✔ Νέες εκδόσεις: τα πρώτα εκδοτικά Φθινοπωρινά βήματα / 10 καινούργια βιβλία

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

Ελληνική πεζογραφία:

Φώτης Καλαμαντής «Το κορίτσι με το σακίδιο», εκδ. Έναστρον, σελ. 494

Στο μακρινό Αφγανιστάν το όνομά της δεν ήταν Τζούλια, το υιοθετεί στην Ελλάδα, όταν φτάνει παράνομα. Για να χρηματοδοτήσει το ταξίδι της στην Κεντρική Ευρώπη εντάσσεται στο δίκτυο “συνοδών” της ρώσικης μαφίας στην Αθήνα, με τελικό στόχο να αποδράσει και να περάσει τα σύνορα. Το κύκλωμα όμως δεν συγχωρεί τους δραπέτες και ο κίνδυνος είναι θανάσιμος.
Ο πρόθυμος Άρης που τον γνωρίζει τυχαία, κάποιοι περιθωριακοί κυβερνητικοί παράγοντες που κινούνται σ’ ένα σκοτεινό πολιτικό σύμπαν και μερικοί δήθεν “φιλάνθρωποι-σπόνσορες” ύποπτων οργανώσεων αλληλεγγύης είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν την Τζούλια να ξεφύγει και να φτάσει στην Ευρώπη -αλλά με ακριβό αντάλλαγμα, φυσικά.
Στις δεκαοκτώ ημέρες που διαρκεί η ιστορία, στην Αθήνα της σύγχυσης και την Ευρώπη της αμηχανίας, δραστηριοποιούνται δυνάμεις και πρόσωπα που για τους πολλούς είναι εντελώς άγνωστα αν όχι αδιανόητα. Στο διάστημα αυτό θα προκύψει έρωτας αλλά και μερικοί φόνοι. Οι αντίπαλες ομάδες δεν υποχωρούν εύκολα. Το ποια πλευρά είναι η πιο επικίνδυνη θα φανεί στο τέλος.

Χαρίκλεια Πανουτσοπούλου «Burnout Syndrome», εκδ. ΑΩ, σελ. 94

Η υπόθεση μοιάζει αρκετά απλή.
Μέσα στην αίθουσα συνδιασκέψεων υψηλόβαθμα στελέχη που φορούν στα ντελικάτα δάχτυλά τους το δαχτυλίδι της εξουσίας, εκφράζονται με έπαρση και χειρονομίες εσκεμμένες, φροντίζοντας να μην τσαλακώσουν τα επίσημα κοστούμια τους.
Είναι ειλικρινείς ψευδολόγοι, παίζουν διπλό παιχνίδι, παίζουν ακόμα και με την φωτιά που απειλεί να τους εξαχνώσει σε πυρακτωμένα μόρια.
Ο σαρκασμός και τα ευγενή ψεύδη της ειρωνείας τους, παρότι ενέχουν απροσδόκητους κινδύνους εκτροχιασμού, αποτελούν μια περίφραση του σοβαρού.

Ξένη πεζογραφία:

Μιροσλάβ Πένκοφ «Το βουνό των πελαργών», Μετάφραση: Άκης Παπαντώνης, εκδ. Αντίποδες, σελ. 464

Ένας νεαρός Βούλγαρος, φοιτητής στην Αμερική, επιστρέφει στην πατρίδα για να βρει τον παππού του, που έχει χαθεί εδώ και κάποια χρόνια, και να πουλήσει τα χωράφια του. Η αναζήτησή του τον οδηγεί σε ένα μικρό χωριό στα σύνορα με την Ελλάδα και την Τουρκία, ψηλά στα βουνά της Στράντζας, ένα μυστηριώδες μέρος όπου επιβιώνουν οι αρχαίες παγανιστικές παραδόσεις, όπου χορεύουν κάθε άνοιξη οι αναστενάρηδες και όπου μαύροι πελαργοί φωλιάζουν στις θεόρατες βελανιδιές. Εκεί θα εμπλακεί στον αγώνα του παππού του για τη διάσωση του χωριού, θα ερωτευτεί το λάθος κορίτσι και θα βυθιστεί σε έναν κόσμο που ανήκει στο παρελθόν, είναι όμως ακόμη ζωντανός.

Φερνάντο Πεσσόα «Ο αναρχικός τραπεζίτης», Μετάφραση: Θάνος Καραγιαννόπουλος, εκδ. Οξύ, σελ. 80

Δημοσιεύτηκε το 1922, αλλά είναι έργο εξαιρετικά επίκαιρο.
Το διήγημα, με τον οξύμωρο και προκλητικό τίτλο, καταπιάνεται με την τυραννία που ασκείται πάνω στον άνθρωπο από τα “κοινωνικά επινοήματα”, μεταξύ των οποίων το ισχυρότερο και χειρότερο είναι το χρήμα. Πρόκειται για έναν διάλογο μεταξύ του συγγραφέα-“τραπεζίτη” και του συνομιλητή του, ο οποίος ζητά να διαλευκανθεί η αντίφαση από τη συνύπαρξη ανάμεσα στο “αναρχικός” και στο “τραπεζίτης”. Το έργο προσπαθεί να ανατρέψει καθιερωμένες δοξασίες και να οδηγήσει τον άνθρωπο προς την ελευθερία. Ο πορτογάλος συγγραφέας με τους 72 ετερώνυμους, εξακολουθεί να είναι ένα αίνιγμα.

