Μήπως κινδυνεύει το συκώτι μου και δεν το ξέρω;

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

Τους μεγαλύτερους «εχθρούς» για το συκώτι, αποτελούν οι ιοί της ηπατίτιδας.  Γνωρίστε  λοιπόν περισσότερα για τις τρεις  πιο συχνές ηπατίτιδες που το απειλούν, αλλά και  τι μπορείτε να κάνετε για να το προφυλάξετε από κάθε ορατό και αόρατο κίνδυνο …

Το συκώτι είναι «το βιοχημικό εργαστήριο» του οργανισμού που εκτελεί πάνω από 400 λειτουργίες, όλες απαραίτητες για να συντηρηθούμε στη ζωή. Ωστόσο, το πολύτιμο αυτό όργανο μπορεί να «αρρωστήσει» από υπερβολική κατανάλωση  αλκοόλ, ή από υπερδοσολογία αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Μπορεί, επίσης, να προσβληθεί από καρκίνο ή κίρρωση του ήπατος. Ακόμα, μπορεί να αντιμετωπίσει  σοβαρά προβλήματα από κάποιες μορφές ηπατίτιδας (τοπική αλλοίωση των ιστών μετά από βλάβη ή ερεθισμό στο συκώτι). Υπολογίζεται ότι 300.000 με 400.000 Έλληνες είναι φορείς της ηπατίτιδας Β, ενώ πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι το σύνολο των ανθρώπων που ζουν με χρόνια ηπατίτιδα C στην Ελλάδα φτάνει τις 167.000, από τους οποίους το 80% δυστυχώς δεν το γνωρίζει. Μάλιστα μετά τα σημαντικά αυτά στοιχεία ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» ξεκινά την υλοποίηση μίας νέας  εκστρατείας ενημέρωσης για την Ηπατίτιδα C, με την προβολή μιας διαφορετικής διάστασης της ασθένειας, μέσω της τέχνης του street art. Με αφορμή λοιπόν την παραπάνω εκστρατεία που θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2016  αλλά και το επικείμενο καλοκαίρι (εποχή που λίγο- πολύ  το συκώτι μας, απειλείται περισσότερο), δείτε πως θα το προστατεύσετε από τους «εχθρούς» που το πολιορκούν.

Ηπατίτιδες: Ο υπ’ αριθμόν 1 εχθρός

Από τις μεγαλύτερες απειλές  για το συκώτι, αποτελούν οι ιοί που το προσβάλλουν και που δεν είναι άλλοι από τους ιούς της ηπατίτιδας. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί:  Η ηπατίτιδα σαν πάθηση θεωρείται ύπουλη διότι τα συμπτώματά της (όταν υπάρχουν) είναι παραπλανητικά, δεδομένου ότι μοιάζουν με αυτά των ιώσεων της γαστρεντερίτιδας και της γρίπης. Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί  πέντε τύποι ιογενούς ηπατίτιδας και έχουν χαρακτηριστεί ως, Α, Β, C, D και Ε. Από αυτές, η Α,  η Β και τελευταία (λόγω του μεταναστευτικού κύματος) η C,  είναι οι ηπατίτιδες, που έχουν τα πιο πολλά κρούσματα στη χώρα μας. Και εδώ πρέπει να διευκρινιστεί, πως παρά τα κοινά τους σημεία, πρόκειται για  διαφορετικές ασθένειες, που δεν  πρέπει να συγχέονται μεταξύ τους.

Ηπατίτιδα Α: H πιο ήπια

Είναι η φλεγμονή του συκωτιού, που ευνοείται από τις κακές συνθήκες υγιεινής.  Ειδικά το καλοκαίρι μπορεί να μεταδοθεί πολύ εύκολα από μολυσμένο πόσιμο νερό, από φρούτα και λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά και, επίσης, από θαλασσινά (κυδώνια, στρείδια, μύδια), που ψαρεύονται σε μολυσμένα νερά. Επιπλέον στις διακοπές, τα γεύματα σε εστιατόρια που δεν πληρούν τους κανόνες υγιεινής, μπορεί να εκθέσουν άτομα κάθε ηλικίας στον κίνδυνο της ηπατίτιδας Α. Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη ηπατίτιδα, είναι μια οξεία λοίμωξη που θεραπεύεται, χωρίς να αφήνει ηπατική ή άλλη βλάβη.

