Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Τα ατακτοποίητα της Ζωής
18/07/2018, 9:34 πμ

Τα ατακτοποίητα της Ζωής

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Έλενα Ακρίτα «Τα χειροποίητα», εκδ. Διόπτρα, σελ. 216

 

«Το μπουφάν πεταμένο στην καρέκλα της κουζίνας. Κανονικά, λοιπόν, έπρεπε να σηκωθεί. Να πάρει το μπουφάν. Να διασχίσει τον διάδρομο. Να πάει στο άλλο δωμάτιο. Να ανοίξει την ντουλάπα. Να κρεμάσει το μπουφάν. Να πέσει το φούτερ το στριμωγμένο κάτω. Να μαζέψει το φούτερ. Να κρεμάσει το φούτερ. Να κρεμάσει το μπουφάν. Να κλείσει την ντουλάπα. Να κλείσει την πόρτα για τα ρεύματα. Να επιστρέψει στην κουζίνα…

…Μια ζωή τακτοποιείς, μια ζωή τα ξαναβρίσκεις στη λάθος θέση. Τι διάολο, περπατάνε τη νύχτα;»

Το πρώτο που σκέφτεται πιάνοντας κάποιος το καινούργιο βιβλίο της Έλενας Ακρίτα «Τα χειροποίητα», είναι με ένα μεγάλο χαμόγελο, τα- υπέροχα- της- Έλενας- χρονογραφήματα, εξάλλου η Έλενα δεν μασά τα λόγια της, ό,τι έχει να πει το λέει «αντρίκια», ντόμπρα και καθαρά. Κι ό,τι κι αν γράψει, γίνεται είδηση.

Με το δικαίωμα που μου δίνει το ότι έχω δει κι έχω διαβάσει ό,τι δικό της [ναι, και τα σίριαλ, κι εκείνο το «Με θέα στο πέλαγος» πάνω από δυο και τρεις φορές], μπορώ να πω ότι η αναγνωρισιμότητα την έχει καταστρέψει [όπως και τον Ξανθούλη, άλλωστε], και οι «ευκολίες» της, αυτός ο γάργαρος σαν ποτάμι αυθόρμητος λόγος που πριν ακουστεί εμείς ήδη βιαζόμαστε να πάμε παρακάτω, μας φαίνεται ήδη γνωστός.

Αν η Έλενα ήταν άγνωστη πεζογράφος και έφτανε στα χέρια μας το καινούργιο βιβλίο της, οι διαπιστώσεις θα γράφονταν αλλιώς, εν λευκώ:

Οξυδέρκεια και ευαισθησία, έξοχη πρόζα, χαρακτήρες καλοσχηματισμένοι ακόμα και με μια γραμμή, ατμόσφαιρα και ρυθμός σαν μουσική, διακειμενικότητα, η συγγραφέας σου κλείνει το μάτι με κάθε φράση, την κάθε στιγμή [Αναγνωστάκης, Σαίξπηρ, μουσικές που «έγραψαν» μέσα μας, γεγονότα που μας σημαδεύουν κάθε τόσο], και πάνω απ’ όλα η εποχή. Ο τρόπος που καθρεφτίζεται στο σύνολό της, σε κάθε πρόταση, η εποχή. Με όλο το ιστορικό βάρος που κουβαλά, με όλη τη γνώση, την παρατηρητικότητα και αυτό το ανοιχτόκαρδο που συνεπάγεται ως ανοιχτόμυαλο, γιατί αυτά τα δυο -και να το ξέρετε- πάνε πάντα μαζί.

Ακόμα, χιούμορ και αυτοσαρκασμός που ακυρώνει εκείνο το περίφημο πως οι- γυναίκες- συγγραφείς- δεν- έχουν, λοξή ματιά και ειρωνεία διότι αλλιώς δεν αντέχεται η ζωή με όλα της τα στραβά.

Και μια δικαιοσύνη σχεδόν θεϊκή. Αυτό είναι το πιο σημαντικό απ’ τα σημαντικά της Ακρίτα, η δικαιοσύνη ακριβοδίκαιη και με έλεος, στα κείμενά της και στα μυθιστορήματά της η δικαιοσύνη της ζωής που βλέπει, νομοτελειακή, δεν είναι σαν εκείνη του δικαστηρίου και των τύπων, τυφλή.

