Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η αυτογνωσία μέσω του έρωτα
15/03/2017, 11:31 πμ

Η αυτογνωσία μέσω του έρωτα

Γράφει η Τζένη Μανάκη //

 

Χαρά Ανδρεΐδου «Τα άδεια κουτιά», εκδ. Α.Α. Λιβάνη

 

«Η ύπαρξή μας είναι μια σειρά από άδεια κουτιά, εφαπτόμενα αλλά όχι συγκοινωνούντα. Κάθε κουτί και μία ανάγκη μας. Και όλη η ζωή μια αδιάκοπη προσπάθεια να γεμίσουμε τα άδεια κουτιά μέσα μας, όλα τα άδεια κουτιά μέσα μας» Χ.Α.

 

Η ψυχική πληρότητα δίπλα στον άλλο, τον εραστή, τον σύντροφο, τον αγαπημένο, είναι ο πυρήνας του έργου της Χαράς Ανδρεϊδου, με γλώσσα που αποκαλύπτει – προδίδει τον ενδότερο εαυτό.

Η αγωνιώδης αναζήτηση μιας σύγχρονης γυναίκας εγκλωβισμένης στο πάθος για ικανοποίηση της ερωτικής επιθυμίας, με στόχο τη συντροφικότητα, την ειλικρινή αγάπη, είναι η αφορμή για να αναπτύξει η συγγραφέας τη φιλοσοφική της σκέψη σχετικά με τα αδιαπέραστα, τα μη συγκοινωνούντα διαμερίσματα του ανθρώπινου νου.

Η Δάφνη, ηρωίδα της, αναζητά μανιωδώς, την πληρότητα, κι αφήνεται να παρασυρθεί σε λάθος δρόμους, λάθος αγκαλιές μέχρι να φθάσει στη διαπίστωση   και να καταλήξει στην ανάγκη να αγαπήσει τον ίδιο τον εαυτό της, να νιώσει το λάθος αυτού του ξοδέματος ψυχής και σώματος, αφού προηγουμένως αφήνεται στη ”μαγική” αγκαλιά του Θέμη, που ενδίδει μερικώς, κρατάει ερμητικά κλειστά μέρη της ζωής του, την αφήνει έξω να περιμένει εναγωνίως το κάλεσμά του σ’ αυτά. Ένα κάλεσμα στο οποίο εκείνος δεν ανταποκρίνεται στο χρονικό πλαίσιο που εκείνη έχει προσδιορίσει. Η ανάγκη αναπλήρωσης, την οδηγεί σε άλλον εραστή νεώτερο που  γεμίζει άλλα κομμάτια του «θέλω» της κι όταν αυτά ψυχορραγούν της δίνει λύση η σύγχρονη, «ανέξοδη»,  virtual reality της ηλεκτρονικής σχέσης. Μιας «σχέσης» που καταλήγει σε έρωτα, σ’ έναν παθιασμένο έρωτα, που διακόπτει ο κίνδυνος ενός διαζυγίου του Τραϊανού, αυτό είναι το όνομα του τρίτου παράλληλου εραστή της Δάφνης, με τον οποίο απολαμβάνει και στιγμές πραγματικής ευτυχίας.

Η συγγραφέας παίρνει αφορμή από τις ψυχικές μεταλλάξεις της ηρωίδας της να διατυπώσει με δοκιμιακού τύπου κείμενα τις φιλοσοφικές της σκέψεις.  

«Τέτοια είναι πάντα η ευτυχία, η χαρά, αλαζονική, κοντόφθαλμη, κοντόμυαλη, άμυαλη. Δεν έχει μνήμη αποβάλλει από μέσα της τη συλλογική και την προσωπική μνήμη, εξοβελίζει τη συλλογική σοφία, το απόσταγμα της εμπειρίας το καταστάλαγμα των βιωμάτων, ξεχνάει τις προηγούμενες φορές, τις προηγούμενες προσπάθειες, τις προηγούμενες ματαιώσεις, τις προηγούμενες αποτυχίες. Σκεπάζει τον πόνο, εξορίζει  τον χρόνο, αγνοεί επιδεικτικά το παρελθόν, ζει μόνο στο παρόν  κι έχει μια αλαζονική βεβαιότητα για το μέλλον…..

Η ευτυχία της Δάφνης έχει ημερομηνία λήξης, εξακολουθεί να αισθάνεται άδεια, να δίνει, μόνο χωρίς την αναμενόμενη, πολυπόθητη ανταπόκριση σε δικό τους δόσιμο. Συμπληρώνει δικά τους κενά ενώ η ψυχή της αποζητά μία πλήρωση που δεν έρχεται.

