Fractal

Ταπετσαρίες του Βάθους

Του Αποστόλου Ζιώγα // *

 

tap1

 

«Τείνω μ’ όλους μου τους πόρους προς ένα

– πώς να το πώ; – περιστρεφόμενο, εκθαμβωτικό εὖ

Που σημαίνει: να συλλάβω και να πω έναν άλλο,

δεύτερο κόσμο, που φτάνει πάντα πρώτος μέσα μου»

Ελύτης[1]

 

Όπως οι λύκοι κυνηγούν το ζώο που δεν σκότωσαν, έτσι και οι περισσότεροι από εμάς ξεσηκωνόμαστε μόνο όταν είναι να αρπάξουμε κάτι που πάει να χαθεί ˙ γι’ αυτό και στους καιρούς που ζούμε, αδιαφορία και ασημαντότητα φαίνεται να περιβάλλουν τα πάντα γύρω μας. «Άραγε θα μάθουμε να διερευνούμε τ᾿ αόρατα στα χυδαία, να διερευνούμε το μέλλον το γραμμένο στους άδειους ουρανούς;»[2]. Προς το παρόν κι εφόσον η απουσία ζωής έχει αρχίσει να αναπαριστάται, η πατρινιά Αθηνά Σουγλέρη[3] , πέρα από πολιτικός μηχανικός (με εξειδίκευση σε περιβαλλοντικά θέματα), είναι μία καλλιτέχνιδα που πραγματεύεται εικαστικές εφαρμογές ως wallpaper (ταπετσαρίες), έχοντας ήδη στο ενεργητικό της τρεις ατομικές εκθέσεις.

 

tap2

 

Κάθε έργο της, διαποτισμένο από μια ευδιάκριτη ποικιλία  χρωμάτων, φαντάζει ως αραβούργημα συμμετρίας μαρτυρώντας έτσι ότι η δημιουργός Σουγλέρη εκκινεί από μια επίμονη σχεδίαση για να φθάσει σε μια ενδελεχή απόδοση μιας ιδιότυπης ψυχικής αταραξίας ˙ η τελευταία ευθύνεται για τη διάσταση που αποκτούν μέσα μας τα όνειρα τα ασυμβίβαστα. Η τεχνοτροπία της Σουγλέρη, δίχως να βιάζει αυτό που αποκαλύπτει, γίνεται αισθητά αντιληπτή μέσα από το ‘’δήγμα’’ της, το οποίο ανιχνεύεται σε έναν μη οριοθετημένο χώρο:  τούτη η τοπολογία του μη-χώρου συνήθως τρομάζει˙ είναι σαν να παρίσταται η ίδια κατά την εκκόλαψη της δημιουργικής της σκέψης, κοιτάζοντας κατάματα την ίδια την σκέψη της! Ως εκ τούτου, η συμμετρία των μορφών της υποδηλώνει μια στιγμή χρονική, αναπόφευκτη μεν  αφηρημένη δε, η οποία τείνει  να επιβάλει την ίδια της την υπέρβαση ενώ μια διαλεκτική ανοίγεται ανάμεσα σε θέσεις και διαθέσεις, ανάμεσα σε βλέψεις και πραγματώσεις. Βλέπουμε λοιπόν κάθε έργο της να ικανοποιεί εκείνο το φουκωϊκό αίτημα, σύμφωνα με το οποίο, «μέσα στην παράσταση πρέπει να υπάρχει η πάντα πιθανή πτυχή της φαντασίας»[4]. Όλο το αθέλητο βάθος που μπορεί να ενυπάρχει στα σχέδια, φαίνεται να γίνεται άμεσα διαθέσιμο ύστερα από το πρώτο κοίταγμα, ίσως επειδή τα αντίστοιχα σημαινόμενα ενοικούν χωρίς κατάλοιπα ή αδιαφάνεια μέσα στα έργα. Και το forte της Σουγλέρη ποιο είναι; Ενόσω παρατηρούμε με ποιο τρόπο το κάθε σημείο στα σχέδια της επιζητά εκλεκτικά να βρεθεί σε συμφωνία μαζί με ένα άλλο σημείο – η συμμετρία για την οποία έγινε προηγουμένως λόγος – κάθε της έργο ξεχωριστά προσφέρεται γενναιόδωρα για ονειροπόληση, μετά αμηχανίας όμως˙ μόνο που για να μη πάθουμε ίλιγγο εξαιτίας της άχρωμης λογικής μας, θα σπεύσει να τονίσει (σε συνέντευξή της) ότι «η δημιουργία τροφοδοτείται από την προσπάθεια προσέγγισης του φυσικού ενστίκτου»[5] . Λαμβάνοντας υπ’ όψιν της την κουλτούρα που αρέσκεται, ή που έχει συνηθίσει πια, να κατακρεουργεί καθετί μεταξύ καθαρού πόθου (φαντασία) και καθαρής λογικής (σκέψη), η Σουγλέρη δεν διστάζει να «ηλεκτρίσει» την απόλαυση (του θεατή) , προκειμένου να αναδείξει τη συγγένεια ύφους  και επιλογής που διαμορφώνεται εντελώς ασύνειδα.

