Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα
30/05/2018, 12:32 μμ

Ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα

Γράφει η Άννα Μπουλμέτη // *

 

Χρύσα Σπυροπούλου, «Ταραγμένα Νερά», αστυνομικό μυθιστόρημα, Μεταίχμιο 2018

 

Το νέο  μυθιστόρημα της Χρύσας Σπυροπούλου, με τον τίτλο Ταραγμένα νερά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο φέτος τον Απρίλιο.

Η ιστορία που αφηγείται  έχει πρωτογραφτεί από τη συγγραφέα σε μορφή νουβέλας η οποία κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ το 1998. Στη λίμνη της Δοϊράνης εξαφανίζεται κάτω από περίεργες συνθήκες η συγγραφέας Σάρα Ανδρέου. Οι έρευνες που διεξάγονται από τον αστυνομικό Ηλιού για τη διαλεύκανση του μυστηρίου μας αποκαλύπτουν σταδιακά την περιπλοκότητα και την αντιφατικότητα των οικογενειακών και προσωπικών δεσμών, που πρωταγωνιστούν στην λύση του μυστηρίου.

Πρόκειται για μια ιστορία που ενώ αρχικά δείχνει να έχει αστυνομικό ενδιαφέρον, τελικά αποδεικνύεται μια καταγραφή ψυχικών καταστάσεων. Στο μυθιστόρημα η αρχική ιδέα επεκτείνεται, η Σάρα, συγγραφέας και σεναριογράφος, κάνει διακοπές μαζί με τον φίλο της στο ξενοδοχείο «Το μαργαριτάρι της λίμνης», στην όχθη της λίμνης Δοϊράνης. Ώσπου χάνονται τα ίχνη της όταν πηγαίνει να κολυμπήσει στα ανοιχτά.

Ο αστυνόμος Ηλιού και η βοηθός του, η υπαστυνόμος Γεωργίου, που βρίσκονται εκτάκτως στη Θεσσαλονίκη για λόγους υπηρεσιακούς, αναλαμβάνουν την υπόθεση. Πρόκειται για ηθελημένη εξαφάνιση, για ατύχημα ή εγκληματική ενέργεια; Οι δύο θάνατοι που ακολουθούν περιπλέκουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα και οι υποψίες στρέφονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα του συγγενικού περιβάλλοντος της Σάρας. Όμως τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, και τα σκοτεινά κίνητρα των πρωταγωνιστών έχουν βαθιές ρίζες…

 

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε 50 κεφάλαια τα οποία τιτλοφορούνται  ως επί το πλείστον  με ρηματικές εκφράσεις και χαρακτηρίζονται από την αμεσότητα του προφορικού  λόγου έτσι ώστε παρά την επιλογή της τριτοπρόσωπης αφήγησης να συνδράμουν στην μερική ενημέρωση του αναγνώστη. Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιους  από τίτλους κεφαλαίων: Τα ήσυχα νερά της λίμνης ταράζονται, Ο Ηλιού ανακαλύπτει το ημερολόγιο της Σάρας, Μια φίλη της Σάρας εκφράζει τη γνώμη της χωρίς να της ζητηθεί, Ο Μάρκος δέχεται απειλές, Ο ψυχίατρος πάντα ξέρει να κάνει καλά τη δουλειά του,Τι μπορεί να κάνει ένας λογιστής;

Κάθε κεφάλαιο έχει μια σχετική αυτοτέλεια, χαρακτηριστικό της αστυνομικής πλοκής, με παύσεις ικανές να δώσουν στον αναγνώστη τις ίδιες πιθανότητες με τον αστυνόμο ερευνητή για τη λύση του μυστηρίου.

Αμέσως ο αναγνώστης διακρίνει πως δεν πρόκειται μόνο για την αφήγηση μιας αστυνομικής ιστορίας. Οι ήρωες μυθιστορηματικοί πια αποτελούν πολύπλευρες οντότητες με παρόν και περίπλοκο παρελθόν. Παρουσιάζονται ως τραγικά πρόσωπα, δέσμια προγονικών αμαρτημάτων. Η οικογένεια, τα λάθη των γονιών παγιδεύουν αθώους και ένοχους. Κάθε πρόσωπο της ιστορίας κουβαλάει το βάρος ενός οικογενειακού δράματος  όπως αυτό μπορεί να εννοηθεί: απώλειας, εγκατάλειψης, προδοσίας, φθόνου ή μίσους.

Το μυθιστόρημα κινείται επομένως ανάμεσα στο αφήγημα με αστυνομική πλοκή και στο ψυχογράφημα. Η συγγραφέας έχει την τέχνη να διεισδύει βαθιά στην  ψυχή των ηρώων της, να παρουσιάζει τις λεπτές ισορροπίες των ανθρώπινων σχέσεων. Τα περιγράμματα των προσώπων είναι παρόλα αυτά σαφέστατα.

Ας δούμε κάποια: ο εσωστρεφής εργασιομανής και εμμονικός κλασικός αστυνόμος Ηλιού, τόσο σταθερός αλλά και τόσο εύθραυστος. Η διακριτική, παρατηρητική και πιστή βοηθός του, Όλια Γεωργίου πλην όμως και τόσο γοητευμένη από αυτόν.

