Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η Ελλάδα της κρίσης και η κοινωνία
05/04/2017, 11:30 πμ

Η Ελλάδα της κρίσης και η κοινωνία

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Πάνος Ιωαννίδης “Τα μωρά της Αθηνάς” Εκδόσεις Πηγή, 2016, σελ. 426

 

Όλο και περισσότεροι έλληνες συγγραφείς, άνδρες και γυναίκες, γράφουν αστυνομικά μυθιστορήματα που φιλοδοξούν ν’ αγγίξουν το αναγνωστικό κοινό, το οποίο όμως προτιμάει τα μεταφρασμένα, ιδίως εκείνα που εισάγονται από τις σκανδιναβικές χώρες. Θυμίζουμε πως μόνο το 2016 εκδόθηκαν πάνω από πενήντα ελληνικά μυθιστορήματα κι αυτό εν μέσω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα. Ένα από αυτά είναι και το Τα μωρά της Αθηνάς του Πάνου Ιωαννίδη (1978), ο οποίος έχει κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο την ποιητική συλλογή Ποιήματα της στιγμής και άλλες ουτοπικές ιστορίες. Μπορούμε να πούμε πως τούτο το πρώτο έργο του συγγραφέα έχει θετικές και αρνητικές όψεις, όπως ίσως συμβαίνει με τα πρώτα μυθιστορήματα όλων σχεδόν των συγγραφέων του κόσμου, όλων των εποχών. Η ιστορία αφορά τη δολοφονία του Γρηγόρη Μπέη, το 2013, ενός νέου και όμορφου επιχειρηματία με έντονη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα. Βρέθηκε με μια σφαίρα στην καρδιά κοντά στον καταρράκτη Λειβαδίτη, γυμνός στο νερό. Έχοντας ζήσει μια πλήρη ζωή, ο Μπέης, γιος βουλευτή και πρώην υπουργού που έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική δράση, άνδρας με αρραβωνιαστικιά και ερωμένη, έχει προξενήσει ζητήματα στον περίγυρό του. Ωστόσο, η αδελφή του, η Αντιγόνη Μπέη, αναθέτει σ’ έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ, τον Πέτρο Ριβέρη, ο οποίος μόλις έχει εγκατασταθεί στην πόλη, κάπου στη Βόρεια Ελλάδα, να βρει τι συνέβη. Ο Ριβέρης που αγαπάει τη δουλειά του έρχεται αντιμέτωπος με ποικίλα αινίγματα. Το πρώτο: Γιατί ο Γρηγόρης Μπέης δημιούργησε την εταιρεία Green Sea Network, ένα δίκτυο επιχειρήσεων και πολιτιστικών δραστηριοτήτων; Γιατί μια ομάδα νέων επιστημόνων αντέδρασε στα σχέδια του και προσπάθησε να κάνει κάτι το διαφορετικό;

 

Πάνος Ιωαννίδης

 

Σύμφωνα με τον συγγραφέα και το σημείωμα στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, το μυθιστόρημα προσπαθεί να αποτυπώσει την περίπλοκη διαδικασία αφομοίωσης των νέων ανθρώπων στην κοινωνία και την αναζήτηση της ταυτότητάς τους «σε έναν κόσμο με παλιές δομές». Αυτή όμως η διατύπωση είναι δύσκολη στην κατανόησή της. Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι απλό, πρέπει να είναι απλό (ένα έγκλημα και η εξιχνίασή του), διαφορετικά ο αναγνώστης μπερδεύεται, χάνει την υπομονή του και τελικά τα παρατάει. Ωστόσο, η ιστορία του Πάνου Ιωαννίδη έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και με έναν καλύτερο χειρισμό θα καθήλωνε τον αναγνώστη. Είναι φανερό εξαρχής πως ο συγγραφέας επιδιώκει να προβληματίσει, να σχολιάσει την σημερινή ελληνική πραγματικότητα, την εποχή των μνημονίων, και ει δυνατόν να αφυπνίσει συνειδήσεις. Τα μωρά της Αθηνάς ανήκουν στο λογοτεχνικό είδος που έχει αποκληθεί μεσογειακό αστυνομικό μυθιστόρημα, όπου η πολιτική και η κοινωνία παίζουν πρωτεύοντα ρολό. Ο Πάνος Ιωαννίδης έχοντας μελετήσει την πρόσφατη ελληνική ιστορία προσπαθεί να μιλήσει για όσα έχουν γίνει σε τούτον τον τόπο τα τελευταία χρόνια. Έτσι αναφέρεται στη λεγόμενη «γενιά της αλλαγής», στο σχέδιο Μάρσαλ, στην ανεργία, στον μαρξισμό, στη Δεξιά, στα Δεκεμβριανά του 2008, στο μύθο των τεμπέληδων Ελλήνων. Όλα αυτά τα σημαντικά, διάσπαρτα εδώ κι εκεί μέσα στο κείμενο, μαζί με βιβλία, ταινίες και τραγούδια (δείχνουν έναν συγγραφέα με πολλαπλά ενδιαφέροντα), μπερδεύονται γλυκά, επειδή ο αναγνώστης χάνει τον μπούσουλα μέσα στον ωκεανό των ονομάτων που συναντάει. Ο μεγάλος αριθμός ηρώων (Πέτρος, Ρουσέτος, Καλλιόπη, Αύρα, Κώστας, Νατάσα, Πολύκαρπος, Χρήστος, Παύλος, Γιάννης, Άλκης, Λήδα, Αρτέμης, Νεφέλη, Νικόλας, Μαριλένα, Στέφανος, Νίκη, Αντρέας, Άγγελος, Ζωή, Κλέα, Στάθης, Αντώνης, Βασίλης, Θεανώ, 26 ονόματα στις πρώτες εκατό σελίδες), αποτελεί αρνητικό στοιχείο: ο αναγνώστης τα ξεχνάει αυτά τα ονόματα, δεν μπορεί να θυμηθεί ποιος είναι ποιος.

Συμπέρασμα: το μυθιστόρημα έχει πλήθος αρετές. Απλώς ο συγγραφέας στο επόμενο πρέπει να τιθασεύσει τον δημιουργικό του οίστρο: δεν είναι ανάγκη να τα πει όλα στο ίδιο κείμενο.

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top