Theodore Dreiser «Η Κάρι μας», Μετάφραση: Έλλη Φιλοκύπρου, εκδ. Gutenberg, σελ. 760

Αμερική στα 1890: η νεαρή όμορφη Κάρι αφήνει το χωριό της αναζητώντας στην πόλη μια καλύτερη ζωή. Στην αρχή πιάνει δουλειά σε βιοτεχνία παπουτσιών. Σύντομα ανακαλύπτει ότι για να ζήσει το αμερικανικό όνειρο υπάρχει ευκολότερος τρόπος. Αρχίζει να ενδίδει στις φιλοφρονήσεις και τα δώρα ενός προστάτη. Αυτός ο δρόμος θα την οδηγήσει στην κοινωνική της ανέλιξη. Ο συγγραφέας, βαθιά πολιτικοποιημένος, ακτιβιστής, δούλεψε για το Χόλυγουντ, συνεργάτης του Τσάπλιν, στη μαύρη λίστα του Μακάρθι.

Anne- Cathrine Riebnitzsky «Η σφαγή των χοίρων», Μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης, εκδ. Utopia, σελ. 304

Σε ένα αεροπλάνο που επιστρέφει από το Αφγανιστάν η Λίζα, επαγγελματίας στρατιωτικός στην υπηρεσία του στρατού της Δανίας, κάθεται δίπλα στον γιατρό Αντρέας, στον οποίο αποφασίζει να διηγηθεί την ιστορία της ζωής της.
Είναι μια ιστορία για μια ληστεία, έναν καλοσχεδιασμένο θάνατο και μια μικρή αδερφή, που επιχείρησε να αυτοκτονήσει. Για μια μητέρα, που κλαίει πολύ, βυθισμένη στην κατάθλιψη και έναν πατέρα που δέρνει πολύ. Αλλά και μια ιστορία για τέσσερα αδέλφια που συνδέονται στον ίδιο αγώνα: να επιβιώσουν. Μια ιστορία με θέμα το να φεύγεις μακριά, και πάλι όμως να αιχμαλωτίζεσαι, τον έρωτα και τις ακραίες εμπειρίες ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο.
Η “Σφαγή των χοίρων” είναι ένα σκληρό και ποιητικό μυθιστόρημα για τον αγώνα μιας γυναίκας να αντιμετωπίσει το παρελθόν της και ίσως να λάβει μια ευκαιρία να βρει την αγάπη.

Viet Thanh Nquyen «Ο συνοδοιπόρος», Μετάφραση: Γιώργος- Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Utopia, σελ. 652

Ένα βαθύ, συγκλονιστικό ντεμπούτο είναι το βιβλίο ”Ο Συνοδοιπόρος” του Viet Thanh Nguen, είναι η ιστορία ενός ανθρώπου σε σύγκρουση , κάποιος του οποίου οι πολιτικές πεποιθήσεις είναι σε διαμάχη με τις ατομικές του πεποιθήσεις. Σε διάλογο αλλά και διαμετρικά αντίθετο με τις αφηγήσεις του πολέμου του Βιετνάμ που προηγήθηκαν αυτού, το μυθιστόρημα αυτό προσφέρει μια σημαντική και νέα προοπτική για τον πόλεμο: αυτή του διχασμένου φιλο-κομμουνιστή.
“Ο Συνοδοιπόρος” έχει κερδίσει το βραβείο Pulitzer 2016 για τη λογοτεχνία, καθώς και πολλά άλλα βραβεία, είναι ένα σπουδαίο και ρηξικέλευθο έργο. Έχοντας το ρυθμό και το σασπένς ενός θρίλερ και μία γλώσσα εφάμιλλη του Graham Green και του Saul Bellow, είναι ένα “έπος” για τον έρωτα και την προδοσία. Ο αφηγητής -ένας διπλός πράκτορας- είναι ένας άνθρωπος διχασμένος, βολοδέρνει ανάμεσα σε δύο εαυτούς. Ο Γαλλοβιετναμέζος λοχαγός που φτάνει στην Αμερική μετά την πτώση του Βιετνάμ (Σαϊγκόν 1975), χτίζει μια νέα ζωή και παράλληλα αναφέρει μυστικά στους κομμουνιστές ανωτέρους του πίσω στην πατρίδα.
“Ο Συνοδοιπόρος” είναι μια βαθιά και σκληρή ιστορία που διερευνά την ταυτότητα και -τελικά- την ύπαρξη, ένα σπουδαίο βιβλίο κατασκοπείας και μια σπαρακτική ιστορία έρωτα και φιλίας.