Η μεγάλη έκπληξη, είναι ο τρόπος που χειρίζεται όλα τα λογοτεχνικά είδη: αλλού θεατρική, περιγραφική, ποιητική, ρεαλιστική και υπερρεαλιστική, μεταμοντέρνα [με λίστες, αριθμήσεις, αστικούς μύθους, εκθέσεις ιδεών] αλλά και με τα γνωστά καλά υλικά όπως τα άπειρα βιβλία που έχει διαβάσει και προηγούνται. Με στυλ και μυστήριο, την παίζει στα δάχτυλα την Άγκαθα Κρίστι από παιδί και ξέρει καλά πώς να ξεφλουδίζει την αλήθεια που στο φινάλε είναι και σχετική. Μόνο εκείνο εκεί το κουκούτσι στο βάθος μένει αναλλοίωτο, είναι το ες αεί τιμαλφές, όπως το μοναδικό άγνωστο πρόσωπό μας μέσα στα χίλια πρόσωπα που όσοι ξέρουν να γράφουν το βλέπουν ακόμα κι όταν δεν φαίνεται, είναι εκεί:

«Μάσκες δεν μας αγόρασαν, γιατί είπε ο μπαμπάς μου ότι μάσκες φοράμε όλο τον χρόνο. Μάσκα στη δουλειά, μάσκα στο γραφείο, μάσκα στο σχολείο, μάσκα στο δρόμο, μάσκα παντού! Όλοι με μια μάσκα κυκλοφορούμε πια, οπότε τι να βάλουμε, μάσκα πάνω στη μάσκα;» Το απόσπασμα είναι από ένα κείμενό της που είναι έκθεση ιδεών και η Έλενα τα βλέπει και τα λέει όπως ένα παιδί.

 

Έλενα Ακρίτα

 

«Τα χειροποίητα» της Ακρίτα, κατά συνέπεια, έχουν πολλά πρόσωπα: είναι χρονογράφημα, αφηγήματα, αλληγορικά διηγήματα, πολιτικό και κοινωνικό σχόλιο, είναι κατακερματισμένο σύγχρονο μυθιστόρημα, είναι- τρόπον τινά- η αυτοβιογραφία της κατά Μπόρχες, είναι το χρονικό της δικής μας ταραγμένης ζωής, εποχής.

Με ιδιαίτερο ύφος και συναίσθημα, είναι η Ποίηση της καθημερινής μας ζωής. Σκληρή, τρυφερή, ανατρεπτική, παραμυθητική, εξαπατητική, με ειρωνεία και χιούμορ- είπαμε- για να γίνεται ανεκτή.

Τα κομματάκια μας είναι, τα ακριβότερα, τα πιο μύχια, τα ευάλωτα, που αν τα χάσουμε πάει και το νόημα, πάει η ζωή. Φινάλε με ένα απόσπασμα που θα μπορούσε να είναι ένα τεράστιο φεμινιστικό, υπαρξιακό μυθιστόρημα [ναι «γυναικείο», όπως τα γυναικεία της Βιρτζίνια Γουλφ]:

«Ακόμα ψάχνουν τις γωνίες, μην παράπεσε ένα ρετάλι από την γυναίκα που ήταν κάποτε.

Πώς πέρασεν η ώρα.

Πώς πέρασαν τα χρόνια.

Όπου να ‘ναι θα γυρίσουν. Σηκώθηκε αργά. Σήκωσε το μπουφάν.

Είχε την αίσθηση πως κάποιος, κάπου, κάποτε, της έταξε πως η ζωή της θα ήταν διαφήμιση απορρυπαντικού. Της έφυγε η ζωή. Της έμεινε το απορρυπαντικό.

Προχώρησαν στον διάδρομο αγκαλιασμένοι.

Η γυναίκα και το μπουφάν».

Στα «Χειροποίητά» της η Έλενα Ακρίτα κυριολεκτικά κεντά, με ματωμένα δαχτυλάκια μάλιστα και δίχως… δακτυλήθρα.

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top