Πως εμφανίζεται: Mε ανορεξία, ναυτία, διάρροια, πόνους στην κοιλιά και συχνά- λόγω διόγκωσης του συκωτιού- ίκτερο. Καμιά φορά, εμφανίζεται και με κιτρινίλα στα μάτια για 3-4 ημέρες, ενώ σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα και συχνά, δίνει την εντύπωση ελαφριάς γρίπης (με πόνους στις αρθρώσεις, γενική κατάπτωση, ανορεξία, ούρα στο χρώμα του τσαγιού ή και πυρετός μέχρι 38^{0 ).}  Αφού ωστόσο κάνει τον κύκλο της, υποχωρεί μετά από 3-6 εβδομάδες

Πως αντιμετωπίζεται: Σε όλες τις περιπτώσεις, η ηπατίτιδας Α, υποχωρεί  με ξεκούραση και ελαφριά διατροφή π.χ (κατανάλωση φρούτων και τροφές χωρίς λιπαρά) χωρίς άλλες συνέπειες. Το κύριο προληπτικό μέτρο κατά της νόσου είναι το εμβόλιο, το οποίο, συστήνεται προαιρετικά, ενώ άλλα  βασικά  μέτρα πρόληψης είναι: Η αποφυγή κατανάλωσης ωμών και γενικά ύποπτων θαλασσινών, η  χρήση νερού για την ποιότητα του οποίου υπάρχουν αμφιβολίες, καθώς και το πλύσιμο των χεριών πριν το μαγείρεμα και το φαγητό.

Ηπατίτιδα Β: Σοβαρή, αλλά προλαμβάνεται με εμβολιασμό

Ο ιός της ηπατίτιδας Β, (ο ΗΒV) μεταδίδεται με το αίμα, κυρίως από μολυσμένη σύριγγα, σεξουαλική επαφή, αλλά και από στενή επαφή με άτομα φορείς, του ιού (π.χ με εκτίναξη σταγονιδίων αίματος στα μάτια ή σε δέρμα που παρουσιάζει ελαφρύ τραυματισμό).

Πως εμφανίζεται: Αξίζει να σημειωθεί πως η μόλυνση με τον ιό της ηπατίτιδας Β, οδηγεί σε κλινικά συμπτώματα μόνο το 1/3 των ασθενών. Δηλαδή ένα άτομο, μπορεί να εμφανίσει ίκτερο (κίτρινο χρώμα του δέρματος και των βολβών των ματιών), αποχρωματισμό των κοπράνων πυρετό ανορεξία κλπ, μόνο σε αυτό το ποσοστό. Το άλλο τρίτο εκδηλώνει συμπτώματα  παρόμοια με αυτά της γρίπης και το υπόλοιπο τρίτο δεν έχει καθόλου συμπτώματα, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την ηπατίτιδα Α. Όμως, στην περίπτωση της ηπατίτιδας Β, ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς που την περνούν με η χωρίς συμπτώματα, θα παραμείνουν χρόνιοι φορείς Τέλος, η ηπατίτιδα Β, μπορεί να προκαλέσει χρόνια κατάσταση με μακροπρόθεσμες συνέπειες την κίρρωση η τον καρκίνο του ήπατος!

Πως αντιμετωπίζεται: Με προληπτικό εμβολιασμό (ο οποίος έχει καθιερωθεί παγκοσμίως, για την ηπατίτιδα Β) και εφαρμόζεται και στη χώρα μας  από την νεογνική  ηλικία. «Ο εμβολιασμός, εξασφαλίζει ανοσία σε ποσοστά 80-95% και είναι  εξίσου σημαντικός και στις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες», επισημαίνουν οι ειδικοί   της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης του Ήπατος( ΕΕΜΗ). Επίσης- τονίζουν-, τα τελευταία χρόνια η ηπατίτιδα Β, αντιμετωπίζεται θετικά και με τα νεότερα αντι-ιικά φάρμακα.

Ηπατίτιδα C: Αθόρυβη και επικίνδυνη

Ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας C είναι μέσω του μολυσμένου αίματος (μεταδίδεται κυρίως από μεταγγίσεις), αλλά και με τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό.

Πως εμφανίζεται: Και οι ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C είναι συχνά τελείως ασυμπτωματικοί. Η διάγνωση της νόσου γίνεται συνήθως τυχαία, μετά από ανάλυση αίματος στη διάρκεια ενός συνηθισμένου τσεκ άπ, ή άλλης ιατρικής πράξης (π.χ αιμοδοσία).  «Στην Ελλάδα περίπου το 2% του πληθυσμού έχει χρόνια Ηπατίτιδα C και μεγάλο μέρος του δεν το γνωρίζουν, καθώς η ηπατίτιδα C είναι μια αθόρυβη νόσος.  Όμως είναι γεγονός ότι ένα 30% όσων πάσχουν –έστω και χωρίς συμπτώματα–  θα αναπτύξουν μέσα σε μερικές δεκαετίες (10 με 20 χρόνια ή και περισσότερα) κίρρωση (γενικευμένη βλάβη) του ήπατος, η οποία ίσως εξελιχθεί σε καρκίνο στα επόμενα 5 με 10 χρόνια. Να σημειωθεί, επίσης, ότι μία από τις κύριες αιτίες για μεταμόσχευση ήπατος είναι η ηπατίτιδα C».