Με γλώσσα έντεχνη, ρέουσα, με επαναλήψεις που άλλοτε εντείνουν και άλλοτε αποφορτίζουν την ψυχική ένταση της ηρωίδας, η συγγραφέας δημιουργεί έναν τύπο γυναίκας με ευθύ προσανατολισμό την πλήρωση ψυχής και σώματός από τον σύντροφο ζωής, μια ηρωίδα με στοιχεία της μαντάμ Μποβαρύ, χωρίς τον ρομαντισμό της ΄Εμμας. Η ηρωίδα της Ανδρεϊδου είναι απαιτητική, προδίδει χωρίς να θέλει να προδοθεί, απαιτεί να πάρει τα πάντα, ενώ η ίδια καταφεύγει στη μοιρασιά, αναζητά  πλήρη απόκριση στο σύνολο των ”θέλω” της, με ρητορικό μόνο από μέρους της ολοκληρωτικό δόσιμο. Είναι άραγε ο τρόπος της να αγγίξει την ψυχική, σωματική και κοινωνική πληρότητα ο ενδεδειγμένος, ή το αθέμιτο καταφύγιο ενός μεγάλου ”εγώ”;

«Θέλω να μπαίνω μέσα στο μυαλό των άλλων. Θέλω να βρω έναν τρόπο, ένα φίλτρο, μια μαγική συνταγή που μου επιτρέπει να μπαίνω μέσα στο μυαλό των άλλων. Θα κάνω ό,τι χρειαστεί , ό,τι χρειαστεί!»

Η επιλογή της Δάφνης γίνεται βασανιστική. Οι όροι άνισοι. Το ”εγώ” του καθενός  αντιστρατεύεται τα ”θέλω” άλλου, και οι δρόμοι που κατά καιρούς φάνταζαν παράλληλοι, αποκλίνουν. Τα ψυχικά της αδιέξοδα οδηγούν σε ”ρήξεις” με τους εραστές της. Θρηνεί. Πονάει η ψυχή της για το λάθος ξόδεμα, για το μεγαλύτερο κενό, των κενού περιεχομένου σχέσεων.

«Θρηνώ την αρχική ορμή του έρωτα. Την άσπιλη την αμόλυντη, την άχραντη, την πάλλευκη. Θρηνώ το απέραντο που έγινε πεπερασμένο, το διαρκές που έγινε σύντομο, το συνεχές που έγινε διακοπτόμενο. Θρηνώ το λευκό που έγινε γκρίζο, το πανέμορφο που γέμισε ουλές και σημάδια, το αρυτίδωτο που γέμισε ρυτίδες ….»

 

Χαρά Ανδρεΐδου

 

Προς επίρρωσιν των μη ”συγκοινωνούντων κουτιών”, η συγγραφέας παραθέτει λυρικά κείμενα με βάθος εσωτερικού μονολόγου της ηρωίδας της.

Ιντερμέδια ευτυχίας ακολουθούνται από στιγμές μοναξιάς, απόγνωσης όπου η ηρωίδα χάνει στοιχεία της ”μεγαλοψυχίας” της, μετανιώνει για ό,τι έδωσε χωρίς να λάβει, καταριέται τον εραστή της, θυμίζοντας μέλος χορού αρχαίας τραγωδίας:

«Μόνη μου λοιπόν. Μόνη όπως πάντα. Μια ανάσα βαθιά και στήνομαι στα πόδια μου…. Την κατάρα μου να έχει! Να είναι πάντα μόνος του, πάντα μίζερος, πάντα δυστυχισμένος. Να μη νιώσει ποτέ τη γαλήνη της αγάπης, την τρυφεράδα της συντροφικότητας….»

 

Κι ενώ το κάνει με πόνο ψυχής παραδίδεται σε ξένες αγκαλιές, αναζητώντας μέσα από τον σωματικό έρωτα να γιατρέψει τις πληγές της.

«Κάποια στιγμή συνειδητοποιεί την παράνοια που βιώνει, καταλαβαίνει ότι χάνει τον εαυτό της και προσπαθεί να πάρει τη ζωή της στα χέρια της, να οδηγήσει εκείνη τις εξελίξεις. Συγκρούεται άγρια με την πραγματικότητα και με τα ”θέλω” του καθενός χωριστά και αντιλαμβάνεται πως δεν μπορεί να ορίσει τον τρόπο που αντιδρούν οι άλλοι…. Ανακαλύπτει έκπληκτη τη δύναμη της και τη χρησιμοποιεί συνειδητά για να κάνει μια σιωπηλή ειρήνη με τον εαυτό της.» Χ.Α.

 

Αντιλαμβάνεται μοιραία, κάποτε, ότι πρέπει ν’ αγαπήσει τον εαυτό της, γιατί μόνο μέσα από την αγάπη του εαυτού, δίνεται και η αγάπη του άλλου, γιατί έτσι μόνο την αξίζει!         .

Οι παλιοί αγαπημένοι – εραστές επιστρέφουν αναζητώντας, εκτιμώντας τη χαμένη απόλαυση της αγάπης της. Βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα επιλογής του ανθρώπου που θα γεμίσει και θα δικαιώσει την ύπαρξή της, και το κάνει αυτό μ’ ένα:

«… κλάμα σιγανό, παραπονεμένο, πονεμένο, ένα κλάμα για τις συμπαγείς απουσίες που της επιβλήθηκαν, για τον αβάσταχτο πόνο που της επιδόθηκε, για το ξερίζωμα του εαυτού της που αναγκάστηκε να κάνει για να γλυτώσει, να σωθεί.»

 

                                          

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top