Fractal

Χαϊκού για τη φύση και τον έρωτα

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Κατίνα Βλάχου, Bernadette Mergaerts “Τα ελάχιστα – Ni plus ni moins” Εκδόσεις Λοράνδου, 2018, σελ. 72

 

Η Κατίνα Βλάχου (Κέρκυρα, 1950) είναι ποιήτρια, είναι πεζογράφος, αγαπάει τη λογοτεχνία και τις καλές τέχνες, αγαπάει τη φύση, αγαπάει τη ζωή και τους ανθρώπους. Τα τελευταία τρία χρόνια γράφει ολιγόστιχα ποιήματα (χαϊκού) σχεδόν σε καθημερινή βάση, μικρό δείγμα των οποίων είναι η παρούσα συλλογή με τον τίτλο Τα ελάχιστα. Το χαϊκού είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα, όπου γίνεται η προσπάθεια να συλληφθεί μια συγκεκριμένη στιγμή και να διατηρηθεί στην αιωνιότητα. Το βιβλίο της Βλάχου είναι δίγλωσσο, καθώς τα ποιήματα είναι γραμμένα στην ελληνική και στη γαλλική γλώσσα, και εικονογραφείται με φωτογραφίες-έργα της Bernadette Mergaerts (Βέλγιο,1958), τακτικής επισκέπτριας της Κέρκυρας, η οποία την εμπνέει.

Τρία, κυρίως, είναι τα θέματα που προσεγγίζει η ποιήτρια: η φύση, ο έρωτας και η θλίψη για πρόσωπα και πράγματα. Ίσως δεν είναι τυχαίο που το πρώτο ποίημα (άτιτλο, όπως όλα), είναι το παρακάτω:

 

Άνοιξε σώμα

     πόρτες και παράθυρα

     Ήρθε ο έρωτας

 

Και στα γαλλικά:

 

Ouvre grand mon corps

      portes et fenêtres

      Lamour est là

 

     Η φύση είναι πανταχού παρούσα στις σελίδες της συλλογή κι είναι σαν να στέκεται η ποιήτρια στο παράθυρο του σπιτιού της και να παρατηρεί:

 

Σταγόνες βροχής

      Λυγίζει η παπαρούνα

      Άλικη λύπη

 

Ωστόσο, ενίοτε η φύση είναι συνυφασμένη με την κοινωνία και με όσα συμβαίνουν στον περίγυρό μας:

 

     Στέκουν στη βροχή

     ούτε μπρος ούτε πίσω

     Σύνορα κλειστά

 

Η φύση καμιά φορά μας αναγκάζει να θυμηθούμε, να περιπλανηθούμε στο παρελθόν μας:

 

Βροχή στο χώμα

      πότισε τον κήπο μου

      άγουρες μνήμες

 

Κατίνα Βλάχου

 

Επίσης, η φύση μας ωθεί να στοχαστούμε πάνω στα γήινα, τα παρόντα κα τα μέλλοντα, να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη:

 

Βροχή στο δάσος

     Φύλλα νεκρά που πέφτουν

     Χώμα θα γίνουν

 

Ο έρωτας δεν μπορεί να μην συνυπάρχει με τη φύση, έτσι τον βλέπουμε να παίζει μαζί της, ακόμα κι όταν δεν θέλει να φανερωθεί:

 

Έρωτας κρυφός

     Αγαπάει τη βροχή

    το κυκλάμινο

 

Κι ύστερα η ποιήτρια ορκίζεται αιώνια πίστη στον έρωτα ή καλύτερα στην αγάπη:

 

     Θα παραμείνω

     στης αγάπης τη φλόγα

     φαροφύλακας

 

Ωστόσο, η αγάπη για τη φύση επιστρέφει:

 

Λευκό σύννεφο

    ήσυχα ταξιδεύει

    σε μπλε αγκαλιά

 

Bernadette Mergaerts

 

Ενώ στο προσκήνιο εμφανίζεται η τέρψη που προσφέρει ο έρωτας:

 

Ανοχύρωτο

    στο φιλί προσφέρεται

    ηδονής στρείδι

 

Η ίδια σωματική τέρψη εμφανίζεται ξανά:

 

     Άσπιλος κρίνος

     που φαντασιώνεται

     ηδονής μέθη

 

Η θλίψη, αλλά κι ένα είδος οργής, είναι παρούσα στη συλλογή χωρίς όμως να καλύπτει με τη σκιά της τη φύση και τον έρωτα:

 

Δε σου συγχωρεί

    τη γενναιοδωρία

     ο μικρόψυχος

    

Το τελευταίο χάικού αποτελεί το απόσταγμα των συναισθημάτων της ποιήτριας, η οποία εκφράζει μιαν από τις επιθυμίες της, ίσως τη σημαντικότερη:

 

Να χαθώ θέλω

     στο λευκό ακρογιάλι

     ένα δειλινό

 

     Ένα με τα κύματα

     Ένα με τον ουρανό

 

     Να σημειώσουμε εδώ πως ο Γιώργος Σεφέρης θεωρείται ο εισηγητής των χαϊκού στην Ελλάδα με τα ποιήματα του στο Τετράδια Γυμνασμάτων (1928-1937), ενώ στο είδος διέπρεψε και ο ναυτικός (καπετάνιος)-ποιητής Δημήτρης Αντωνίου με τη συλλογή Χάι Κάι και Τάνκα (1972), φίλος του Σεφέρη.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top