Πως αντιμετωπίζεται: Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της ηπατίτιδας C. Οι ειδικοί λοιπόν συμβουλεύουν: Εκτός από τα προληπτικά μέτρα που μπορείτε να πάρετε, πρέπει κατά καιρούς να κάνετε κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, ενώ για την διαπίστωση της ηπατίτιδας C, υπάρχει τώρα  και «το τεστ με το σάλιο». Επίσης, σύμφωνα με τον καθηγητή Παθολογίας – Γαστρεντερολογίας τoυ Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή της Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής του ΓΝΑ «Λαϊκό» κ. Γεώργιο Β. Παπαθεοδωρίδη: «Από το 2014 υπάρχουν εντυπωσιακές εξελίξεις στη θεραπεία των ασθενών με ηπατίτιδα C με την κυκλοφορία νέων φαρμάκων, που είναι ιδιαίτερα ασφαλή και αποτελεσματικά». Να σημειωθεί ωστόσο ότι τα νέα αυτά θεραπευτικά σχήματα είναι μεν διαθέσιμα στην Ελλάδα, με την κάλυψη των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά ελάχιστοι ασθενείς με ηπατίτιδα C έχουν πρόσβαση σ’ αυτά καθώς τα κριτήρια ένταξης στην αγωγή αφορούν τα άτομα με τελικού σταδίου ηπατική κίρρωση.

Να μην ξεχνάτε:

• Η ηπατίτιδα Α μεταδίδεται από κακές συνθήκες υγιεινής ή από μολυσμένα τρόφιμα, ενώ οι ηπατίτιδες B και C μεταδίδονται με το αίμα και τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό. Έχουν, όμως, διαφορετικά συμπτώματα και διαφορετική εξέλιξη.
• Μερικοί ιοί όπως αυτοί της ηπατίτιδας Β και C, το αλκοόλ, ορισμένα   φάρμακα και τοξικές ουσίες, μπορούν να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες στο συκώτι.
• Μπορείτε να εμβολιασθείτε για την ηπατίτιδα Α και Β, αλλά δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της ηπατίτιδας C.
• Η  σημασία της πρόληψης της Ηπατίτιδας Β και C είναι  πολύ μεγάλη, καθώς όταν ο ιός μολύνει το ήπαρ, προκαλεί φλεγμονή που σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να εξελιχθεί και να προκαλέσει καταστροφή του ήπατος (κίρρωση) ή ακόμη και καρκίνο.
• Η κίρρωση του ήπατος είναι μια προοδευτική κατάσταση απώλειας ηπατικού ιστού και αντικατάστασης του από ινώδη ιστό. Σταδιακά επέρχεται απώλεια των λειτουργιών του ήπατος με καταστροφικές συνέπειες για τον ασθενή.

Πως λειτουργεί το συκώτι (ήπαρ):

Το συκώτι εκτελεί χρέη εργοστασίου αποτοξίνωσης, αποθήκης ενέργειας και συνεχούς παραγωγής ζωτικών παραγόντων για τον οργανισμό. Με λίγα λόγια, οι λειτουργίες του ήπατος μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
* Την επεξεργασία και αποβολή αχρείαστων ουσιών του οργανισμού.
* Το μεταβολισμό και εξουδετέρωση τοξικών ουσιών.
* Την αποθήκευση γλυκόζης και απελευθέρωση της στο αίμα όταν οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού το απαιτούν.
* Την παραγωγή μεγάλου αριθμού ουσιών και πρωτεϊνών (λευκωματίνη, χολή, χοληστερόλη, παράγοντες πήξης και του ανοσοποιητικού συστήματος).

Τι να κάνω για να προφυλάξω το συκώτι μου;

Υπάρχουν μια σειρά από απλά αλλά αποτελεσματικά μέτρα που μπορείτε να εφαρμόσετε όπως:

