «μεγάλα» παιδιά. Πόσο σημαντική είναι η λογοτεχνία στη ζωή των ανθρώπων ειδικά στις μέρες μας;

Η λογοτεχνία είχε ανέκαθεν έναν σπουδαίο ρόλο: να δείχνει δρόμους στους ανθρώπους, να τους παρηγορεί, να αποκαλύπτει μυστικά και ψέματα, να ταρακουνά το μέσα και το έξω των αναγνωστών, να δημιουργεί πλαίσια διεκδίκησης, ελπίδας, αγωνιστικότητας, να θέτει σε αμφισβήτηση τα δεδομένα, να δείχνει τις πολλές όψεις της πραγματικότητας και των πραγμάτων. Να γιατί πιστεύω στη λογοτεχνία και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που τη διδάσκω και συνομιλώ με τους/τις φοιτητές/τριές  μου γι’ αυτή, μέσα από το βιβλία.

 

-Το αναγνωστικό κοινό σας είναι τα παιδιά. Τι ιδιαιτερότητες έχουν ως αναγνώστες;

Η ηλικία του αναγνώστη που σχετίζεται με την συναισθηματική, αντιληπτική και ψυχική ωριμότητα, καθορίζει σε κάποιο βαθμό τον τρόπο που θα αναδείξει ένας συγγραφέας το θέμα του. Το ίδιο θέμα αλλιώς το σκιαγραφείς για ενήλικο αναγνωστικό κοινό, αλλιώς για παιδιά. Σε καμιά περίπτωση δεν κάνεις εκπτώσεις, και οι απαιτήσεις διαχείρισης του λόγου είναι μεγαλύτερες όταν απευθύνεσαι σε παιδιά. Νιώθεις την ευθύνη μεγαλύτερη, καθώς ξέρεις ότι και η ιδεολογία που εγκιβωτίζεται σε κάθε κείμενο, μπορεί να διαμορφώσει απόψεις, στάσεις, συμπεριφορές.

 

-Πόσο σημαντικά είναι τα παραμύθια για την εξέλιξη ενός παιδιού;

Τα βοηθούν να μεγαλώσουν καλύτερα. Να λύσουν εσωτερικές συγκρούσεις, συνήθως ασυνείδητες, όπως απέδειξε ο Bettelheim. Μέσα από φανταστικές ιστορίες θα μάθουν τη ζωή, θα κατανοήσουν τον άλλον, θα αποδεχτούν και θα συμφιλιωθούν με τον εαυτό τους. Θα προχωρήσουν με εμπειρίες άλλων, χρήσιμα εργαλεία για τη ζωή τους.

 

-Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα αγάπης για τους μικρούς αναγνώστες;

Να μεγαλώνουν και να ζουν σε έναν κόσμο Αγάπης

 

-Ποια είναι τα προσεχή σας συγγραφικά σχέδια;

Όταν το σαράκι της συγγραφής σε επισκεφτεί μια φορά…δε σε αφήνει ποτέ. Οι ιδέες κυοφορούνται μέσα μου…ψάχνουν τη στιγμή που θα τους δοθεί η ευκαιρία και το έναυσμα να γίνουν ιστορίες. Νέοι ήρωες ζητούν τη γέννησή τους, και παλαιοί με επισκέπτονται ξανά και προβάρουν νέους ρόλους μπροστά μου για να με πείσουν να τους ανοίξω την πόρτα μιας νέας περιπέτειας…τίποτα ξεκάθαρο ακόμη…περιμένω κι εγώ…

 

-Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες!

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top