Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ψυχές, κορμιά και τόποι σε αποσύνθεση
24/01/2018, 8:24 πμ

Ψυχές, κορμιά και τόποι σε αποσύνθεση

Γράφει η Εύα Στάμου //

 

Κώστας Λογαράς «Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο», εκδ. Καστανιώτης

 

Διαβάζοντας τα έργα σύγχρονων Ελλήνων πεζογράφων μου δημιουργείται κάποιες φορές η εντύπωση πως ορισμένοι συγγραφείς δεν έχουν ζήσει πραγματικά, δεν έχουν περπατήσει τους δρόμους της πόλης τους, δεν έχουν συναναστραφεί ανθρώπους με διαφορετικές  εμπειρίες ή κουλτούρα, δεν έχουν βιώσει ισχυρά πάθη. Η αίσθησή μου είναι ότι οι ιστορίες τους πηγάζουν σχεδόν αποκλειστικά από την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων και την ζωηρή φαντασία τους. Πώς είναι δυνατόν, όμως, να γράψει κανείς με επιτυχία για τον «άλλο» -τον ξένο, τον πρόσφυγα, τον άστεγο, τον εγκληματία – αν δεν εγκαταλείψει έστω για λίγο το γραφείο του, τις συνήθειές του, τον ίδιο του τον εαυτό;

Το πρόσφατο μυθιστόρημα του Κώστα Λογαρά, Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο, εμπνευσμένο από αληθινά περιστατικά, στέκεται στον αντίποδα αυτής της κατάστασης, προσφέροντας μας ένα από τα πιο ρεαλιστικά όσο και διεισδυτικά μυθιστορήματα των τελευταίων χρόνων.

Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Μαρίνος Τριάντης που αποφυλακίζεται  το 2011 έχοντας ζήσει στη φυλακή τριάντα χρόνια για τη δολοφονία ενός δεκαεξάχρονου αγοριού.

Ο Λογαράς κατασκευάζει έναν ολοκληρωμένο, πειστικό, συνεπή και ενδιαφέροντα  χαρακτήρα, καταφέρνοντας να εντοπίσει και στην συνέχεια να αναδείξει τα γνωρίσματα που  θα κάνουν τον στυγερό δολοφόνο, Μαρίνο Τριάντη, ανθρώπινο και οικείο στους αναγνώστες, οι οποίοι μπορεί να μην τον συμπαθήσουν, όμως θα κατανοήσουν τα κίνητρά του (κυρίως μέσα από τις σύντομες μα εύστοχες περιγραφές της σχέσης τού Μαρίνου με τη μάνα του) και θα ενδιαφερθούν για την λογοτεχνική του μοίρα. Εξαιρετική πινελιά τα ανορθόγραφα σημειώματα ημερολογιακού τύπου του πρωταγωνιστή.

Η τραγική πορεία του Τριάντη παρουσιάζεται παράλληλα με την ιστορία της Πάτρας, μιας πόλης χωρίς αντιστάσεις που φθίνει στα χρόνια της οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης, όπως και οι υπόλοιπες μεγαλουπόλεις της  χώρας. Η παρακμή των ηρώων -του Στρατή, του Μαρκήσιου, της Στυλιανής, του Μαρίνου – αντικατοπτρίζεται στις άθλιες συνοικίες, τις βρόμικες αλάνες, τους δρόμους που έχουν μετατραπεί σε αποχωρητήρια ή πεδία μάχης για τους στρατευμένους παλικαράδες της Χρυσής Αυγής, στην μπόχα του λιμανιού, σε μια πτώση αισθητική και ηθική που αποτελεί βέβαια μία μόνο όψη της πόλης. Πρόκειται για το τέλος μιας εποχής, σε συνοικίες στοιχειωμένες από τα φαντάσματα της ένδοξης ιστορίας τους και τις εξαθλιωμένες μορφές των προσφύγων που συρρέουν γύρω από το λιμάνι.

Οι κεντρικοί ήρωες είναι εγκλωβισμένοι, με επιθυμίες κι ανάγκες που δεν γίνεται να βρουν διέξοδο όχι μόνο λόγω της βαριάς σκιάς που ρίχνει πάνω τους το παρελθόν μα και εξαιτίας της βαθιάς κρίσης που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία. Ψυχές, κορμιά και τόποι σε αποσύνθεση.

Εξαίρεση ο χαρακτήρας του Λεό, για τον οποίο η τέχνη φαίνεται να αποτελεί διέξοδο τόσο στα εσωτερικά διλήμματα, όσο και στα εξωτερικά ζητήματα μιας πραγματικότητας που δεν χαρίζεται σε οποιονδήποτε είναι διαφορετικός.

 

Κώστας Λογαράς

 

Οι απαραίτητες αναδρομές στο παρελθόν του Τριάντη και των υπόλοιπων χαρακτήρων γίνονται με τρόπο αριστοτεχνικό, χωρίς να νιώθουν οι αναγνώστες ότι ανακόπτεται η ιστορία, προσφέροντας μια διαυγή εικόνα της ψυχοσύνθεσης των βασικών πρωταγωνιστών της υπόθεσης.  Ο μικροαστισμός και η υποκρισία μιας κλειστής κοινωνίας στηλιτεύονται, καθώς τα σχόλια του Κώστα Λογαρά που αφορούν την ψυχική υγεία των ηρώων, την γκέι σεξουαλικότητα, τον τρόπο που συνδέεται η ερωτική επιθυμία με τη βία, την επιβολή, ή την υποταγή, την εργαλειοποίηση του σώματος από τους νταήδες της Χρυσής Αυγής, παρεμβάλλονται με φυσικότητα, χωρίς ίχνος διδακτισμού.

Ένα βιβλίο που χάρη στην άρτια λογοτεχνική γλώσσα, τους καλοσχηματισμένους χαρακτήρες, και την δυναμική πλοκή προσφέρει αναγνωστική απόλαυση και τροφή για σκέψη στον απαιτητικό αναγνώστη.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top