Η υπαστυνόµος Γεωργίου φορούσε λευκό λινό ταγέρ,  ενώ στο στενό v που σχηµάτιζε το πουκάµισο έπεφτε  χαλαρά µια µικρή πράσινη καρδιά, την οποία, όπως πρόσεξε ο Γιάννης, είχε τη συνήθεια να χαϊδεύει πού και πού, ίσως από αµηχανία ή από διάθεση για αυτοσυγκέντρωση. Το πρόσωπό της, ύστερα από µια πιο  προσεκτική µατιά, του φάνηκε συνηθισµένο, πιθανόν γι’  αυτό να είχε την αίσθηση ότι από κάπου την ξέρει, και  το βλέµµα της, αν και σοβαρό, είχε παιδικότητα, µια  καθαρότητα που µπορεί να ξεγελούσε τον συνοµιλητή,  να τον κάνει να νιώσει φιλικά και κατά συνέπεια να  ανοιχτεί. Είχε τον τύπο «baby face». Σου έδινε την εντύπωση ότι είναι ο δικός σου άνθρωπος, αυτός που µπορείς  να τον εµπιστευτείς. Έδειχνε σαν να µην ήξερε τίποτε  και να ζητούσε να ερευνήσει ό.τι την περιέβαλλε, να  µάθει όσα της διέφευγαν.

 

Χρύσα Σπυροπούλου

 

Το θύμα, η Σάρα Ανδρέου, μια γυναίκα καριέρας, σκληρή, γοητευτική αλλά γεμάτη φοβίες και συμπλέγματα. Ο φίλος της, Γιώργος Ιωάννου, μέτριος σκηνοθέτης,  εκμεταλλευτής της Σάρας και ανταγωνιστικός.

Ο Άραμ Μανουκιάν, πρώην φίλος της Σάρας, πληγωμένος από την προδοσία της.

Η Κορίνα, ερωμένη του Γιώργου Ιωάννου  Ο έκφυλος φιλοχρήματος  πατριός, που κρύβει πολλά μυστικά, η μητέρα της Σάρας διπλά ατυχήσασα από το γάμο, ο θετός αδελφός της   Μάρκος  παγιδευμένος στα χρέη και με το όνειρο μιας ήσυχης οικογενειακής ζωής με την αγαπημένη του. Η  Ουκρανή οικιακή βοηθός, κλειδί στην εξιχνίαση της υπόθεσης, ο βοσκός. Όλοι τους φυσικά ύποπτοι.

Αλλά ενδιαφέρον έχουν και δευτερεύοντα πρόσωπα, όπως  ο παρατηρητικός κηπουρός, η επιδειξιομανής φίλη ενός θύματος   που σπεύδει να δώσει πληροφορίες και λύση..  Ο δικηγόρος, ο λογιστής, ο  βιοτέχνης, ο ψυχαναλυτής. Όλα αυτά τα πρόσωπα τα οποία περιπλέκουν το αίνιγμα και δίνουν στοιχεία δεν είναι παρά ρεαλιστικά αποδοσμένοι τύποι μιας διεφθαρμένης και  ξεπεσμένης νεοελληνικής επαρχίας.

Εκείνο που αξίζει να σημειωθεί είναι η ενότητα του χώρου με την πλοκή και την αφήγηση. Ο εσωτερικός χώρος το  δωμάτιο του ξενοδοχείου, το σπίτι της οικογένειας, το δωμάτιο της Τζένης κρύβει μυστικά και αποκαλύπτει σχέσεις, εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις τον ηρώων. Δίνει την αίσθηση ενός θεατρικού σκηνικού. Ο εξωτερικός χώρος παρουσιάζεται ως χώρος δράσης και παγίδευσης:  η λίμνη Δοϊράνη,  η πόλη των Σερρών, το χωριό Μουριές  με το Κέντρο Υγείας δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό, ο Στρυμόνας, το χωριό Αμάραντα στα ανατολικά της λίμνης Δοϊράνης,  η Νέα Φιλαδέλφεια.

Η λίμνη παρουσιάζεται ως τόπος ηρεμίας και αναψυχής αλλά και ως χώρος παραπλάνησης του αναγνώστη μέσω της εξαφάνισης σε αυτή του θύματος. Από εκεί θα ξεκινήσει η έρευνα κι εκεί θα επιστρέφουν κατά καιρούς κάποια κεντρικά πρόσωπα.

Ο αστυνόμος Ηλιού και η βοηθός του θα κινηθούν στην πόλη των Σερρών και κατά τη διαδικασία της έρευνας θα απολαύσουν τοπία και φυσικά το καλό φαγητό ακολουθώντας ένα νήμα που θα διατρέξει το παρόν και το παρελθόν όχι μόνο των θυμάτων και των ενόχων αλλά και το δικό τους. Μια ακόμα πόλη , η Κωνσταντινούπολη θα παίξει κι αυτή τον δικό της ρόλο στην πλοκή και τη λύση. Και τέλος  μια άλλη, η χιονισμένη Σόφια θα συμβολίσει την ματαίωση.

Όλοι αυτοί οι τόποι λειτουργούν ως ένα ατμοσφαιρικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίσσονται ανθρώπινα πάθη, λάθη και συγκρούσεις. Είναι τόποι υγροί, συνήθως λίγο φωτισμένοι. Κρύβουν καλά τα μυστικά και τις αναμνήσεις των ηρώων. Οι ασήμαντες ιστορίες των κατοίκων τους ταράζουν προσωρινά. Άλλωστε πόσο να διαρκούν τα ταραγμένα νερά μια λίμνης;

Η συγγραφέας ακολουθεί τα βήματα του νέας μορφής αστυνομικού μυθιστορήματος στα νεοελληνικά γράμματα, αυτού που δεν προορίζεται για λαϊκό ανάγνωσμα, αυτού που εκτός από το ενδιαφέρον της αστυνομικής πλοκής προσφέρει στον αναγνώστη όλες τις χαρές ενός γνήσιου λογοτεχνικού έργου, ενός έργου που απελευθερώνει την φαντασία, που κινεί τον προβληματισμό, που αναλύει περίπλοκες πτυχές του ανθρώπινου ψυχισμού.

 

 

* Η Άννα Μπουλμέτη είναι φιλόλογος.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top