• Να αποφεύγετε τη συστηματική κατανάλωση αλκοόλ. Είναι ιδιαίτερα τοξικό για το συκώτι.
• Να μην λαμβάνετε φάρμακα χωρίς τη συμβουλή του γιατρού. Πολλά από αυτά κυρίως τα αντιφλεγμονώδη, είναι τοξικά για το συκώτι και δεν πρέπει να λαμβάνονται σε ψηλότερες δόσεις από αυτές που συστήνονται. Τα ναρκωτικά επίσης όπως για παράδειγμα η κοκαΐνη, προκαλούν βλάβες στο συκώτι.
• Σε περίπτωση που μέλος της οικογένειάς σας είναι φορέας κάποιας ηπατίτιδας  πρέπει να ελέγξετε (με ειδικό τέστ) τον δείκτη μεταδοτικότητας, το πόσο δηλαδή είναι μεταδοτικός ο ιός.
• Να αποφεύγετε, επίσης την κοινή χρήση αντικειμένων προσωπικής υγιεινής (π.χ  ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες πετσέτες  κ.λ.π). Η χρήση τέτοιων αντικειμένων, όπως και η ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών με κοινές βελόνες μεταξύ των χρηστών, περιλαμβάνονται στους λόγους μετάδοσης μολυσματικών παραγόντων τοξικών για το συκώτι.
• Να μην επιχειρείτε ποτέ σεξ χωρίς προφύλαξη. Οι ιοί της ηπατίτιδας μεταδίδονται και δια μέσου των υγρών του σώματος.
• Να αποφεύγετε και το υπερβολικό λίπος στη διατροφή. Tα λίπη και η παχυσαρκία δεν αφορούν μόνο τη γραμμή σας, αλλά και το συκώτι σας. Mπορεί να προκαλέσουν μια αρρώστια του ήπατος που ονομάζεται λιπώδης διήθηση, την οποία παρουσιάζουν συνήθως τα υπέρβαρα άτομα.
• Να μην εκτίθεστε σε τοξικές χημικές ουσίες H εισπνοή εντομοκτόνων, διαφόρων βαφών και άλλων χημικών τοξικών ουσιών ερεθίζει το συκώτι. Εάν λόγω εργασίας δεν μπορείτε να κάνετε διαφορετικά, να λαμβάνετε τα κατάλληλα μέτρα   όταν ψεκάζετε (μάσκα, γάντια, ειδικά γυαλιά.κλπ).
• Nα αναζητάτε συμβουλή γιατρού, σε περίπτωση που υπάρχουν σημεία ή συμπτώματα που σχετίζονται με ηπατικά προβλήματα όπως ίκτερος (κίτρινη χροιά του δέρματος και του άσπρου του ματιού, φαγούρα, κόπρανα χωρίς χρώμα, πρήξιμο ή και πόνος κοιλιάς, ούρα πολύ σκούρου χρώματος, χρόνια κούραση, ανορεξία).

INFO

Ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» που ιδρύθηκε και δραστηριοποιείται από το 2012 είναι ο πρώτος σύλλογος ασθενών με νοσήματα του ήπατος. Όπως δηλώνει ο Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Γιώργος Καλαμίτσης: «Μέσα από την εμπειρία μας ως ασθενείς παρέχουμε υποστήριξη στους ανθρώπους που ζουν με ιογενείς Ηπατίτιδες Β και C ή άλλα νοσήματα του ήπατος, καθώς και τεκμηριωμένη πληροφόρηση σε θέματα ηπατιτίδων». Για περισσότερες πληροφορίες  [Λ. Αλεξάνδρας 213Β, Αμπελόκηποι Τηλ.: 211 0122102 | www.helpa-prometheus.gr | hlpaprometheus@gmail.com]

————

Η τέχνη στην υπηρεσία της πρόληψης για την ηπατίτιδα C:

Αυτήν τη φορά με σύμμαχο την Τέχνη, ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» συνεχίζει την προσπάθειά του να γεφυρώσει το χάσμα ενημέρωσης, με μια εκστρατεία που στόχο έχει την ευαισθητοποίηση, την πρόληψη και παράλληλα την προτροπή σε εξετάσεις, στο ευρύ κοινό.

Κεντρικό εικαστικό της εκστρατείας, αποτελεί η δημιουργία του ΙΝΟ, ενός από τους διασημότερους καλλιτέχνες και εκφραστές αυτής της μορφής τέχνης στην Ελλάδα αλλά και παγκόσμια. Ο ΙΝΟ φιλοτέχνησε τον τοίχο του κτιρίου του ΕΟΠYΥ στην Αθήνα, Πειραιώς & Δεληγιώργη, αποτυπώνοντας μέσα από τη δημιουργία του, την προτροπή αλλά και την αλλαγή στάσης που θα πρέπει να υιοθετήσει ο σημερινός άνθρωπος απέναντι στο καθημερινό «κυνήγι θησαυρού» για τα υλικά αγαθά.

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης και προσέγγισης περισσότερων ανθρώπων, έχει δημιουργηθεί ένα κοινωνικό μήνυμα (video spot), ένα video με πλάνα και λήψεις από τη διάρκεια της «δημιουργίας» του ΙΝΟ, αλλά και ένα microsite που βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.helpa-prometheus.gr.

Ακολουθεί η φωτο …