Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Εικόνες της Κέρκυρας
18/05/2016, 1:47 μμ

Εικόνες της Κέρκυρας

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

xelidoniaΛουκιανός Ζαμίτ “Τα χελιδόνια ξανάρθαν”, Εκδόσεις Κοράλλι, 2016, σελ. 112

 

Ο Λουκιανός Ζαμίτ (Κέρκυρα, 1931) είναι ένας ακάματος εργάτης των γραμμάτων. Εμφανίστηκε ως πεζογράφος το 1952, δημοσιεύοντας διηγήματα στην εφημερίδα Καθολική της Αθήνας. Στη συνέχεια, το 1953, τα διηγήματά του άρχισαν να δημοσιεύονται στην κερκυραϊκή Εφημερίδα των Ειδήσεων και αργότερα σε άλλες εφημερίδες και περιοδικά. Πολλά από αυτά αναφέρονται στην περίοδο του πολέμου και της Κατοχής. Το πρώτο του βιβλίο, η νουβέλα Μιντόρι, μια σύγχρονη Μπατερφλάι, εκδόθηκε στην Κέρκυρα το 1955 και το δεύτερο, η συλλογή διηγημάτων Η πρώτη μέρα ενός ανθρώπου, το 1958. Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει πολλές μελέτες για την οικονομία επί Αγγλοκρατίας (1814-1864), τους Μαλτέζους της Κέρκυρας και τους διαπρεπείς Κερκυραίους. Το τελευταίο βιβλίο του είναι η συλλογή διηγημάτων Τα χελιδόνια ξανάρθαν που περιέχει δέκα ιστορίες κερκυραϊκού ενδιαφέροντος. Όπως γράφει στο προλόγισμά του ο Θεοδόσης Πυλαρινός, τα νέα διηγήματα κομίζουν την «κορφιάτικη ευγένεια της ψυχής» αλλά και την «πιστή ακολουθία μιας παράδοσης δύο και πλέον παραγωγικών αιώνων».

Το πρώτο διήγημα, το «Ζητιάνου συμπόνια», αναφέρεται σ’ ένα ζητιάνο (κάποτε ήταν τρόφιμος οικοτροφείου και στη συνέχεια του «Φτωχοκομείου» στο λόφο Αβράμη της Κέρκυρας), ο οποίος δίνει ελεημοσύνη σ’ έναν άλλο ζητιάνο. Το δεύτερο, το «Πρώτο φίλημα», περιέχει την τρυφερή και ταυτόχρονα φαιδρή –και παραλίγο τραγική–, ιστορία ενός μαύρου ναύτη που υπηρετεί σε αεροπλανοφόρο το οποίο ελλιμενίζεται στην Κέρκυρα: φιλάει ένα κοριτσάκι για να του σώσει τη ζωή κι η πράξη του αποδίδεται σε σεξουαλικά κίνητρα. Το τέταρτο διήγημα, το «Κατοχικό Πάσχα στην Κέρκυρα (28 Απριλίου 1942)», είναι μια ανάμνηση από την κατεχόμενη από την Ιταλία Κέρκυρα, όταν θέριζε η πείνα την πόλη και οι φτωχοί της κάτοικοι ζούσαν χάρη στα συσσίτια του Δήμου με την συνδρομή των Ιταλών. Σε αυτό, ένας πατέρας παρακινεί τους συμπατριώτες του να μην δείξουν σεβασμό στους κατακτητές, οι οποίοι ονειρεύονταν να κάνουν κτήμα τους το νησί. Το διήγημα «Όμορφος κόσμος ηθικός…» αποτελεί σπάνια μαρτυρία για την εκμετάλλευση των εργατριών ενός εργοστασίου στην πόλη, στη Γαρίτσα, που δεν κατονομάζεται –πρόκειται για το εργοστάσιο «Καννάβεως, Λίνου και Ιούτης» της οικογένειας Δεσύλλα. Οι πληροφορίες που μας δίνει ο συγγραφέας είναι σχεδόν άγνωστες και γι’ αυτό πολύτιμες. Οι εργάτες προσλαμβάνονταν μόνο αν ήταν οπαδοί ενός συγκεκριμένου κόμματος (της ΕΡΕ): έπρεπε να το ψηφίζουν και να το υποστηρίζουν, ει δυνατόν οικογενειακώς, διαφορετικά έμεναν χωρίς δουλειά. Το χειρότερο: οι κοπέλες που εργάζονταν ως εργάτριες σ’ ένα άκρως ανθυγιεινό εργασιακό περιβάλλον ενίοτε δέχονταν σεξιστικές επιθέσεις. Στην παρούσα ιστορία, ένας αρχιμηχανικός απαιτεί από μια νεαρή εργάτρια να γίνει ερωμένη του κι εκείνη κάνει την επανάστασή της: προτιμάει να φύγει από το εργοστάσιο παρά να γίνει σεξουαλικό αντικείμενο.

Χαριτωμένο μπορεί να χαρακτηριστεί το διήγημα «Τυχερή μέρα», όπου ένας ηλικιωμένος περιπατητής παρατηρώντας τα αγγελτήρια θανάτου στα ταμπλό της πόλης βλέπει μια αφίσα με μια πρωτοφανή προσφορά: «Χαμηλό κόστος» και τα «Τα νέα οικονομικά μας πακέτα». Πάει στο σχετικό γραφείο και συζητάει με τον εργολάβο για τα έξοδα της δικής του κηδείας. Το τελευταίο διήγημα, το πιο τρυφερό, το πιο αξιανάγνωστο, είναι το «Τα χελιδόνια ξανάρθαν». Πρόκειται για μια επιστολή του αφηγητή, δηλαδή του συγγραφέα, προς τη γυναίκα του Λιλή, η οποία «χάθηκε», πριν από μερικά χρόνια. Ο αφηγητής θυμάται τις στιγμές που μοιράστηκαν, την αγάπη της για τη φύση, τα λουλούδια και τα πουλιά, ιδιαίτερα τα χελιδόνια. Κοιτάζοντας το άλμπουμ με τις φωτογραφίες τους, θυμάται επίσης πως ήταν αυτή που τον παρακινούσε να γράψει καινούργιο διήγημα: ήταν η πρώτη του αναγνώστρια. Το διήγημα κλείνει με μια φράση πλημμυρισμένη με πίκρα: «Τα χελιδόνια ήρθαν πάλι και τούτη την άνοιξη […] Αλλά εσύ, αγαπημένη μας, θα έχεις φύγει για πάντα».

zamit_lΟ Λουκιανός Ζαμίτ, ο τελευταίος μιας σημαντικής λογοτεχνικής παράδοσης που αρχίζει με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, περνάει από την Ειρήνη Δεντρινού, την Κατίνα Παπά, το Σπύρο Πλασκοβίτη, το Νάσο Δετζώρτζη, τον Τάσο Κόρφη, μας ξεναγεί για μια φορά ακόμα στα τοπία και την ιστορία της Κέρκυρας, χαρίζοντάς μας εξαιρετικές εικόνες.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top