Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Μουδιασμένοι και αγνοί θα ξανασυστηθούμε»
20/12/2017, 12:11 μμ

«Μουδιασμένοι και αγνοί θα ξανασυστηθούμε»

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Σουλεϊμάν Αλαγιαλή- Τσιαλίκ «Στην αρχή των συμπτώσεων δύο εκλάμψεις…», εκδ. Δωδώνη

 

«Ο κόσμος γίνεται μια σταλιά, για εκείνους που είναι να συναντηθούνε», Γερόντισσα Γαβριηλία στην Ασκητική της Αγάπης. Το σκέφτομαι πάντα για φίλους της καρδιάς που έρχονται και με συναντούν κάπως αλλόκοτα κι από μακριά.

Και για τους πιο αγνωστικιστές «Οι τυχαίες συναντήσεις είναι ραντεβού» όπως έγραψε ο Μπόρχες και μου το θύμισε η φίλη μας Τίτσα Πιπίνου.

Αν και συνήθως σε περιπτώσεις κεραυνοβόλας φιλίας καταφεύγω στον Κριστιάν Μπομπέν: «Τους ανθρώπους τους αγαπάμε αμέσως ή ποτέ».

Αυτό υπήρξε για μένα ο Σουλεϊμάν, μια περίπτωση κεραυνοβόλας φιλίας. Που η ζωή τα ‘φερε έτσι ώστε για μένα πια να σηματοδοτεί πολλά: την πρώτη φορά στη Ρόδο, τα νιάτα μου, την ποίηση και την ελευθερία.

Έγραφε ήδη. Σαν ποιητή μού τον σύστησε η κοινή μας φίλη Ειρήνη- Βογιατζή Χαραλάμπη. Και αναλλοίωτος έμεινε στην καρδιά και στη σκέψη μου όσον αφορά εκείνη την πρώτη εικόνα. Στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου. Που απαθανατίσαμε κιόλας, κάπου αρχές του ’90, λίγο προτού βραβευτεί με το Ιπεκτσί. Διότι ο Σουλεϊμάν έτσι γεννήθηκε: ποιητής, ώριμος και φτασμένος.

«Στην αρχή των συμπτώσεων δύο εκλάμψεις…» Αλλ’ είχαμε κι άλλες συμπτώσεις εμείς. Άπειρες, όμοιες χρονικά, συγκυρίες.

Θανάτους και καθαρτήρια ταυτόχρονα, ακόμα κι εκδότη κοινό, με συγκινεί το ότι αυτό το βιβλίο του κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δωδώνη. Με τον Μάρκο Λάζο. Με τον υπέροχο Βαγγέλη Λάζο έχω συνεργαστεί στο παρελθόν.

Είναι μια σιγουριά αυτή η χρονική διάρκεια στις σχέσεις και στις διαδρομές και στα σουσούμια των ανθρώπων. Κάτι σαν πρόγευση αθανασίας.

Βέβαια όλα αυτά τα βρήκε επειδή τα εμπεριείχε και τα είπε ο Σουλεϊμάν εξ αρχής και με τη μία:

Κάποτε που διαλύονταν οι προσευχές

στους όρμους των προσχημάτων

ξεκίνησα να γράφω ένα μεγάλο ποίημα

που ήξερα πως δεν θα τελειώσει ποτέ.

Ίσως γιατί κατέγραφα τις πτυχές

ενός ονείρου διαφορετικού, με αντιθέσεις χτυπητές

που έβγαζε μια περιδίνηση διαρκή

και μας πονούσε’

κι όσο διαρκούσε, άλλαζε η ροή της ζωής’

ακροβατούσαμε στα όρια των αντοχών μας

και περιμέναμε τη μέρα εκείνη

που μουδιασμένοι και αγνοί

θα ξανασυστηθούμε.

Κι έτσι ακριβώς τον άκουσα, έτσι ακριβώς ακούστηκε, έτσι ακουστήκαμε: «μουδιασμένοι και αγνοί»,

Αλλά σα να μην πέρασε μέρα.

Με την ίδια αυτοδιάθεση «ό,τι θελήσεις», «θέλω πολύ να είμαι μαζί σου και ελπίζω να τα καταφέρω».

Με εμπιστοσύνη «στο μεγάλο ποίημα» που ανήκουμε και πια ξέραμε πως «δεν θα τελειώσει ποτέ».

Βεβαιώθηκα, εξάλλου, όταν έφτασε πια στα χέρια μου το βιβλίο.

Σ’ ένα «ταξίδι στο ξέφωτο» κι οι δυο μας αυτή τη φορά.

Αλλά με εκείνον να έχει ήδη πρόγευση Παράδεισου, γνώση άδηλου και δυνατότητα να κάνει στίχο το ανείπωτο, γιατί κι εκείνο το «αρχαίο μυστικό» πια το ξέρει.

Στις τρεις ενότητες του ποιητικού κύκλου «Στην αρχή των συμπτώσεων δυο εκλάμψεις», όλα τα συστατικά της ζωής. Τα μυστικά του θανάτου κι ο γρίφος του. Το θαύμα της καθημερινότητας που μας φτάνει ως την αιωνιότητα και το επέκεινα, η επικοινωνία με εκείνους που μοιάζουν αόρατοι ωστόσο ζουν όπως πάντα στη ζωή μας, την καθαγιάζουν, μας κάνουν να αντέχουμε, να έχει λόγο ακόμα-κι-εκείνο-το –δύσκολο-που-ζούμε.

