Fractal

Στέφανος Ξένος: «Εκείνο που δεν διορθώνεται είναι η ψυχή»

Συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη //

 

stefanos-xenos

 

Ο Στέφανος Ξένος γεννήθηκε  και μεγάλωσε στην Αθήνα. Από το 2007 γράφει κριτικές βιβλίων στο λογοτεχνικό site Diavasame.gr, ενώ από το 2010 ασχολείται με την εκπροσώπηση συγγραφέων στην Ελλάδα και το εξωτερικό με το πρακτορείο Book Agency. Παραμένει στην Αθήνα.

 

-Ποια ήταν η αφορμή για να γραφεί το βιβλίο «Μεταξύ ανθρώπων», εκδόσεις Πάπυρος;

Αφορμή στάθηκε το βιβλίο «Θάλασσα, θάλασσα» της Iris Murdoch (εκδόσεις Χατζηνικολή). Καθώς διάβαζα αφοσιωμένος το βιβλίο και σημείωνα, όπως κάνω πάντοτε κατά την ανάγνωση, φράσεις που μου κίνησαν το ενδιαφέρον, έπεσα πάνω στην εξής φράση: «πολλές φορές οι κατηγορίες βαρύνουν περισσότερο από το ίδιο το έγκλημα.» Τότε σκέφτηκα τον Σωκράτη, δημιουργήθηκε μια νοητή γέφυρα και σύνδεση ανάμεσα στη φράση που μόλις είχα διαβάσει και τον φιλόσοφο. Και κάπως έτσι έγραψα την πρώτη ιστορία. Το βιβλίο είναι μια σύνδεση ανάμεσα σε πρόσωπα γνωστά στο ευρύ κοινό με διάφορες φράσεις από επίσης γνωστούς συγγραφείς και φιλοσόφους.

 

-Ο τίτλος Μεταξύ ανθρώπων είναι συμβολικός ή δηλώνει κάτι κυριολεκτικά;

Νομίζω και τα δύο. Παρόλο που τα πρόσωπα που αναφέρονται στο βιβλίο είναι κατά βάση ιστορικά, άρα ο τίτλος ενέχει την κυριολεκτική έννοια, επειδή κάποια πρόσωπα είναι από τη μυθολογία και τη λογοτεχνία, συνεκτικά υφίσταται και η συμβολική σημασία.

 

cover_xenos-Ο ήρωας της πρώτης ιστορίας περιπλανιέται την νύχτα και οσμίζεται σκέψεις των ανθρώπων. Αλήθεια μπορούμε να μπούμε έστω για λίγο στην σκέψη του άλλου;

Σ’ ένα βαθμό σίγουρα μπορούμε, πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για άνθρωπο που γνωρίζουμε προσωπικά. Δεν είναι εύκολο, γιατί πρέπει να αφήσει κάποιος κατά μέρος τις προσωπικές του ανάγκες, προσδοκίες και οτιδήποτε άλλο τον χαρακτηρίζει ως προσωπικότητα και να προσπαθήσει να αφουγκραστεί μια διαφορετική και ξεχωριστή προσωπικότητα.

 

-Γράφετε ότι, έτσι άλλωστε είναι και η ζωή, περιμένεις μια χαραμάδα για να μετατρέψεις την Κόλαση σε Παράδεισο. Μπορείτε να αιτιολογήσετε τη γνώμη σας;

Οι στιγμές πραγματικής ευτυχίας στη ζωή, εκείνες που απελευθερώνουν την ψυχή από τα δεσμά της ρουτίνας, είναι ελάχιστες. Μπορείς να περνάς καλά, αλλά δεν σημαίνει ότι είσαι αληθινά ευτυχισμένος. Αν, όπως έλεγε ο Σαρτρ η Κόλαση είναι οι άλλοι, ο δρόμος για τον Παράδεισο ξεκινάει από τα ενδότερα σημεία του εαυτού μας.

 

-Η γραφή σας μοιάζει με μια υπαρξιακή αναζήτηση στην δίνη της καθημερινότητας. Είναι η γραφή μια διέξοδος;

Σαφέστατα και είναι. Δε λειτουργεί μονάχα ως αγχολυτικό, αλλά και ως παραμυθία στο άχθος που πολλές φορές νιώθουμε, ότι τα προβλήματα βαραίνουν αποκλειστικά εμάς τους ίδιους, δεν μπορούν οι άλλοι να καταλάβουν. Και σίγουρα είναι μια συντροφιά, όπου η μοναξιά γίνεται μοναχικότητα.

 

-Μου άρεσε η φράση «τίποτε δεν καταστρέφει τον άνθρωπο όσο ο εαυτός του». Και συνεχίζω «και τίποτε δεν μπορεί να τον λυτρώσει παρά μόνο ο εαυτός του». Και που θα βρούμε αυτή την δύναμη να αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση;

Ο Wilde έγραφε ότι ο άνθρωπος είναι πλήρης στον εαυτό του. Κατά συνέπεια η μόνη ελπίδα σωτηρίας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Και αυτός είναι βέβαια που μπορεί να μας καταστρέψει.

 

-Αγάπη, για τον Μίλαν Κούντερα, είναι να παραιτείσαι από την δύναμη. Θέλουμε όμως να ξεφύγουμε από τον εγωκεντρισμό μας;

Προσωπικά θεωρώ ότι αυτή ακριβώς η φράση είναι η ουσία της αγάπης. Ότιδήποτε άλλο εναπόκειται σε παραπλήσια ή διαφορετικά αισθήματα και συναισθήματα. Πολλές φορές ταυτίζουμε την ανάγκη με την επιθυμία, τη ζήλια με την κτήση και πλήθος άλλων. Το να τα διαχωρίσεις είναι το πρώτο βήμα για να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τον εγωκεντρισμό που, ναι μεν ποτέ δεν θα εξαλειφθεί, αλλά τουλάχιστον μπορεί να περιοριστεί.