Δοκίμιο:

Lydie Salvayre «Περί λαγνείας», Μετάφραση: Αλέξης Εμμανουήλ, εκδ. Utopia, σελ. 136

Όταν ο σύντροφός σας, λαχανιασμένος εδώ και δεκαπέντε λεπτά, ορμάει καταπάνω σας, με βλέμμα χαμένο, το κορμί του να σείεται από ακανόνιστους σπασμούς κι απ’ το στόμα του να βγαίνουν ακατάληπτα λόγια, μην φρικάρετε. Ο εραστής σας δεν εκτροχιάζεται, το αντίθετο! Αυτές οι παροξυσμικές εκδηλώσεις που όσο να ‘ναι σας ξαφνιάζουν, σημαίνουν απλώς πως η στιγμή έχει έρθει, επείγουσα, αναπόφευκτη, ανεπίστροφη, επιτακτική, να δράσετε (“Quod non agit, non existit”, μας βεβαιώνει ο Λάιμπνιτς) και πως έχει φτάσει η ώρα να ξεκινήσετε το ταξίδι της μεγάλης απόλαυσης…!!!
Αυτή η μικρή ξεκαρδιστική πραγματεία προσφέρει στους άντρες και τις γυναίκες την ευκαιρία να βελτιώσουν την εκπαίδευσή τους στις σαρκικές απολαύσεις: το προκαταρκτικό αγκάλιασμα, οι στάσεις, τα έθιμα, οι καλοί τρόποι… Αγαλλίαση!! Οι φιλοσοφικές παραδόσεις περιγράφουν ότι το μόνο σίγουρο και αρχαιότερο μονοπάτι προς την αναζήτηση της ευτυχίας είναι αυτό της λαγνείας.
Η Lydie Salvayre μέσα από έναν τρελό χορό αναφορών (Σοπενχάουερ, Αγία Θηρεσία της Άβιλα, Όσκαρ Γουάιλντ, Ζαν-Ζακ Ρουσσώ…) και αστείων καταστάσεων μας προσκαλεί να απολαύσουμε τη ζωή και να τη ζήσουμε ενώ απολαμβάνουμε!!

Ποίηση:

Θάνος Πανταζής «Εν μέσω ψιθύρων», εκδ. ΑΩ, σελ. 56

Δείγμα γραφής:

ΕΡΧΟΜΑΙ ΣΠΙΤΙ

Ακούω ένα τραγούδι των νεανικών μου χρόνων,
Κλείνω τα μάτια και το δωμάτιο απλώνεται στο άπειρο,
Το σώμα μου εκρήγνυται κι αιωρείται πάνω από στάχυαδερβίσηδες,
Τα βλέφαρα κλειστά – κατάματα στον ήλιο,
Και δεν υπάρχει πόνος, ούτε θλίψη,
Τα σκέπασε η μυρουδιά του πεύκου και της ρίγανης,
Ακούω ένα τραγούδι των νεανικών μου χρόνων,
Αγάπη μου, έρχομαι σπίτι.

Σεπτέμβρης του ’14

**

ΨΙΘΥΡΟΙ

Ψιθύρισέ μου θάλασσα όλες τις χάρες που μου ‘χει δώσει η ζωή
Ψιθύρισέ μου θάλασσα κι όλες τις πίκρες και τον πόνο που ‘χω νιώσει.
Άσε την αρμυρή ανάσα σου το μέτωπο να μου δροσίζει
Και τ’ αφρισμένο χάδι σου τις αμαρτίες μου στα βράχιανα ξορκίζει.
Τ’ ανταριασμένα κύματα την άγρια χαρά μου ας θεριεύουν
Και στης μπουνάτσας τη γαλήνη, μαλάκωσε τα βάσανα και τους καημούς.
Στείλε τους άνεμους, στον ουρανό σα γλαροπούλι να με πάνε
Και κλείσε στην παγωμένη αγκάλη του βυθού σου όλες τις μαύρες σκέψεις
Που σαν το σαράκι μού κατατρώγουν την ψυχή.
Ψιθύρισέ μου θάλασσα τραγούδια για χορούς που ‘χω ξεχάσει
Ψιθύρισέ μου θάλασσα ένα νανούρισμα που ‘χω ν’ ακούσωαπό παιδί.
Κι όταν θα ‘ρθεί το τέλος μου, φώναξε τ’ όνομά μου δυνατά
Κι άσε τις στάχτες μου μέσα στ’ απέραντο γαλάζιο τωννερών σου να ‘ρθουν
Σ’ έναν αιώνιο γάμο, ένα μαζί σου να γενώ.

Χρήστος Αγγελόπουλος «Φαροφύλακος ελεγείες», εκδ. ΑΩ, σελ. 56

Δείγμα γραφής:

ΞΕΡΟΛΙΘΙΑ

Οι λέξεις
Είναι σαύρες
Σκαρφαλώνουν
Τα τείχη
Της μοναξιάς,
Τρυπώνουν
Στα χάσματα
Της Σιωπής…