Στα ίχνη Γιάλομ και Μακιαβέλλι
Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //
Κωνσταντίνος Μανίκας «Στην ψυχή του ηγεμόνα», εκδ. Ιωλκός, σελ. 384
Διαβάζοντας τον τίτλο του βιβλίου «Στην ψυχή του ηγεμόνα» συνειρμικά ήρθε στο μυαλό μου ο «Ηγεμόνας» του Μακιαβέλλι. Βλέποντας το εξώφυλλο σε μαύρο και κόκκινο φόντο με το ανάκλιντρο και τη λάμπα δαπέδου ήρθε πάλι συνειρμικά στο μυαλό μου ο Γιάλομ.
Ήμουν περίεργος να δω αν κατάφερνε ο Κωνσταντίνος Μανίκας να συνδυάσει την πολιτική (βλέπε Μακιαβέλλι) με την ψυχανάλυση (βλέπε Γιάλομ) και όλα αυτά μέσα σε μυθιστορηματική φόρμα.
Η ιστορία κινείται κάπως έτσι:
Ο Λευτέρης, μεσαίο παιδί της οικογενείας, περνώντας από τις άλλοτε γοητευτικές κι άλλοτε ανυπόφορες διακυμάνσεις της παιδικής ηλικίας, ερωτεύεται στα πρώτα βήματα της ενηλικίωσης τη συμφοιτήτριά του Λένα και παράλληλα ερωτεύεται την πολιτική. Η Λένα είναι το σκαλοπάτι του για την επαγγελματική ενασχόληση του με την πολιτική (διατηρώντας παράλληλα και την αρχική εργασία του). Γάμος, υποψηφιότητα, εκλογή και ύστερα… η ψυχή του ηγεμόνα να κάνει τραμπάλα με τον διπολισμό. Στα θέλω, τα διαφορετικά θέλω, στα πρέπει, τα διαφορετικά πρέπει. Η ψυχή και η λογική παλεύουν στην αρένα της διπολικής διαταραχής.
Και ο Λευτέρης (ιδία βούληση) να βρίσκεται από τα έδρανα του κοινοβουλίου στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ως καθηγητής πανεπιστημίου. Και από καθηγητής, ασθενής. Ακολουθώντας τη διαδρομή Άρνηση-Θυμός-Διαπραγμάτευση-Θλίψη-Αποδοχή.
Το κείμενο δεν είναι ένα «καθαρό» μυθιστόρημα. Είναι δοκίμιο σε κάποια κεφάλαια. Όπως επίσης και επιστημονική πραγματεία σε κάποια άλλα. Γραμμένο σε τρίτο πρόσωπο. Με δύο παντογνώστες αφηγητές- χωρίς να μπλέκονται μεταξύ τους. Ο πρώτος αφηγείται την πορεία του Λευτέρη και ο δεύτερος ασχολείται με δοκιμιακά-επιστημονικά- ψυχαναλυτικά στοιχεία του κειμένου.
Το ύφος ανάλογα με τα κεφάλαια είναι άλλοτε επιστημονικό, άλλοτε λογοτεχνικό, άλλοτε έχει τον αέρα της καθημερινότητας. Άλλοτε «βαρύ» με πολλά λογοτεχνικά στολίδια και άλλοτε «ανάλαφρο». Με εναλλαγές που δεν ξενίζουν.
Είναι ένα μυθιστόρημα πολιτικής ή μήπως ένα μυθιστόρημα ψυχολογίας; Κατά τη γνώμη μου είναι ένα φλερτ με ευτυχή κατάληξη ανάμεσα στην πολιτική και τη ψυχολογία.