 

-Το «Μεταξύ ανθρώπων» είναι το δεύτερο βιβλίο σας. Το πρώτο ήταν νουβέλα. Το νέο σας βιβλίο σε ποια κατηγορία ανήκει;

Μεταξύ των δύο μεσολάβησε και μια ποιητική συλλογή με τον τίτλο Axis Mundi (εκδόσεις Momentum). Το «Μεταξύ ανθρώπων» δεν μπορώ εύκολα να το εντάξω σε κάποιο είδος. Λογοτεχνικές αφηγήσεις, δραματικοί μονόλογοι, φιλοσοφικά δοκίμια, ίσως να ανήκει κατά ένα μέρος σ’ αυτά τα είδη. Άλλωστε πόση σημασία έχει πραγματικά;

 

-Ασχολείστε με πολλές δραστηριότητες. Αντζέντης και διευθυντής στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.diavasame.gr. Θα θέλαμε να μας κάνετε μια αναφορά σε αυτές τις δραστηριότητες;

Στο diavasame.gr επικεντρωνόμαστε στις κριτικές για βιβλία που πιστεύουμε ότι αξίζει να διαβαστούν ή αξίζει να παρουσιαστούν και να αναλυθούν. Ο κόσμος μας στηρίζει για 7 και πλέον χρόνια, οπότε και ‘μεις συνεχίζουμε να στηρίζουμε αυτό που αγαπάμε, το βιβλίο και τη λογοτεχνία. Ως ατζέντης έχω δει μια διαφορετική πλευρά του εκδοτικού χώρου, πράγματα πιο πρακτικά, όπως το στήσιμο ενός βιβλίου, η παραγωγή του, η προώθηση, τα συμβόλαια και ό,τι γενικά αφορά ένα βιβλίο από τη στιγμή που είναι χειρόγραφο μέχρι να φτάσει στα ράφια των βιβλιοπωλείων, μια ωραία διαδικάσία, αλλά αρκετά δύσκολη.

 

-Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στην λογοτεχνία; Υπάρχουν νέοι συγγραφείς; Τι γίνεται με την έκδοση νέων βιβλίων;

Η σημερινή κατάσταση δεν είναι διαφορετική απ’ ό,τι είναι και στους άλλους τομείς. Η κρίση προφανώς έχει χτυπήσει και την αγοραστική κίνηση του αναγνωστικού κοινού, οι προσφορές είναι ευπώλητες, αλλά και η εκδοτική παραγωγή έχει μειωθεί σημαντικά. Νέοι συγγραφείς φυσικά και υπάρχουν και είναι αναγκαίο για την πολιτισμική εξέλιξη μιας κοινωνίας. Μόνο που τώρα εν καιρώ ύφεσης είναι πιο δύσκολο να βρουν εκδοτική στέγη. Επίσης, έχει ανθίσει το τελευταίο διάστημα και η πληρωμή από τον συγγραφέα μέρους ή όλου του κόστους παραγωγής, καταφεύγοντας σ’ αυτόν τον τρόπο συνεργασίας όλο και περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι.

 

-Διαβάζουν οι νέοι βιβλία;

Το αναγνωστικό κοινό είναι εκ προοιμίου μικρό στην Ελλάδα. Συνυπολογίζοντας ότι πολλά σπίτια σήμερα δεν έχουν καν βιβλιοθήκες, νομίζω ότι οι νέοι ασχολούνται ολοένα και λιγότερο με τα βιβλία. Δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Θέλει αφοσίωση και χρόνο. Και στην παρούσα εποχή, όπως όλα τρέχουν, το να κατεβάσεις τους ρυθμούς, να χαλαρώσεις και να διαβάσεις ένα βιβλίο μοιάζει αντισυμβατικό.

 

-Μπορείτε να μας προτείνετε κάποια ενδιαφέροντα βιβλία;

Θα προτιμήσω να σας προτείνω κάποια ξένα: αφού το αναφέραμε και νωρίτερα το «Θάλασσα, θάλασσα» της Iris Murdoch, «Ροσάλντε» του Hermann Hesse, τις αστυνομικές σειρές των Ann Cleeves, Nicci French, Jo Nesbo, Nele Neuhaus, όλα του Milan Kundera και φυσικά, τα βιβλία του Gabriel Garcia Marquez με πρώτα τα δύο πολύ γνωστά του μυθιστορήμα, «Εκατό χρόνια μοναξιά» και «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας», αλλά και το «Η αφήγηση ενός ναυαγού». Σταματάω εδώ, γιατί θα μπορούσα να γράψω μερικές σελίδες ακόμα.

 

-Ποια συμβουλή των γονιών σας εξακολουθείτε να τηρείτε στην ζωή σας;

Να μην στενοχωριέμαι ποτέ για τα υλικά πράγματα, γιατί μπορούμε να τα δημιουργήσουμε (και να τα αποκτήσουμε) ξανά. Εκείνο που δεν διορθώνεται είναι η ψυχή.

 

-Τι θα προτείνατε στους αναγνώστες που θα διαβάσουν την συνέντευξή σας;

Να γίνουν αυτό που Είναι.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top