 

tap3

 

Από τη μια, δεν την ενδιαφέρει να ερωτοτροπεί εκ του ασφαλούς με το στοιχείο του απείρου, και από την άλλη, ξέρει καλά πως η σιωπή είναι κάκιστη όταν δεν έχει κάτι να πει˙ μέλημά της είναι το ωραίο και το άσχημο να υποστούν μετάλλαξη, όχι ως χωριστές οντότητες, παρά το ότι την ίδια στιγμή άνθρωποι και αντικείμενα γίνονται παρόντα δια της απουσίας τους. Η πραγματικότητα που αναπαριστά, πρότυπη μα και πρωτότυπη, δεν λιμνάζει από κυνικό ρεαλισμό, ούτε φτάνει σε βαθμό να τυποποιηθεί, δίνοντας στο ουσιώδες τη δυνατότητα να συσχετισθεί με το ανεξάντλητο. Η Αθηνά Σουγλέρη αφουγκράζεται την τέχνη ως ἕξιν ὁδοποιητικήν[6], δηλαδή ως συνήθεια που ανοίγει δρόμο, γι ᾿ αυτό το λόγο πιστεύει ακράδαντα πως, εάν η κρίση οξύνεται όσο απομακρυνόμαστε από τον φυσικό μας εαυτό, η τέχνη έχει να κάνει με την αξία που δίνουμε στον εαυτό μας τελικά – ωστόσο, όσον αφορά το καλλιτεχνικό σύμβολο, γεγονός είναι πως «η λαχτάρα δεν σβήνει με δρώμενα, μα το σύμβολο ανατρέπεται επαναληπτικά»[7].

 

tap4

 

* Ο αΠΟΣΤΟΛΟΣ ζΙΩΓΑΣ είναι βιολόγος (email: ziogasapostolos12@gmail.com)

 

___________________________


[1] ΠΟΙΗΣΗ, ‘’ Ο Μικρός Ναυτίλος’’, Δ’ έκδ., Ίκαρος, 2002, σελ.449

[2] Κ.Αξελός, ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ, εκδ.Εστία, Αθήνα , 1985, σελ.274

[3] Βλ. www.sougleri.gr

[4] ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, μτφ.Κ.Παπαγιώργης, εκδ.Γνώση, 2008, σελ.115

[5] Να μη λησμονηθεί η τελευταία performance της Ευαγγελίας Μπασδέκη (Η σιωπή των πιθήκων), όπου σκιαγραφώντας την επιτηδευμένα κατασκευασμένη απόσταση φύσης-ανθρώπου, η καλλιτέχνιδα επιδίωξε να μεταμορφωθεί σε τόπο ρωγμών μέσα από τις οποίες θα αναδυθεί di nuovo  ο άνθρωπος-φύση

[6] Αξίωμα των Στωικών

[7] Βούλα Επιτροπάκη, ANIMUS TESTANDI, εκδ.Ταξιδευτής, Αθήνα, 2007, σελ.33

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top