Fractal

Αζερμπαϊτζάν

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Γιώργος Σχορετσανίτης, «Στη γη της αιώνιας φωτιάς», Ιατρικές Εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα 2016.

 

Μπακού. Η πρωτεύουσα της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν με  δύο εκατομμύρια κατοίκους είναι η πρώτη πόλη που επισκέπτεται ο ιατρός, περιηγητής και συγγραφέας Γιώργος Σχορετσανίτης κατά την επίσκεψή του στην μακρινή χώρα της Κεντρικής Ασίας. Εδώ συναντήθηκαν στο παρελθόν ο χριστιανισμός με τον μαρτυρικό θάνατο του Απόστολου Βαρθολομαίου και ο ζωροαστρισμός της δυναστείας των Σασσανιδών. Το Μπακού, αλλά και το Αζερμπαϊτζάν γενικότερα, έχουν πολλά μνημεία από τους κατακτητές τους, Ρωμαίους, Πέρσες, Μογγόλους (Χρυσή Ορδή, οι Μογγόλοι πολεμιστές του Τζένγκις Χαν), Άραβες, Οθωμανούς, καθώς και Ρώσους (19ος αιώνας). Τα πολιτισμικά τους αποτυπώματα είναι φανερά παντού στην αρχιτεκτονική, στην πολεοδομία, στην ναοδομία, στη θρησκεία (μουσουλμάνοι), στην διατροφή, τη γλώσσα και στις Τέχνες γενικότερα.

Το ενδιαφέρον των κατακτητών εστιαζόταν αρχικά στην προνομιακή γεωγραφική θέση, καθώς η χώρα ήταν κομβικός σταθμός στο Δρόμο του Μεταξιού, ο οποίος ξεκινούσε από την Κίνα και κατέληγε στην Ευρώπη και αργότερα στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας (πλούσια αποθέματα πετρελαίου). Το τελευταίο ήταν γνωστό από την εποχή του Ευρωπαίου εξερευνητή Μάρκο Πόλο, αλλά έγινε μήλον της έριδος κατά τον 19ο αιώνα που το πετρέλαιο έγινε η βασική πηγή ενέργειας της παγκόσμιας βιομηχανίας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα βραβεία Νόμπελ έχουν τις ρίζες στο Μπακού, καθώς η σουηδική επιχειρηματική οικογένεια Νόμπελ ήταν η πρώτη από άλλες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες εταιρείες που δραστηριοποιήθηκε στην πετρελαϊκή βιομηχανία με έδρα το Μπακού (1870).

Ο σύγχρονος πολιτισμός του Αζερμπαϊτζάν, όπως προαναφέρθηκε,  είναι ένα παλίμψηστο πολιτισμικών επιρροών, καθώς έχει δάνεια στοιχεία από την Ινδία, τους Άραβες, τους Οθωμανούς και του Ρώσους. Σημαντικό είναι ότι ο εξευρωπαϊσμός της χώρας ξεκινά τον 19ο αιώνα με τη ρωσική κατάκτηση.

 

Γιώργος Σχορετσανίτης

 

Ο Γιώργος Σχορετσανίτης προτείνει την επίσκεψη στον ινδουϊστικό ναό της φωτιάς (Ateshgah) στο Μπακού, στο βουνό της φωτιάς Yanar Dag που βρίσκεται στην χερσόνησο Αμπσερόν της Κασπίας θάλασσας, στο Παλάτι των Shirvanshahs  στο Μπακού, την παλιά πόλη του Μπακού, την χερσόνησο του Αμπσερόν και την ιστορική πόλη Σεμάκα. Όσον αφορά την παραδοσιακή μουσική του Αζερμπαϊτζάν ο συγγραφέας αναφέρει τα mughmas (μακάμια), με επιρροές από την ινδική, περσική, τουρκική, αραβική, την μουσική του Τατζικιστάν και του Ουζμπεκιστάν. Αξιοσημείωτη είναι και η ιστορία της ιατρικής στο Αζερμπαϊτζάν, καθώς η πρώτη αρχαιολογική ένδειξη ιατρικής  θεραπείας με τρυπανισμούς στο κρανίο χρονολογείται την 4η χιλιετία π. Χ. Η ιατρική των λαών της Μέσης Ανατολής (Σουμερίων, Βαβυλωνίων, Ασσυρίων) και αργότερα οι Πέρσες και οι Άραβες επηρέασαν την αζέρικη ιατρική γνώση και παράδοση.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι το «γραπτό ταξίδι» του βιωματικού ταξιδευτή Γιώργου Σχορετσανίτη στη χώρα των Αζέρων δίνει την ευκαιρία στον Έλληνα αναγνώστη να γνωρίσει έναν άλλο πολιτισμό. Η γοητευτική πένα του συγγραφέα χαράσσει νέα μονοπάτια γνώσης χάρη στις όμορφες φωτογραφίες και την γλαφυρή αφήγηση, προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top