Στην πρώτη ομώνυμη ενότητα, εξάλλου ήδη προϋπήρχαν τα σημάδια. Εκεί όπου δεν φαίνεται ο Θεός κι ωστόσο εκεί ακριβώς είναι. «Κάποτε που διαλύονταν οι προσευχές», «Σε βράδια που λύγισαν», άλλωστε η αληθινή ποίηση είναι χρησμική κι ο ποιητής το είδε:

«Είχες φύγει- εσύ, ο κατά νόμον αδελφός μου-

μα ήσουν ακόμα εδώ

και μου μιλούσες γεμάτος ανασφάλεια

με κείνο το μισοσβησμένο πρόσωπο

που έβγαζε μιαν απορία φεύγουσα

δίχως προορισμούς κι αναφορές

από τις εκβολές του Αχέροντα».

Με το πάθος και το πένθος συνώνυμα, και την μπόρα που έρχεται να διαλύει τις βασκανίες.

Σχεδόν εξίσωση, δηλαδή, που επαληθεύεται στο δεύτερο μέρος και στις «Ευθύνες της φωτιάς». Διότι ακόμα και στο δυσκολότερο και δυσκολερμήνευτο ωστόσο κάτι μέσα μας γνωρίζει:

«Ποιος νοιάστηκε για το αύριο,

αφού στέκονταν δίχως προορισμό

η κάθε τους παρουσία κι ο ουρανός

κι οι λέξεις πέφταν ως τίτλοι δίχως τέλος».

«Στο τέλος βλέπαμε ένα σαν τόπι τίποτα» που ωστόσο είναι γι’ αυτό και το αντίθετό του, για μας τα πάντα:

«Επιτέλους αφού γεννιόμαστε χαρούμενοι

σαν τις φιγούρες που κρύβονται

στις φάτνες των Χριστουγέννων,

πώς μουσκεύουν τ’ αγγελάκια κρυφά την ματαιότητα,

δίχως να προλάβουν να μετατραπούν

σε ορυκτό πετράδι Αθανασίας;»

«Φεύγοντας –

πως η ζωή είναι αναίτια ρευστή

για πάντοτε να θυμάστε

κατάφορτοι ονόματα κι αγάπη».

Κι αυτό ακριβώς κάνει ο ποιητής, διασώζοντας ονόματα κι αγάπη: Ποίηση, σε ορυκτό πετράδι Αθανασίας.

Το τρίτο μέρος, άλλωστε, αποδεικνύει ότι εφήμερο εν μέσω μνήμης και αγάπης, τελικά, δεν έχει. Τα «Καλοκαίρια» και οι Φωνές από την «Υπαίθρια αγορά», «οι φράκτες», «τα καμπαναριά», και «Η φωνή της ταξιθέτριας “οι ήρωες θα συναντηθούν κάπως αργά/ στη νοσταλγία ενός ιδανικού αύριο./Καθίστε παρακαλώ γιατί ο φόνος /γίνεται στη πρώτη σεκάνς” μας λέει».

Στην τρίτη ενότητα, ο αιώνιος χρόνος του Θεού στα ασήμαντα, το θεϊκό παρόν, αποκαλυπτικό, που ωστόσο αγνοούμε ή περιφρονούμε.

Ποίηση αισθαντική, ενίοτε κρυπτική, υπαρξιακή, δοξαστική και ιαματική, ο κύκλος της ζωής και το μυστήριο του θανάτου, κι η ποίηση που τα συνδέει όλα ορατά κι αόρατα, ζώντες και κεκοιμημένους, πεπερασμένο κι άπειρο εις του αιώνες.

Ένα ποιητικός κύκλος, Φάντη. Όλα ξαναγεννούνται, αποκαλύπτονται, έχουν λόγο που έγιναν, που γίνονται, και διαρκούν. Αιώνες.

«Καράβι βγαίνει απ’ το βουνό

κι από τον κάτω κόσμο…»

Αλλά ας κάνουμε με τους ίδιους τους στίχους του, φινάλε:

«Ζευγαρώνονται τότε:

Η πέτρα- το νερό,

ο κάμπος- το βουνό,

ενώ ο πολυπρόσωπος αγέρας

ακολουθεί μόνος κατάμονος

ώσπου αγκαλιάζονται

σ’ έναν τρελό χορό συναισθημάτων.

Κι αδειάζοντας λοιπόν από ήχους τον ορίζοντα

να υπάρχουν

και στραφταλίζοντας μ’ ένα μόνο βλέμμα

να ξαναϋπάρχουν»

Κι όποτε εμφανίζεται στη ζωή μου ο Σουλεϊμάν, ακόμα κι αυτή την ακατανόητη βεβαιότητα για τ’ ανθρώπινα μου την προσφέρει και ξαναπροσφέρει. Σχεδόν αυταπόδεικτα. Ακόμα και σήμερα ρίχνοντας γέφυρα στο επόμενο κύκλο μου, στο καινούργιο μου βήμα. Αλλά αυτό ας το κρατήσουμε, για να μη το χάσουμε ακόμα, κάπως μυστικό.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top