Fractal

Στους δρόμους της Αλεξάνδρειας: χώρος και χρόνος

Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //

 

«Αλεξάνδρεια από τον Καβάφη στον Μ. Αλέξανδρο» Ιστορία και Αρχιτεκτονική, Δυο ελληνικά τετράγωνα, Του Δρ. Νικόλα Σφήκα με τη συμβολή της Μαργαρίτας Σάκκα-Θηβαίου

 

Πρόκειται για το έκτο λεύκωμα του Αιγυπτιώτη αρχιτέκτονα, ζωγράφου, χαράκτη και μουσιολόγου Νικόλα Σφήκα, το οποίο αφορά κατά κύριο λόγο στα εμβληματικά κτίσματα της ‘Ελληνικής Αλεξάνδρειας’, μερικά από τα οποία διασώζονται ως σήμερα. Μέσα από ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό, παρατηρήσεις και κείμενά του, ο ερευνητής Ν. Σ. ανιχνεύει την ιστορία της Ελληνικής παρουσίας στην Αλεξάνδρεια, εκκινώντας από τη μεγάλη της ακμή με τα Πτολεμαϊκά θαύματα: τη Βιβλιοθήκη, το Μουσείο, τον Φάρο, τα Ανάκτορα , ως την παρακμή της, στα μέσα-τέλη σχεδόν του 20ου αιώνα.. Εκτός από το πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό με τις λεζάντες και τις επεξηγήσεις του συγγραφέα, τις σύντομες ιστορικές αναδρομές για τα ρεύματα και την αρχιτεκτονική που δεσπόζει κυρίως κατά το δεύτερο μέρος του 19ου αιώνα, ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τα θέατρα, τους δρόμους, τις πλατείες, ακόμα και τη συγκοινωνία, τα εστιατόρια και τα καφέ, τα κέντρα διασκέδασης που ενέπνευσαν, συνδέθηκαν και πέρασαν στο συλλογικό ‘φανταστικό’ του Έλληνα αναγνώστη μέσα από τη λογοτεχνία. Στο λεύκωμα ανιχνεύονται κι άλλα στοιχεία που θεωρούνται καταλυτικά από τους ιστοριογράφους, όπως για παράδειγμα η «Αραβική Αναγέννηση», που όχι μόνο συνυπάρχει με την εκρηκτική άνθηση της Ελληνικής παροικίας , αλλά συνετέλεσε σε σημαντικό βαθμό στην συνέχεια και την εξέλιξή της. Κατά αυτόν τον τρόπο, αναδεικνύεται ο πολυπρισματικός και πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της πόλης, αλλά και η σχέση των Ελλήνων παροίκων με τους γηγενείς και τους άλλους «ξένους» που έζησαν εκεί, κυρίως κατά το πρώτο μισό μέρος του 20ου αιώνα, οι αλληλεπιδράσεις με τις άλλες αρχιτεκτονικές, τη κουλτούρα και τη γλώσσα, αναδεικνύοντας την ίδια στιγμή, το αξιοθαύμαστο έργο των Ελλήνων μηχανικών, που συνέβαλε στην αναγέννηση και τη ζωτικότητα αυτής της πόλης ως σήμερα.

 

Ν. Σφήκας

 

Κατ αυτόν τον τρόπο, ξεδιπλώνονται δυο διαδρομές. Η διαδρομή των Ελλήνων από τα ελληνιστικά χρόνια ως τον Καβάφη αλλά και η ιστορική διαδρομή της Αιγύπτου σε συνάρτηση πάντα με την παρουσία των Ελλήνων στις μεγαλουπόλεις της. Σε σύνολο 208 σελίδων διάστασης Α4, υπάρχουν 170 σπάνιες φωτογραφίες, και χάρτες, μεταξύ των οποίων και ο γνωστός χάρτης του Αιγύπτιου αστρονόμου Αλ-Φάλακι. Ενώ στο πλούσιο αυτό σύνολο των φωτογραφιών περιλαμβάνονται σημαντικές γκραβούρες του 18ου και 19ου αιώνα όπως για παράδειγμα: ο Χριστός Μέγας Αρχιερέας του Παλλαδά, το ψηφιδωτό της Αλεξάνδρειας από τα Γέρασα κ.ά. Σε ξεχωριστές ενότητες ο αναγνώστης θα γνωρίσει τα αρχοντικά του Quartier Grec, της Ελληνικής γειτονιάς όπου έζησαν η Πηνελόπη Δέλτα, αλλά και ο Σαλβάγος, ο Γούσιος, μεταξύ άλλων σημαντικών Ελλήνων παροίκων και που επίσης ενέπνευσαν καλλιτέχνες και συγγραφείς. κι όλα αυτά αναβιώνουν στο καλαίσθητο αυτό λεύκωμα που προλογίζεται από τον Αλεξανδρινό φιλόλογο Γιώργο Οικονομίδη και τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Καίρου κ. Καβαλή. Το λεύκωμα εκδόθηκε και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΩ με τη στήριξη της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top